En toen ging de winkel failliet

Maar wat met het voorschot dat je gaf, je bestelling die betaald is maar nog niet geleverd, je ongebruikte cadeaubon?

Het is een beetje de stilte voor de storm, wordt ons verteld. De maatregelen die bedrijven tijdens de eerste twee coronagolven hebben beschermd, lopen ten einde. En dat zou wel eens voor een nieuwe golf faillissementen kunnen zorgen. De volgende drie jaar verwacht onderzoeksbureau Graydon, bovenop de gebruikelijke 30.000 faillissementen, nog 50.000 falingen extra. Erg pijnlijk voor al die zelfstandigen die hun droom in rook zien opgaan en ook voor hun werknemers. Maar wat riskeer je als consument als een zaak failliet gaat?

Heb je betaald voor een product, dan ben je er de wettelijk eigenaar van. Tot zover de theorie, want de praktijk is een pak ingewikkelder. Bij een faillissement zou je de curator dan een betalingsbewijs moeten sturen of een ander document dat aantoont dat je de eigenaar van de goederen bent. Uitgaand van de idee dat er zich in de voorraad een product bevindt op jouw naam, kan de curator dan op zoek gaan naar jouw koopwaar. Maar laten we rea- listisch zijn: de kans dat dit gebeurt is weinig waarschijnlijk.

Hoe werkt het dan wel? De economische regels bij een faillissement zijn duidelijk. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de bevoorrechte schuldeisers – de werknemers, de fiscus, de btw, de sociale zekerheid, de banken en curatoren – en de niet-bevoorrechte schuldeisers – jij, de consument. Je zal je vooruitbetaling of een deel ervan dus pas kunnen terugvorderen nadat alle bevoorrechte schuldeisers zijn betaald. In de hoop dat er dan nog geld overblijft. Daarvoor moet je een vordering als niet-bevoorrechte schuldeiser indienen bij de curator. Voor de te volgen procedure of hulp bij het versturen van een standaardbrief, kan je het contactcenter van het FOD Economie raadplegen op het nummer 0800 120 33.

En wat met waardebonnen? Reken daar maar niet te veel op. Het is aan de curator om te oordelen of waardebonnen en kortingen worden geaccepteerd. Dat was het geval toen Brantano failliet ging. In theorie zouden de klanten worden terugbetaald, maar in de praktijk zullen ze pas aan de beurt zijn nadat alle bevoorrechte schuldeisers schadeloos zijn gesteld. En ook door het tegoed op je klantenkaart mag je een streep trekken.

Met een kredietkaart

Heb je betaald met een kredietkaart, bij een online bestelling of een bestelling in een fysieke winkel die de goederen bij je thuis bezorgt – dus niet als je het product zelf meeneemt -, ligt de situatie anders. Want met Visa, Mastercard en American Express is het mogelijk om via deze tussenschakels je geld terug te krijgen.

Vraag zo snel mogelijk aan je kredietkaartmaatschappij om een charge back-procedure te starten. Dit houdt in dat je een bepaalde betaling bij de uitgever van je kredietkaart betwist en om terugbetaling verzoekt. Dat doe je door een formulier in te vullen bij de uitgever van je kredietkaart waarin je de transactie betwist, bijvoorbeeld via mijnkaart.be voor Visa of MasterCard. Want helaas voor de consument zijn betalingen met een gewone bankkaart niet beschermd.