Stop pijnlijke plasjes

De helft van de vrouwen krijgt ooit met een urineweginfectie te maken en soms blijft die zich hardnekkig herhalen. Recent onderzoek werpt een nieuw licht op de zaak. Welke behandelingen zijn aangewezen, helpen veenbessen, welke rol spelen fout plassen en stress?

Urineweginfecties komen bij vrouwen frequent voor, maar niet alle plas-klachten zijn het gevolg van zo’n infectie. ‘Er is best veel verwarring over. Zeker bij vrouwen rond de menopauze’, weet gynaecoloog dr. Hendrik Cammu (UZ Brussel). ‘Door de menopauze neemt de vaginale droogte toe. Dat zorgt voor meer irritatie en kan leiden tot gelijkaardige plasklachten, zoals een branderig gevoel bij het plassen, heel vaak een klein plasje moeten doen en nachtelijke of valse plasdrang. Die worden vaak onterecht geïnterpreteerd als een infectie.’

Wel of geen infectie?

Om zeker te zijn dat het om een ontsteking gaat, is een urinekweek nodig, maar dat duurt twee dagen. ‘In de praktijk gebeurt dat eerder zelden en wordt er – al dan niet na een urinetest – meteen behandeld met nitrofuran-toïne, een antisepticum en specifiek antibioticum. Zo’n dipsticktest spoort alleen bepaalde afbraakstoffen zoals eiwitten, witte bloedcellen en nitrieten op in de urine. Dat biedt nog geen zekerheid dat het om een echte infectie gaat. Is er geen sprake van een bacte-riële infectie, dan kunnen de klachten meestal worden verholpen door de vaginale droogte te behandelen met een lokale hormonale therapie (vaginale tabletten met oestrogenen).’

Vaker moeten opstaan om te plassen is op latere leeftijd ook niet onlogisch. ‘Het lichaam maakt ADH aan, een hormoon dat ervoor zorgt dat de urineproductie ’s nachts halveert, waardoor de blaas zich trager vult. Met ouder worden daalt de aanmaak van ADH en neemt de nachtelijke plasdrang toe. Wie daardoor ernstige slaapproblemen ondervindt, kan worden behandeld door dit hormoon toe te dienen, maar dit is geen goedkoop middel.’

Risicofactoren

De vuile wc-bril of handdoek wordt nogal eens met de vinger gewezen als dé broeihaard voor urineweginfecties. Onterecht. De kans dat je op een toiletzitje besmet raakt, is uiterst miniem! “Blaasontstekingen zijn bijna altijd auto-infecties, veroorzaakt door bacteriën uit je eigen darm. Omdat vrouwen een kortere plasbuis hebben, vinden die bacteriën sneller hun weg daarnaartoe. Meestal gaat het om veel voorkomende E.colibacteriën. Waarom sommigen gevoeliger zijn voor urineweginfecties, heeft te maken met het type E.coli. Daar zitten gunstige, maar ook superkwaadaardige beestjes tussen. Hoe sterker zo’n bacterie zich aan de binnenzijde van de blaaswand weet vast te hechten en zich gaat vermenigvuldigen, hoe groter de kans dat ze een lokale infectie veroorzaakt. Wanneer Proteusbacteriën worden aangetrofen, moet je ook alert zijn voor nierstenen, die aan de basis van de ontsteking kunnen liggen”, verduidelijkt dr. Cammu.

Andere risicofactoren voor infecties zijn je blaas niet volledig leegplassen, waardoor een residu met bacteriën achterblijft. “Een foute gewoonte die nogal wat vrouwen aan hun schooltijd overhouden, toen het toiletgebeu-ren stressvol was en in hoog tempo moest worden afgehaspeld. Plassen is een reflex die vanzelf moet gebeuren. Door te zitten, ontspant de bekkenbodem en kan de blaas rustig leeglopen. Veel vrouwen persen hun plas eruit om het te laten vooruitgaan. En ze blijven dat doen. Dat leidt tot deze kwalijke residu’s.”

Ook na het vrijen ervaren sommige vrouwen een akelig branderig gevoel. Het kan om een echte infectie gaan, maar ook om irritatie door de penetratie en vaginale droogte, of zelfs door een spermaallergie. “Omdat de oorzaak vaak moeilijk te achterhalen is, is het zoeken naar wat er in zo’n geval best werkt. Soms helpt het om meteen te gaan plassen, eens een condoom te gebruiken, meteen na het vrijen een groot glas water te drinken in combinatie met een middel dat de blaasspasticiteit remt of eenmalig een bacteriedodendmiddel (nitrofurantoïne) te gebruiken.”