Wat verandert er op 1 oktober?

Nieuwe maand, nieuwe regels... Er veranderen weer heel wat dingen bij de aanvang van de nieuwe maand, van strengere autokeuring tot verkoop van griepvaccin zonder voorschrift.

1. Aanpassing van de coronaregels

Vanaf 1 oktober mag het mondmasker afgezet worden in winkels, horecazaken of op het werk. Enkel in de binnenruimtes van het openbaar vervoer, de treinstations en de luchthavens blijft de mondmaskerplicht bestaan, net als in zorginstellingen, voor personeelsleden en klanten van medische en niet-medische contactberoepen en bij allerhande evenementen met meer dan 500 mensen binnen, als die tenminste geen gebruik maken van de coronapas. Vanaf 1 oktober verdwijnt de mondmaskerplicht ook voor leraren en leerlingen in het secundair onderwijs en leraren in het basisonderwijs.

In principe gelden de maatregelen voor heel het land, maar sommige gewesten kunnen kiezen om de versoepelingen nog niet door te voeren of zelfs strenger op te treden. In Vlaanderen verdwijnt de mondmaskerplicht in winkels en in de horeca alleszins. In Wallonië en vooral in Brussel ligt de vaccinatiegraad echter een pak minder hoog. In de hoofdstad zullen mondmaskers dus vooralsnog verplicht blijven in bijvoorbeeld de horeca en handelszaken. Ook onder meer de strenge aanbeveling om te telewerken, de beperkingen op privébijeenkomsten en het verplichte sluitingsuur van de horeca blijven in Brussel gehandhaafd.

De deelstaten krijgen niet alleen de teugels van het mondmaskerbeleid voor een groot deel in handen. Dat geldt ook voor het Covid Safe Ticket (CST), of de coronapas. De federale overheid legt het gebruik van het Covid Safe Ticket op voor de nachtclubs, die overal in het land vanaf 1 oktober kunnen heropenen, maar laat het verder over aan de gewesten. In Brussel moet iedereen vanaf 16 jaar vanaf oktober een CST kunnen voorleggen voor vrijetijdsactiviteiten. Het controlesysteem wordt voor drie maanden ingevoerd in nachtclubs, cafés, restaurants, musea, theater- en filmzalen, festivals en sportzalen.

De Waalse regering heeft beslist om het gebruik van de coronapas uit te breiden vanaf midden oktober. Vanaf dan zal iedereen ouder dan 16 jaar een geldig CST moeten kunnen voorleggen in de horeca, in discotheken, op evenementen en in rust- en verzorgingstehuizen. Op plaatsen waar gewerkt wordt met het Covid Safe Ticket zal de mondmaskerplicht verdwijnen.

Verder komen er ook strengere protocollen rond ventilatie en luchtkwaliteit, maar die moeten nog worden uitgewerkt. Die regels gelden niet alleen in de nachtclubs, maar ook in cafés, restaurants, fitnesscentra en indoor sportinfrastructuur. Er komt eerst een overgangsperiode met een zekere tolerantiegraad, maar nadien dreigen sluitingen.

2. Wanneer je op reis gaat

Vanaf 1 oktober verdwijnt niet enkel de papieren versie van het Passenger Locator Form (PLF), maar kan je het document dat je moet invullen na een verblijf in het buitenland ook al 180 dagen op voorhand invullen.

Tot nog toe diende iedere Belg, die langer dan 48 uur in het buitenland verbleef en naar ons land terugkeerde, binnen de 48 uur voor aankomst in België een PLF invullen. Vanaf 1 oktober zal dus worden afgestapt van die termijn. Vanaf dan kan je het PLF tot 180 dagen op voorhand invullen, met andere woorden lang voordat je op reis vertrekt.

Arne Brinckman, woordvoerder van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, bevestigt de wijziging. “Het PLF vul je in omdat aan de hand daarvan wordt bekeken aan welke maatregelen je bij terugkomst moet voldoen”, klinkt het.

Inwoners van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland die naar het Verenigd Koninkrijk willen reizen, hebben daarvoor vanaf 1 oktober een internationaal paspoort voor nodig. Een identiteitskaart volstaat niet meer. De nieuwe regel is een gevolg van de brexit.

Tot en met donderdag 30 september kunnen alle burgers van de EU, de EER en Zwitserland hun nationale identiteitskaart gebruiken om het VK binnen te komen. Vanaf vrijdag 1 oktober zal dit voor de meesten onder hen niet meer mogelijk zijn. In plaats daarvan moeten ze aan de grens met het Verenigd Koninkrijk een geldig paspoort kunnen voorleggen. Dat moet geldig zijn voor de gehele duur van het verblijf in het VK.

Er zijn enkele uitzonderingen, voor onder meer mensen die gebruikmaken van de EU-vestigingsregeling (EU Settlement Scheme) of daarvoor een aanvraag hebben ingediend, mensen die een familievergunning kregen onder het EU Settlement Scheme en grensarbeiders.

