Osteopathie, een en-enverhaal

Kan osteopathie helpen om je gewrichten soepel te houden? Ja, maar enkel als er wordt samengewerkt met andere zorgverstrekkers, klinkt het bij osteopaat Jean Ruwet.

In België staat osteopathie nog altijd centraal in menig debat. In 1999 trad in ons land de wet Colla in werking die osteopathie erkent als niet-conventionele praktijk inzake de geneeskunde en de veiligheid van de patiënt moet waarborgen. Toch heerst er tot op vandaag enige onduidelijkheid over de erkenning van het beroep en over de vraag of een doktersvoorschrift nodig is om een osteopaat te kunnen raadplegen. De Belgische wet zegt immers dat enkel artsen een diagnose mogen stellen en een behandeling mogen opstarten. Nochtans is osteopathie een eerstelijnsbehandeling waar veel Belgen spontaan voor kiezen. Volgens het lijvige rapport dat het KCE, het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, in 2011 publiceerde, zou 7% van de bevolking in de loop van het jaar voordien minstens één keer een osteopaat hebben geraadpleegd. Meestal omwille van rug- of nekpijn, als gevolg van een acuut probleem (stijve nek, lumbago...) of als gevolg van chronische klachten (lagerugpijn).

Vandaag is wetenschappelijk bewezen dat osteopathie ook helpt bij deze klachten, wat niet kan worden gezegd van andere claims, zoals het vermeende heilzame effect bij chronische pijn, chronische vermoeidheid en bij problemen met de ademhaling, de bloedsomloop en de spijsvertering. “Daar bestaat onvoldoende bewijs voor, maar de laatste jaren verschijnen almaar meer artikels hierover in wetenschappelijke tijdschriften”, aldus Jean Ruwet, medevoorzitter van de GNRPO, een koepelorganisatie van vier door de Raad van State erkende beroepsverenigingen van osteopaten. Bijna negen op de tien 10 patiënten die een beroep deden op een osteopaat zeggen trouwens tevreden te zijn over de verstrekte behandeling.

Complementaire geneeswijze

Osteopathie is een manuele aanpak – zonder medicatie, wel via manipulaties door de osteopaat – die in de eerste plaats wordt ingezet bij verminderde beweeglijkheid van gewrichten en weefsels. Osteopathie ontstond eind 19de eeuw en beschouwt de mens als een ondeelbaar geheel (de holistische benadering): de osteopaat gaat op zoek naar de mechanische oorzaken (mobiliteitsverlies of instabiliteit) van pijn, niet alleen in de pijnlijke zone zelf, maar ook elders. De geneeswijze wordt evengoed ingezet bij zuigelingen als bij volwassenen en is erg populair bij mensen wier beroep veel van hun lichaam vergt (sportlui, musici...), omdat ze doorgaans snel tot functieherstel leidt. Maar eigenlijk is het een nuttige aanpak voor al wie het belangrijk vindt om ook op minder jonge leeftijd soepel en beweeglijk te blijven.

“Vijftigers of zestigers willen vaak beweeglijk blijven, niet alleen omwille van hun beroep, maar ook om hun hobby’s – sporten of tuinieren – te kunnen blijven uitoefenen”, analyseert Jean Ruwet. “Op die leeftijd veroorzaken deze activiteiten makkelijker rugpijn omdat je niet meer zo soepel bent, minder spierkracht hebt, aan artrose lijdt, met overgewicht kampt, enz. Osteopathie zal deze mensen doorgaans in staat stellen om hun activiteit sneller weer op te pikken. Vooral advies over een correcte houding is bij al wat oudere mensen erg belangrijk. Een osteopaat kan je ook kleine oefeningen aanleren en tips geven om opnieuw te gaan sporten.”

Ook al behandelt een osteopaat niet de oorzaken van bijvoorbeeld artrose, hij of zij kan je wel helpen om beter om te gaan met de pijn die deze aandoening teweegbrengt. Maar de aanpak moet dan nog rigoureuzer zijn. “Oudere mensen hebben vaak nog andere aandoeningen. De osteopaat moet dan des te meer aandacht hebben voor de onderzoeken die de persoon in kwestie al heeft ondergaan – bloedanalyse, radiografie... – en voor de medicatie die hij of zij neemt. Hoe ouder de patiënt, hoe zekerder de osteopaat moet zijn dat hij of zij zich voor die klachten ook laat behandelen door de klassieke geneeskunde: de ene mag de andere nooit uitsluiten. We leggen er sterk de nadruk op dat samenwerken noodzakelijk is”, besluit Ruwet. Osteopathie kan dus op elke leeftijd, maar het is een en-enverhaal.