Expo: Mode in rugaanzicht

Met onze rug hebben we een dubbelzinnige relatie. Wij zien hem niet, maar anderen wel. De mode maakt daar dankbaar gebruik van. Het museum voor Kostuum en Kant toont ons hoe. Met meer dan 70 creaties van beroemde ontwerpers.

I really don’t care, do yu? (mij kan het niet schelen, jou wel?). Het stond op de rugzijde van Melania Trumps Zara-jas toen ze in juni dit jaar een opvangcentrum voor kinderen bezocht. En dat lokte heel wat verontwaardiging uit. Veronachtzaam dan ook nooit de rug in je kleding. Want al zie je hem zelf niet, anderen des te meer.

De sexy ruguitsnijding

De uitsnijding -al dan niet met schouderriempjes of wikkelbanden- is ongetwijfeld het beroemdste rugaanzicht. In de middeleeuwen droegen enkel prostituees diepe ruguitsnijdingen. “Eerbare” vrouwen toonden niet meer huid dan tot het midden van de schouderbladen. In het begin van de 20ste eeuw veranderde dat onder invloed van de badmode. Vanaf 1920 doken de eerste ruguitsnijdingen in avondkleding op en Hollywoodsterren maakten de blote rug wereldberoemd. Deftig ogende nauwsluitende lange japonnen verrasten met duizelingwekkende uitsnijdingen van zodra de actrice zich omdraaide. Een van de pronkstukken in de tentoonstelling die dat aantonen is zeker de Chanel-avondjurk uit 1931. De ruguitsnijding als ultieme verleiding is sinds dan niet meer weg te denken.

Een van de ontwerpers met een bijzonder voorliefde voor de rug is Jean Paul Gaultier. In 1983 is hij een van de eersten die een blote rug voor mannen voorstelt, wat tot dan toe typisch iets voor vrouwen was. Van hem kan je een haute couturejurk zien uit de winter van 2011-2012 met gedrapeerde blote rug die hij afsluit met een driedelige sleep. De jaren ’80 zijn ook de jaren dat modeontwerpers de rug ontdekken voor boodschappen en publiciteit voor hun naam of logo, als een soort elitair herkenningsteken. Ook dit is een blijver geworden. En ja, hiertussen zien we ook de beruchte jas van kledingketen Zara.

De sleep van Astrid

Een belangrijk onderdeel van de ‘rugmode’ is natuurlijk de sleep. Het museum kreeg hiervoor een bijzonder stuk in handen. De garderobe van het Belgische Hof gaf de statiemantel van koningin Astrid in bruikleen. Ze droeg hem tussen 1934 en 1935. Een sleep is altijd een belangrijk symbool geweest voor de adel. In Versailles gaf de lengte van de sleep je adellijke positie aan. Hertoginnen kregen 3 meter, de koninginnen van Frankrijk bijna 13 meter. In 1762 was de kroningsmantel van Katherina II van Rusland bijna 65 meter lang.

Alle andere stukken komen ofwel uit de eigen collectie van het museum of uit het Palais Galliera in het modemuseum van Parijs, dat deze expo mee op poten zette.