De beste strategieën bij droge ogen

50-plussers hebben dikwijls last van droge ogen. Die kunnen gelinkt zijn aan een lagere traanproductie maar veel vaker speelt een kwaliteitsprobleem. Gelukkig zijn er steeds betere oplossingen.

“Droge ogen zijn zeker geen banaal probleem”, benadrukt prof. Sorcha Ní Dhubhghaill (diensthoofd oogheelkunde UZ Brussel). “Zo heeft het traanvocht een waaier aan functies. Naast het vochtig houden van het oogoppervlak helpt het om het zicht scherp te stellen en bevat het veel nuttige stoffen zoals cytokines (die ontstekingen bestrijden) en groeifactoren. We hebben er alle belang bij om die natuurlijke tranen zo optimaal mogelijk te houden. Kunsttranen zullen immers nooit dat niveau evenaren.”

Vaak zijn droge ogen het gevolg van een verstoorde samenstelling van de tranenfilm (zie kader), waarbij vooral het olieachtige deel dat door de Meibomkliertjes wordt geproduceerd onvoldoende aanwezig is. Dat zorgt voor een snellere verdamping van het oogvocht. “Een verminderde werking van de Meibomkliertjes, wat de meeste vrouwen in de menopauze treft, maakt dat het olielaagje te stroperig wordt waardoor het niet vlot naar de tranenfilm kan vloeien. Door de invloed van hormonen hebben vrouwen er vaker en vroeger mee te maken.”

Droge ogen komen ook vaak voor bij auto-immuunziekten, na laserchirurgie en als bijwerking van heel wat geneesmiddelen. Na cataractingrepen krijgt bijna iedereen af te rekenen met droogte, zowel door de ingreep zelf als door de voor- en nazorg maar op langere termijn verdwijnt dit ook opnieuw. “Doordat droge ogen zo’n erg complexe klacht is, is een wondermiddel om de oorzaken aan te pakken nog niet gevonden. Toch zijn er wel wat manieren om het vochtverlies te compenseren. We merken dat motivatie en discipline bij de behandeling effect hebben op de resultaten.”

Warme kompressen

De eerste aanpak bij droge ogen is dagelijks enkele minuten een warm kompres of oogmasker op je gesloten oogleden leggen. “Dat verhoogt lokaal de lichaamstemperatuur zodat de lipidenlaag van de Meibomkliertjes vloeibaarder wordt, je tranenfilm aan kwaliteit wint en minder verdampt. Ik doe dat zelf elke avond en je merkt al snel verschil.”

Omega 3 en onverzadigde vetten

De lipidenlaag in onze tranenfilm staat niet los van ons dieet. De olie die we maken is degene die we eten. Door meer voeding met goede onverzadigde vetten en omega 3-vetzuren te eten kan je dat wellicht verbeteren, al is dat wetenschappelijk nog niet bewezen. Voeding rijk aan omega 3-vetzuren zijn o.a. vette vis, noten, schaal- en schelpdieren, eieren.

Oogpauze

Zit je veel voor een beeldscherm, dan knipper je automatisch minder terwijl je ogen ver opengesperd zijn, waardoor traanvocht sneller opdroogt dan wanneer je bijvoorbeeld een boek leest. “De beste oplossing is hier regelmatig kort pauzeren, in de verte kijken en eventueel wat kunstdruppels in doen.”

Kunsttranen

Werken de eerste stappen onvoldoende, dan is druppelen aan de orde. “Druppel telkens je iets van wrijving voelt in je oog. Heb je vooral in de ochtend last, druppel dan ook voor het slapengaan of breng wat ooggel aan. Soms is het wat zoeken naar de ideale tranen of gel voor jou want dit is een langdurige therapie. Die moet je dus vlot zelf kunnen aanbrengen, ze moeten comfortabel voelen en de druppels mogen geen bewaarmiddelen bevatten.”

Medicatie en lichtflitsen

Bij aanhoudende droogte stijgt de kans op ontstekingen en frictie, waardoor ontstekingsremmende medicatie nodig kan zijn. Zwelling kan immers de klieropeningen dichtmaken waardoor nog meer droogte wordt gecreëerd. Een vrij nieuwe aanpak is de Intense Pulsed Light (IPL) behandeling waarbij via lichtflitsen ter hoogte van de wangen de Meibomkliertjes opnieuw worden gestimuleerd. “IPL komt uit de dermatologie waar zo ontdekt werd dat dit ook effect had op oogklachten. Heel wat mensen vinden dit een prima alternatief voor oogdruppels maar het is een duurdere en niet-terugbetaalde behandeling die je regelmatig moet herhalen.”