Het Vaticaan is vanaf 1 oktober enkel nog toegankelijk voor mensen die een geldige coronapas kunnen voorleggen. De Heilige Stoel deelde eerder al mee dat iedere bewoner, medewerker of bezoeker van de kerkelijke staat moet kunnen bewijzen dat hij gevaccineerd is tegen covid-19, genezen is verklaard na een infectie of een negatieve test heeft afgelegd. Onder meer het Europese coronacertificaat (CST) wordt aanvaard, dat ook in België gebruikt wordt.

Het Vaticaan kondigt ook controles aan door de eigen gendarmerie. Een uitzondering op de nieuwe regels geldt op momenten dat gelovigen in het Vaticaan missen en liturgische feesten bijwonen. Ze worden wel aangespoord om de hygiënische voorschriften te volgen.

De Pauselijke Commissie voor de Staat Vaticaanstad, het wetgevende orgaan van de staat, volgt met de maatregel de instructies op van paus Franciscus, om te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van de mensen in de kerkelijke staat.

3. De autokeuring wordt strenger

Vanaf 1 oktober gelden er strengere regels bij de technische keuring van een wagen. Daardoor krijg je bij bepaalde gebreken aan lichten en reflectoren of bepaalde verklikkerlichtjes op het dashboard niet langer een waarschuwing, maar meteen een rood keuringsbewijs. Het gaat om een maatregel die eigenlijk al sinds 1 december 2019 van kracht is, maar waarvoor nog tot eind deze maand een overgangsperiode loopt.

Enkele gebreken die vanaf nu tot een herkeuring leiden: de verklikkers van de grootlichtkoplampen of van de mistachterlichten die niet werken op het dashboard, de schakeling van de belangrijkste lichten op het voertuig die niet goed werkt, een slecht bevestigde kentekenplaatverlichting, slecht werkende waarschuwingsknipperlichten of gebreken aan de werking, de staat en de bevestiging van onder meer de dagrijlichten, de achterlichten, de stoplichten en het derde stoplicht en de mistlichten.

4. Griepvaccin zonder voorschrift bij de apotheker

Wie zich wil laten vaccineren tegen griep kan vanaf 1 oktober bij de apotheker een griepvaccin afhalen zonder artsenvoorschrift.

5. Europese banken mogen opnieuw dividend uitkeren

Banken in de eurozone mogen vanaf oktober weer een dividend uitkeren als hun financiële situatie dat toelaat. De Europese Centrale bank (ECB) maakte in juli bekend dat de coronamaatregel die het uitkeren van dividend en het inkopen van eigen aandelen tijdelijk verbood, niet te zullen verlengen.

Wel moeten banken hun plannen nog laten goedkeuren als “onderdeel van het normale toezicht”. De ECB roept banken ook op om voorzichtig te blijven.

Eerder besloten ook de centrale banken in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk vergelijkbare regels te schrappen.

Tijdens de coronacrisis werd aan de banken gevraagd om zoveel mogelijk kapitaal aan te houden als buffer, voor het geval bedrijven en gezinnen hun kredieten niet zouden kunnen aflossen. Dat bleek echter, mede dankzij ruime steun van overheden, erg mee te vallen.

6. Verbod op het kweken en verhandelen van vouwoorkatten

Vanaf 1 oktober is het verboden om fold katten of vouwoorkatten te kweken en verhandelen. De dieren kampen namelijk met een aandoening aan het kraakbeen, waardoor ze erg lijden.

Vouwoorkatten worden gekenmerkt door de naar voor gevouwen oortjes. De bekendste rassen zijn de Scottish fold en Highland fold.

Die kenmerkende oren zijn het gevolg van een afwijking in het kraakbeen. De osteochondrodysplasie wordt veroorzaakt door een mutatie in een gen. Ook op andere plaatsen in het lichaam van de kat kan het kraakbeen misvormd zijn.

Voor de dieren is dit zeer pijnlijk. De symptomen lijken op artritis waarbij de gewrichten chronisch ontstoken zijn. Bewegen is moeilijk en pijnlijk. In ernstige gevallen worden de katten kreupel. Er is geen behandeling mogelijk. “De enige manier om deze aandoening te vermijden, is het kweken van katten die drager zijn van het gen, te verbieden”, luidt de redenering bij de dienst Dierenwelzijn van het Vlaams Departement Omgeving.

Er mogen al een tijd geen nieuwe dekkingen meer plaatsvinden zodat er geen kittens meer geboren worden na 1 oktober. Wie dergelijke katten kweekt, moet zijn dieren laten castreren of steriliseren.

Wie al een fold kat heeft, mag het dier houden, maar niet verkopen of weggeven. Wie niet meer voor het dier kan zorgen, kan het enkel afstaan aan een erkend kattenasiel.