Het Europese covidcertificaat beschikbaar in ons land

Het Europese covidcertificaat wordt van kracht vanaf 1 juli om het reizen binnen de Europese Unie ondanks de pandemie te vergemakkelijken. Vanaf vandaag is het in België beschikbaar. Vaccins, tests, immuniteit: hoe werkt het?

Het basisprincipe van het certificaat – dat officieel het Europees digitaal covidcertificaat zal heten – is dat de houder ervan vrij zal kunnen rondreizen in de Schengenzone. Het gaat om een QR-code voor op de smartphone of een papieren document. Het certificaat zal gratis zijn.

De lidstaten zullen elkaars certificaten aanvaarden en zullen de houders ervan geen bijkomende maatregelen opleggen – zoals quarantaine, isolatie of extra tests – behalve wanneer deze noodzakelijk worden geacht om de volksgezondheid te vrijwaren. Dat zou het geval kunnen zijn bij een hoge besmettingsgraad in het land waar de reiziger in kwestie van afkomstig is. Er moet dan wel rekening worden gehouden met de epidemiologische data van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC).

In dat geval moet het land van bestemming de andere lidstaten en de Commissie 48 uur van tevoren in kennis stellen van de invoering van nieuwe beperkingen en de duur ervan.

Reizigers kunnen de site Re-open EU raadplegen die de voorwaarden opsomt die in de verschillende Europese landen gelden.

Wie kan zo’n certificaat bekomen?

Drie mogelijkheden:

– Wie gevaccineerd is tegen het coronavirus

– Wie beschikt over een negatieve PCR-test die niet ouder is dan 72 uur of een sneltest niet ouder dan 24 uur

– wie de voorbije zes maanden positief getest heeft op het coronavirus en zo natuurlijke immuniteit heeft opgebouwd. Dit kan helaas alleen bewezen worden door mensen die omwille van covid-19 in het ziekenhuis werden opgenomen. Een betrouwbare antilichaamtest voor wie thuis uitziekte, is er (voorlopig) niet.

Welke vaccins komen in aanmerking?

A priori zullen alle certificaten aanvaard worden van personen die ingeënt zijn met een door het Europees Medicijnagentschap (EMA) erkend coronavaccin: Pfizer/BioNTech, AstraZeneca, Moderna (alle drie 2 prikken) en Johnson & Johnson (1 prik).

Maar lidstaten zullen zelf kunnen beslissen om ook andere vaccins te accepteren. Zo worden bijvoorbeeld in Hongarije het Chinese Sinopharm en het Russische Sputnik V breed uitgerold.

Is een test voor wie nog niet gevaccineerd is gratis?

Neen. Het Europees Parlement drong er bij de EU-landen op aan om de tests zo betaalbaar mogelijk of zelfs gratis te maken, maar veel lijken de lidstaten op dat punt niet te hebben ingebonden. Uiteindelijk is de Europese Commissie over de brug gekomen en belooft ze minstens 100 miljoen euro uit te trekken om de tests “betaalbaar en toegankelijk” te houden, vooral voor wie regelmatig de grens over moet, bijvoorbeeld om te werken of naar school te gaan. Indien nodig kan er nog een tweede enveloppe van 100 miljoen worden vrijgemaakt.

Zelftests gelden niet als bewijs. Om op het vaccinatiebewijs te kunnen komen, moet de test afgenomen zijn in een testcentrum of bij een arts. Een PCR-test kost in ons land 45 euro.

Hoe ziet het certificaat eruit?

Het certificaat heeft een QR-code die een elektronische handtekening bevat die de authenticiteit bevestigt en die door alle EU-landen kan worden gelezen. Het kan in digitale vorm op een smartphone of op papier worden aangeboden aan de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de controle ervan.

In België wordt het getuigschrift opgesteld in het Engels en in de drie landstalen. Het certificaat is in digitale vorm onder meer beschikbaar op de site mijngezondheid.be en via de mobiele applicatie Covidsafe.be. Het kan op verzoek ook per post worden opgestuurd.

Het is aan de lidstaten om te beslissen of ze dit certificaat integreren in hun nationale traceringsapplicatie, of dat ze een aparte applicatie gebruiken.

Officieel wordt het certificaat pas op 1 juli 2021 van kracht, maar heel wat lidstaten aanvaarden het nu reeds.

Hoe lang is het covidcertificaat geldig?

Dat Europa met een certificaat werkt om reizen veilig te laten verlopen, is slechts tijdelijk. Na 12 maanden zou het certificaat alweer verleden tijd moeten zijn. Na vier maanden wordt een grondige evaluatie gepland.

Bronnen: AFP, Belga, Europa.