Nieuwe aanpak van verkoudheden op komst

Een banale aandoening zoals een verkoudheid treft iedereen wel eens. Toch bestaat er tot vandaag geen efficiënte behandeling voor. Een nieuwe manier om verkoudheidsvirussen af te remmen zou wel eens voor de langverwachte doorbraak kunnen zorgen.

Een onderzoeksgroep van de KU Leuven onder leiding van professor Johan Neyts slaagde erin om door te dringen tot het mechanisme dat bepaalt hoe verkoudheidsvirussen opereren. Dat opent de mogelijkheid om een efficiënt geneesmiddel te ontwikkelen dat deze virussen een halt toeroept. Tot nu toe bestaat de behandeling van verkoudheden overwegend uit het bestrijden van de gekende klachten zoals hoesten en snotteren.

Verkoudheden zijn doorgaans lastig maar niet ernstig. Bij mensen met astma of chronisch longlinden kan dat echter anders uitdraaien. Een simpele verkoudheidsinfectie kan bij hen ernstige complicaties geven en moet dus zo snel mogelijk aan gepakt worden. Deze risicopatiënten hebben nood aan een krachtige virusremmer voor dit type ziekteverwekkers.

Neusslijmvlies

Verkoudheidsvirussen dringen het lichaam binnen via de luchtwegen. Hun aanpak bestaat erin om zich te nestelen in de cellen van het neusslijmvlies. Daarna zal zo’n virus zich vele malen vermenigvuldigen, waarna de eerste symptomen opgemerkt worden. “Om de cellen van dat slijmvlies binnen te geraken moet het virus eerst een kleine vormverandering ondergaan. We hebben nu een potentieel geneesmiddel gevonden dat die cruciale metamorfose van het virus kan verhinderen”, verklaart prof. Virologie Johan Neyts. Dat middel zorgt ervoor dat de viruspartikeltjes zich niet meer kunnen vervormen waardoor ze ook hun genetisch materiaal niet kunnen vrijzetten in de cellen van het neusslijmvlies. Zo wordt de verspreiding van het virus meteen afgeremd.

Nieuwe holte

Voor de ontdekking van de juiste molecule die deze vormverandering kan tegengaan, hebben de onderzoekers honderdduizenden stoffen getest op hun remmende werking van verkoudheidsvirussen. Eens de goede molecule was gevonden, zijn ze op zoek gegaan naar het werkingsmechanisme ervan. Dat leidde tot een onverwachte vondst. In de oppervlakte van de virusdeeltjes blijkt zich een tot nu toe onbekende holte te bevinden die een sleutelrol speelt. “We stelden vast dat de virusremmer die wij hadden ontdekt, exact in deze holte past. Daardoor slaagt het middel erin om het infectieuze virusdeel als het ware te ‘bevriezen’, waardoor het niet langer kan ziek maken.”

Resistentie

Deze holte blijkt bovendien een cruciale schakel in de strijd tegen resistentie. Ook virussen zijn in staat om zich vrij snel aan te passen waardoor ze minder of ongevoelig worden voor geneesmiddelen. De holte die nu werd ontdekt, blijkt zich ook te veranderen, van zodra het virus muteert. “Maar als deze holte afwijkt van de normale vorm kunnen de mutanten minder fit zijn, en is de kans dat ze zich kunnen vermenigvuldigen ook kleiner. Daarnaast wordt ook gedacht aan ‘slimme’ combinaties met middelen die het virus ook op andere manieren afremmen.”

De resultaten van dit nieuwe onderzoek zijn erg veelbelovend maar vragen nog heel wat opvolging vooraleer ze als geneesmiddel bij de apotheker belanden. Op langere termijn verwachten de onderzoekers wel dat dit zich zal vertalen naar het medicijnkastje.