Expo: Vluchten voor het water

“Vluchten voor het water”, het thema is actueler dan ooit en vormt de rode draad in de tentoonstelling “Higher Ground” van magnumfotograaf Carl De Keyzer. Deze expo in het Red Star Line Museum in Antwerpen toont een denkbeeldige toekomst waarin we moeten migreren naar hoger gelegen gebieden door een stijgende zeespiegel.

De Keyzer trok drie zomers lang naar berggebieden in Europa, van de Pyreneeën tot de Dolomieten. Hij fotografeerde meestal vakantiegangers, maar door ze te plaatsen in een verhaal waarbij mensen voor hun dagelijkse bestaan hun toevlucht moeten zoeken tot het hooggebergte, krijgen ze een totaal andere dimensie. Mensen op een terrasje die uitkijken over besneeuwde bergtoppen, een kabelbaan, een modern stadje omringd door bergpieken: de schoonheid van deze beelden krijgt een grimmige lading door het onderliggende idee van de nieuwe vluchtelingen.

‘Nu is mijn versie nog geïdealiseerd, want ik vrees dat het er veel chaotischer zou aan toe gaan indien we echt moeten vluchten voor de stijgende zeespiegel’, aldus De Keyzer. ‘Ik heb alles in de zomermaanden gefotografeerd. Want in de winter zou ik teveel mensen zien met ski’s en ik wilde vooral geen toeristische sfeer. Het idee dat het om vluchtelingen gaat en niet om vakantiegangers was belangrijk. Daarom worden ook de precieze locaties bewust niet vermeld.’

Voor de zondvloed

Higher Ground is een opvolger van het project Moments Before the Flood. Deze reeks toont Europese stranden en vakantieoorden die door de context waarin ze geplaatst worden een onheilspellend karakter krijgen. Ze dreigen overstroomd te worden.

Toen de Dekeyzer, die internationale faam geniet – in 2006 begon te werken aan dat project stond een groot deel van de wereld nog sceptisch ten aanzien van klimaatverandering. Nu is het merendeel van de mensen overtuigd. De reeks nodigt dan ook uit om na te denken over klimaatverandering als één van de grote toekomstige migratieredenen.

Tegelijk is de tocht naar hoger gebied een universeel symbool voor het menselijke streven naar verlossing en vervulling. Het Red Star Line Museum is trouwens geen toevallige locatie. Want dit is de plek waar op het einde van de 19e en in het begin van de 20e eeuw miljoenen mensen samenstroomden, op weg naar de Verenigde Staten, op zoek naar een beter leven.