De gevolgen van onbehandeld gehoorverlies

Slechter horen is vervelend voor jezelf en voor je omgeving. Toch zien veel mensen er tegenop om hun gehoorverlies aan te pakken; gemiddeld wachten ze er zeven jaar mee. Niet verstandig, want onbehandeld gehoorverlies kan serieuze gevolgen hebben.

Een slecht gehoor: sommige mensen worden er mee geboren, terwijl anderen er last van krijgen bij het ouder worden. Soms betekent dat dat iemand bepaalde geluiden – zoals hoge tonen – minder goed hoort, maar het kan ook betekenen dat mensen bijna geen gesprek meer kunnen volgen door hun slechte gehoor. Dat brengt heel wat met zich mee. Een van de belangrijkste gevolgen van gehoorverlies sluipt er langzaam in, maar heeft waarschijnlijk de meeste impact: je sociale leven lijdt eronder.

1. Hoorverlies heeft impact op je sociale leven

Als je gehoor achteruit gaat, is het een stuk minder makkelijk om je sociale contacten te onderhouden. Vaak gaan sociale activiteiten immers gepaard met grotere groepen mensen, zoals op een verjaardag, feestje of diner. Maar ook omgevingsgeluid – denk aan geroezemoes in een restaurant – maakt het moeilijker je gesprekspartner te verstaan. Een gevolg hiervan kan zijn dat je sociale interactie gaat mijden. Uit onderzoek blijkt zelfs dat ouderen met onbehandeld gehoorverlies bijna een kwart minder vaak deelnemen aan sociale activiteiten. Ze blijven thuis omdat ze gesprekken toch niet meer kunnen volgen. Dit veroorzaakt een sociaal isolement en soms zelfs angstgevoelens. Bovendien wordt eenzaamheid in verband gebracht met andere gezondheidsproblemen, zoals een hoge bloeddruk en zelfs depressie.

2. Je hersenen worden minder fit

Niet alleen de sociale contacten kunnen lijden onder hoorverlies, ook je hersenen merken de gevolgen. Hoorverlies kan namelijk leiden tot een verminderd cognitief functioneren. Communiceren en het horen van geluiden helpen je hersenen fit te houden. Ze worden geprikkeld als er geluiden blijven binnenkomen. Er wordt zelfs gezegd dat communiceren de beste geheugentraining is die er bestaat. Maar de delen van je hersenen die je door hoorverlies geen geluid aanbiedt, zullen het na verloop van tijd moeilijk vinden om geluiden te kunnen onderscheiden en zelfs spraak te herkennen. Bovendien kost het je hersenen veel energie om te proberen gehoorverlies op te vangen. Die energie kan niet naar andere hersenfuncties, zoals bijvoorbeeld het onthouden van wat er is gezegd. Je geheugen gaat hierdoor achteruit. Een hoorapparaat kan hierbij ondersteunend werken, zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Exeter and King’s College in Londen. Zo blijken slechthorenden mét hoortoestellen beter te scoren op tests die het werkgeheugen en aandacht in kaart brengen dan slechthorenden zónder hoortoestellen.

3. Door hoorverlies voel je je onveiliger

Een van de minder gekende gevolgen van hoorverlies is het gevoel van onzekerheid en onveiligheid die het oproept. Zo kunnen er bijvoorbeeld onveilige situaties ontstaan doordat je het verkeer niet goed hoort, maar vergt het ‘proberen te horen’ ook zoveel energie dat je er vermoeid en minder alert door wordt.

4. Hobby’s worden minder leuk

Wat veel mensen zich niet realiseren is dat hobby’s vaak minder leuk worden als je minder goed hoort. Zo kunnen natuurliefhebbers er last van hebben dat ze de geluiden van de vogeltjes niet goed meer horen. Of misschien houd je van klassieke muziek en mis je daarin de nuance door je slechthorendheid. Zelf muziek maken in bijvoorbeeld een orkest of koor wordt ook een stuk lastiger. Ook dit heeft gevolgen voor je sociale contacten – onze hobby’s zijn vaak de lijm in sociale omgang met anderen – maar je leven wordt ook gewoon minder leuk als je je hobby’s niet meer ten volle kunt beoefenen.

5. Slechthorendheid kost geld

Een laatste bijeffect van gehoorverlies is dat het geld kost. En dan bedoelen we niet de kosten die je maakt om gehoorverlies op te vangen, de aanschaf van een gehoorapparaat wordt immers voor een deel of helemaal vergoed (afhankelijk van je verzekeraar en de audicien die je bezoekt). Volgens onderzoek van The Better Hearing Institute blijkt dat volwassenen met gehoorverlies vaker werkloos zijn. Ook hebben mensen met gehoorverlies vaker een lager gemiddeld inkomen dan mensen zonder hoorproblemen. Hoofdonderzoeker Jung geeft aan dat dit onder meer komt doordat mensen met hoorverlies meer moeite hebben gesprekken met hun leidinggevenden of klanten te verwerken en interpreteren. Daarnaast kan deelnemen aan vergaderingen bijvoorbeeld moeizamer gaan.