Adriaen Brouwer, meester van emoties, geëerd in zijn geboortestad

Het Museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen (MOU) wijdt dit najaar een prestigieuze tentoonstelling aan de 17de-eeuwse schilder Adriaen Brouwer. Voor de eerste keer is Brouwers werk te zien in zijn geboortestad.

Adriaen Brouwer werd rond 1604 geboren in Oudenaarde als zoon van een wever van wandtapijten. Zijn leven was kort (hij overleed al in 1638) en turbulent, maar hij liet een indrukwekkend oeuvre na. Ondanks de roem in zijn tijd, geniet hij nu niet meer de bekendheid van tijdgenoten als Rubens of van Dyck. Hij was nochtans erg getalenteerd en zijn werk gegeerd. Onder meer Rubens en Rembrandt waren fervente verzamelaars. Brouwer wordt beschouwd als een overgangsfiguur, die een brug slaat tussen de 16de-eeuwse Bruegheltraditie en de landschaps- en genretaferelen van de volgende eeuw.

Het MOU, dat zich in de 14de-eeuwse Lakenhalle van het stadhuis bevindt, bracht 25 schilderijen van hem samen. Dat hij een schilder van wereldformaat was, bewijst het feit dat zijn schilderijen uit de allergrootste musea overkomen, onder meer uit het Louvre in Parijs, The Metropolitan Museum of Art in New York, het Philadelphia Museum of Art en het Rijksmuseum in Amsterdam. Daarnaast werden ook 25 werken van zijn tijdgenoten Frans Hals, Brueghel de Jonge, Rubens en Teniers naar Oudenaarde gehaald.

Van tronies tot landschappen

De tentoonstelling is opgebouwd rond vier thema’s: Brouwer als nieuwe Brueghel, zijn vrolijke gezelschappen, tronies en (zelf)portretten en tenslotte zijn landschapskunst. De Oudenaardse schilder bracht, net zoals Brueghel, dorpsfeesten, kermissen en kroegkrakelen met excessief eten, drinken en vechten in beeld, maar evengoed onschuldig spelende en musicerende boerengezelschappen. Bij deze laatste krijgt Interieur met luitspeler (1627) uit het Victoria and Albert Museum in Londen een centrale plaats.

Zijn weergave van menselijke emoties en karakters was een grote vernieuwing in de beeldtraditie. Tronies en grote hoofden waren daar de beste uitdrukking van, net als zelfportretten. Een van de absolute topstukken in deze categorie is De rokers, dat dateert van rond 1636 en door The Metropolitan Museum of Art in New York in bruikleen wordt gegeven. Brouwer wordt er in een bruine kroeg omringd door bevriende kunstenaars. In zijn landschappen tenslotte introduceerde hij het spelen met licht op verschillende momenten van de dag. Duinlandschap bij Maanlicht, overgekomen uit de Gemäldegalerie in Berlijn, is hier de blikvanger.