“Je kan zelfs doodgaan van een infuus”

De artsen Manu Malbrain (UZ Brussel) en Niels Van Regenmortel (ZNA Stuivenberg) trekken ten strijde tegen ondoordacht gebruikt van infusen in ziekenhuizen in het belang van de patiënten.

‘Patiënten vinden het heel normaal, dat ze een baxter krijgen als ze een ziekenhuis binnenkomen. Artsen ook. En daar schuilt het probleem: een baxter is geen zak water. Het is een echt medicament. Met – mogelijk nefaste – bijwerkingen,’ zegt de Brusselse arts Manu Malbrain van het UZ Brussel in Jette. “Met fout of teveel vocht in een baxter doe je meer kwaad dan goed. Wie teveel vocht krijgt, krijgt zwelling van de organen, achteruitgang van de orgaan functies en kan doodgaan.”

Vochtopstapeling

Dat bewijst ook systematisch onderzoek van gegevens bij ongeveer 20.000 kritiek zieke patiënten die op een intensieve zorg afdeling verbleven. Degenen die het niet overleefden, hadden na één week op intensieve zorgen ongeveer 5 liter meer vocht opgestapeld dan degenen die het uiteindelijk wel overleefden.

Een recent onderzoek uitgevoerd door de dienst intensieve zorgen van het UZ Brussel toont dat ongeveer 30-50% van het volume aan infuusvloeistoffen gedurende de eerste 2 dagen na hartchirurgie ongewenst is en een extra vochtbelasting veroorzaakt (als oplossingsmiddel voor medicatie zoals antibiotica, pijnstillers, enz.). Dit met alle mogelijke nadelige gevolgen van dien: “Vele artsen en zorgverstrekkers staan hier niet bij stil,” aldus dr. Malbrain.

Slechts 3 goede redenen voor een infuus

“Eigenlijk zijn er maar drie goede redenen om een infuus aan te leggen,” aldus Antwerpse arts dr. Van Regenmortel van het ZNA Stuivenberg te Antwerpen. “Bij patiënten die in shock zijn na bijvoorbeeld een trauma of bloedvergiftiging, patiënten die vocht verliezen en daardoor uitdrogen (door bvb. braken of diarree) en bij mensen die om één of andere reden niet kunnen of mogen eten of drinken.”

Toch gaan nog veel artsen en verpleegkundigen soms lichtzinnig over tot het ‘aanhangen’ van een infuus, vult dr. Malbrain aan. “Ze staan er niet bij stil en ze weten vaak ook niet beter. We hebben een online enquête gedaan bij een 500-tal artsen uit meer dan 50 landen. Een groot deel (ongeveer 30%) gebruikt voor bepaalde indicaties gewoonweg teveel of foute vloeistoffen, zonder het te beseffen.”

Manu Malbrain (UZ Brussel) en Niels Van Regenmortel (ZNA Stuivenberg) zijn de drijvende kracht achter de International Fluid Academy Days, een driedaags congres dat een correct gebruik van vochttherapie onder de aandacht van artsen wil brengen.