Obesitas: “Een ingreep is nooit een gemakkelijkheidsoplossing”

Het aantal mensen dat kampt met overgewicht en obesitas blijft ook in ons land toenemen. Alle campagnes ten spijt lijkt de trend nog niet gekeerd. Integendeel: het aantal obesitasingrepen neemt nog jaar na jaar toe. “Toch mag je dat zeker niet zien als een gemakkelijkheidsoplossing”, benadrukt dr. Thierry Lafullarde (Sint-Dimpna ziekenhuis Geel).

Afgelopen jaar gingen zo’n 14 000 landgenoten onder het mes voor een obesitasoperatie. In de meeste gevallen gaat het om een gastric bypass (waarbij de maag wordt verkleind en het spijsverteringskanaal omgeleid) wat vandaag gezien wordt als de standaard ingreep bij obesitas. De maagring die tien jaar geleden in zwang was, wordt meer en meer verlaten.

“Steeds meer mensen met zwaar overgewicht (BMI hoger dan 40) zetten inderdaad de stap naar de chirurgie om hulp te zoeken. Opvallend is ook dat we meer jonge mensen zien die zo’n ingreep ondergaan. De bewustwording groeit dat je zo’n zwaar overgewicht moet aanpakken gezien de grote gezondheidsrisico’s. Daarnaast zijn de meeste mensen vertrouwd geraakt met dit type ingrepen. Bijna iedereen kent nu wel iemand in zijn omgeving die zo’n operatie onderging, met gunstig resultaat. Dat verlaagt natuurlijk de drempel”, zegt dr. Lafullarde.

Psycholoog

De grens voor wie een obesitasingreep mag ondergaan ligt nog steeds op een BMI van 40 of 35 in combinatie met aandoeningen zoals diabetes ea. “Bij deze groep lukt het maar zeer zelden om met een dieet alleen voldoende en vooral blijvend af te vallen. Zij raken daardoor in een neerwaartse spiraal, gaan zich allerlei zaken ontzeggen zoals spelen met de kleinkinderen, uitstapjes, een sociaal leven... omdat hun gewicht letterlijk en figuurlijk in de weg zit.

De ingreep helpt hen om de vicieuze cirkel te doorbreken. Het eerste half jaar verliezen ze de meeste kilo’s waardoor hun leven totaal verandert, nadien gaat het afvallen wat langzamer. Maar de ingreep is zeker geen gemakkelijkheidsoplossing zoals soms gedacht wordt. Wie na de ingreep zijn eet- en leefgewoonten niet grondig aanpast, zal na enkele jaren opnieuw aan gewicht winnen en geen blijvend resultaat boeken. Ook nadien wordt zeker nog inspanning gevraagd. Vandaar dat er een intensieve begeleiding is voorzien door een diëtist en psycholoog. Naast het integreren van gezonde voeding en beweging, verandert er ook op mentaal vlak heel wat. Emotionele eters leren nieuwe manieren aan om met stress om te gaan en natuurlijk verander je als persoon als je 20, 30 of meer kilo’s verliest. Het is dan zaak om te leren omgaan met die nieuwe ik.”

Bij mensen met obesitas en chronische aandoeningen zoals diabetes en gewrichtsproblemen geeft de ingreep een nog grotere gezondheidswinst. “Naast gewichtsverlies zien we dat ze ook genezen van diabetes of dat de klachten verminderen, wat toch een enorme vooruitgang is.”

Marianne(57) verloor 45 kilo “Dit is de heerlijkste periode van mijn leven”

“Ik worstel al mijn hele leven met mijn gewicht. Struis gebouwd, zo kon je mij als kind omschrijven. Met mijn slanke tweelingzus naast mij leidde dat al gauw tot grapjes als ‘de dikke en de dunne’. Door dat overgewicht voelde ik mij niet lekker in mijn vel, meed ik spiegels en startte ik een lange zoektocht om die kilo’s kwijt te raken. Via diëten lukte het om af te vallen, en op die momenten was ik oprecht gelukkig met mezelf maar ik slaagde er nooit in om het vervolgens vol te houden. Dan vlogen de kilo’s er weer aan en ging ik als een jojo van het ene voedingsplan naar het volgende dieet. Dat scenario heb ik herhaaldelijk meegemaakt, zo’n 20 jaar lang, waarin er uiteindelijk alleen maar meer bijkwam. Ik ben ook een levenslustige Bourgondiër met een intensief sociaal leven, wat het extra lastig maakte. Eten was ook mijn manier van omgaan met spanningen en emoties. Dan had ik gauw de reflex om naar troostvoedsel te grijpen. Intussen had ik een BMI van ruim boven de 40 en moest er wat gebeuren. Mijn gewicht belemmerde mij om voluit te leven, ik zei uitnodigingen af voor drinks of feestjes, en haakte af voor optredens met mijn muziekband terwijl ik dat allemaal dolgraag doe.

Voor een ingreep zoals een maagring was ik aanvankelijk niet gewonnen, door de vele negatieve ervaringen die ik daar toen over hoorde. Mijn houding veranderde na een gesprek met een bevriende collega die een maagverkleining had laten doorvoeren en die zich sindsdien zo bevrijd voelde. Toen heb ik heel snel de knoop doorgehakt en ben ik ook onder het mes gegaan. Het zorgde voor een ommekeer die ik niet voor mogelijk had gehouden. Dat fijne gevoel dat ik vroeger had tijdens mijn kortstondige slanke perioden, heb ik nu voortdurend. Die twee jaar sinds de operatie beleef ik als een van de heerlijkste perioden uit mijn leven. Met dat gewicht verdween ook mijn angst en mijn lastige relatie met voeding en keerde ook mijn zelfvertrouwen terug. Mijn heupproblemen zijn weg, ik heb weer energie en nu ben ik de eerste om anderen uit te nodigen voor een drink. Dagelijks trap ik nu naar mijn werk en ik heb ook echt het gevoel sportiever te zijn dan ooit tevoren. Voor mijn operatie at ik ook al gezond, maar teveel en ik was bovendien een fervente snoeper. Nu zijn mijn porties vanzelf geslonken. Af en toe heb ik nog wel eens een moment waarop ik weer schrok, zo’n gewoonte laat zich niet zomaar uitschakelen. Maar dat geeft meteen dumpingklachten, zodat ik er meteen mee ophoud. Voor het eerst in mijn leven kan ik nu genieten van eten, zonder mij continu zorgen te moeten om wat het met mijn lichaam doet. De spanning is eindelijk weg. En dat is misschien wel de grootste bevrijding.”