Tentoonstelling: wie waren de Arenbergs?

“Arenberg”, bij die naam denk je wellicht aan de Universiteitscampus of het Arenbergkasteel in Heverlee. Maar wie waren de Arenbergs? Het Museum M in Leuven wijdt een unieke tentoonstelling aan deze hoge adellijke en gedurende vijf eeuwen bijzonder invloedrijke familie.

Hun verhaal wordt geïllustreerd met 230 kunstwerken, die uit privé-collecties en musea van over de heel wereld zijn samen gebracht. Vele daarvan werden nooit eerder getoond. De tentoonstelling start met een portretgalerij, net zoals in de vestibule van het kasteel in Heverlee, een van de verblijfplaatsen van de familie. Zo kan je kennis maken met de verschillende generaties. Want voor een adellijk geslacht is afstamming natuurlijk essentieel. Topstuk is hier een portret van Graaf Albrecht de Ligne, prins van Arenberg. Het werd geschilderd door Antoon Van Dyck.

Grootgrondbezitters

In een tweede deel ontdek je de vele landgoederen en gronden van de Arenbergs. Schetsen en plattegronden brengen hun bezittingen in kaart. Drie eeuwen waren ze de grootste grootgrondbezitters van België. De kastelen van Heverlee, Edingen en het Egmontpaleis in Brussel mochten ze tot hun bezit rekenen, net als vele landerijen in Europa. Hun land leverde hen inkomsten op. Hun huwelijkspolitiek was erop gericht hun territorium uit te breiden. Vooral de alliantie met de familie De Croÿ versterkte hun positie. Het kasteel van Heverlee kwam op die manier in hun bezit en het hertogdom Aarschot. Maar niet alleen huwelijken leverden meer grond op. Ze trokken ook ten oorlog. De Arenbergs waren geen salonjonkers, maar legeraanvoerders die hun prestige in de eerste plaats ontleenden aan het slagveld. Zwaardadel, zoals dat heet. Ze waren lid van de Orde van het Gulden Vlies en niet zelden stierven ze in het harnas. Vooral in de 19de eeuw werden ze puissant rijk, toen op hun gronden in het Ruhrgebied steenkool gevonden werd. De naam Arenberg was zo prestigieus- hoger aangeschreven dan bijvoorbeeld de Ligne of de Croÿ, dat zowel mannen als vrouwen hem doorgaven.

Luxueuze ‘lifestyle’

Het derde gedeelte is misschien wel het interessantste. Elke zichzelf respecterende adellijke familie houdt er natuurlijk een zeker decorum op na, ‘ een lifestyle’, zo je wil. Want wie machtig wil blijven, moet dat ook uitstralen, met pracht en praal, met kunst, boeken en mooie kleren. Bijzonder hier zijn een reeks toneelkostuums uit de 19de eeuw die 30 jaar geleden in het kasteel van Arenberg werden aangetroffen. Ze zijn nog in perfecte staat en worden nu voor het eerst getoond, op een heuse catwalk. Een exotische bedsprei, een middeleeuwse kruisvaardersrol en een nooit eerder geëxposeerd handgeschreven partituur van Vivaldi zijn volgens de curatoren echte topstukken. Net als de schilderijen van Rubens, Veronese, Jordaens en Van Dyck.

Inkijk in het kasteel

Naast deze tentoonstelling hebben nog een aantal andere evenementen plaats rond de familie Arenberg. Een tweede expo over het kasteel van Heverlee loopt in de Universiteitsbibliotheek. En verder staan op het programma: een historische evocatie tijdens het bosweekend, een muzikaal parcours, themawandelingen, fietstochten en lezingen. En heel uitzonderlijk: speciaal voor het Arenberg Festival kan je het Arenbergkasteel bezoeken.

Zijn er eigenlijk nog Arenbergs? Jawel, meerdere zelfs. De 13de hertog, Leopold Engelbert van Arenberg, werkte mee aan de tentoonstelling en het Arenbergfestival.