4x Indonesië met volle zeilen

’s Werelds grootste archipel telt ruim 13.000 eilanden. Voortaan kan je die verkennen, gejaagd door de wind, aan boord van het immense zeilschip de Star Clipper, het enige cruiseschip dat deze warme zeeën bevaart.

In de 19de eeuw doorkruisten de legendarische clippers in groten getale de wereldzeeën, beladen met specerijen, thee en porselein uit China. Vandaag kan je de tijd van die reusachtige zeilschepen opnieuw beleven, maar dan met alle moderne comfort aan boord, als je gaat eilandhoppen in de Soenda-archipel met de Star Clipper. Wij selecteerden de vier mooiste plekjes waar de 115 m lange viermaster aanmeert.

1 Bali, eiland van de Goden

De Star Clipper legt meermaals aan op Bali. Dit eiland van de goden heeft zijn naam geenszins gestolen: overal – aan hotels, restaurants, winkels... – tref je bij de ingang offergaven aan. De tuinen zijn versierd met honderden standbeelden en dagelijks trekken tientallen processies door de straten. En dan zijn er uiteraard de tempels in lavasteen, waarvan Bali er ruim 11.000 telt. De Balinezen spenderen een derde van hun inkomen aan offergaven en plechtigheden. Bali aanbidt zijn goden. In ruil zegenen de goden het eiland met een warm en vochtig klimaat, maar ook met hooggelegen meren. Die staan in voor de overvloedige irrigatie van de rijstvelden, gelegen op de kleurrijke terrassen die tegen de uitlopers van de vulkanen opklimmen. Met zijn befaamde ambachtslui, yogascholen, massagecentra, dansvoorstellingen, kunstenaarsateliers en kookworkshops is het stadje Ubud een van de aangenaamste wellnessbestemmingen ter wereld. Verderop domineert een gigantisch vulkaangebergte het midden van het eiland. De hoogste top is de Gunung Agungvulkaan (3.140 m). Het bergachtige gebied geeft het eiland, dat nauwelijks groter is dan de provincie Luxemburg, een heel aparte dimensie.

Ook hier vind je heiligdommen die de schoonheid van het landschap uitdiepen. De beroemde Pura Ulun Danu Bratan bijvoorbeeld, een tempelcomplex gebouwd op een aantal eilandjes in een kratermeer. Aan de horizon ontwaar je al de oostelijke kustlijn van het eiland. Slechts weinig reizigers doen die streek aan. Nochtans is het klimaat er minder vochtig en is de kust een aaneenschakeling van rustige stranden, die een schril contrast vormen met de drukke en hippe badplaatsen Kuta en Seminyak in het zuiden.

2 Komodo, Jurassic Park

Kale heuvels waarop zich enkele bomen aftekenen: vanop zee heeft het silhouet van het eiland Komodo wat weg van een drakenrug. Een voorsmaakje van wat je op het eiland te wachten staat. Eenmaal aan land blijkt Komodo, met zijn droge klimaat, een aaneenschakeling van uitermate desolate landschappen. Alsof zelfs de vegetatie hier nog in een primitief stadium verkeert.

En natuurlijk verleent ’s werelds grootste hagedis – die trouwens pas laat werd ontdekt – het eiland een extra bevreemdend kantje. In 1926 bracht een Amerikaanse ontdekkingsreiziger voor het eerst enkele levende specimens van de komodovaraan mee, een expeditie die de inspiratiebron vormde voor de allereerste King-Kongfilm.

De ruim drie meter lange en circa 100 kg zware komodovaraan is een indrukwekkende verschijning. Zijn meest geduchte wapen? Zijn speeksel! Bij een beet van deze enorme hagedis komen er behalve gif ook bacteriën vrij, waardoor de wonde snel infecteert. Dit gevaarlijke en geniepige dier kan je uitsluitend observeren onder begeleiding van een opzichter van het nationale park. De komodovaraan is een ware opportunist en een kannibaal: tot ze vijf jaar oud zijn, moeten de jongen zich in holle boomstronken verschuilen om te ontsnappen aan de hongerige volwassenen. Je kan de komodovaraan ook gadeslaan op een aantal naburige eilanden, zoals Flores, Rinca en Gili Motang.

Wanneer het zeilschip in de namiddag het anker uitgooit aan de andere kant van het eiland, heerst er een heel andere sfeer. Pantai Merah is een van de zeven roze stranden die onze planeet rijk is. Het dankt zijn roze kleur aan het rode koraalstof dat zich met het witte zand vermengt.

3 Soemba, rode glimlach

Het eiland Soemba, ook wel het sandelhouteiland genoemd, ligt betrekkelijk geïsoleerd in het zuiden van de Soenda-archipel. De tijd lijkt er stil te staan. Soemba is tweemaal zo groot als Bali, maar telt zeven keer minder inwoners. De eilandbewoners houden vast aan de marapu, een geheel van animistische gebruiken die verband houden met de verering van hun voorouders. Op Soemba is er bijvoorbeeld geen kerkhof, maar in elke tuin bevindt zich een imposante stenen tombe waarin de lichamen van de overledenen worden gelegd. Zo blijven ze dicht bij de levenden en kunnen ze hen eren met offers.

De Loli-regio telt nog heel wat traditionele dorpjes. Zoals Prai Ijing, waar de strooien daken van de huizen de vorm van spitse circustenten hebben. Wanneer je er door de onverharde straatjes kuiert, stuit je hier en daar op indrukwekkende megalieten. Jongelui laten hun vurige paarden – die ook al typisch zijn voor dit eiland – galopperen, terwijl vrouwen bontgekleurde ikats weven. De oudere vrouwen schenken je een rode glimlach, hun tanden helemaal verweerd door het kauwen van betel. Polygamie is een ander gebruik dat op het eiland nog altijd sterk leeft.

Een ding is zeker: Soemba laat je niet onverschillig. De vredige en ongerepte natuur lokt zelfs beroemdheden: Bill Gates en zijn vrouw Melinda, maar ook Richard Branson en Albert van Monaco verbleven al meermaals op het eiland.

4 Soembawa, de nobele onbekende

Op Soembawa zijn de inwoners niet gewend aan vreemdelingen, laat staan aan Europeanen. Wanneer je aan land gaat op het zandstrand van Wera, op het oostelijke deel van het eiland, stromen de dorpelingen nieuwsgierig en geamuseerd toe. Ze vragen waar je vandaan komt en willen selfies maken. Enkele tellen later bereiken traditionele zeilboten de aankomst van een plaatselijke zeilwedstrijd. Op het ponton staat een enthousiaste menigte. Het hele dorp heeft postgevat op het zwarte zandstrand. De boten met drijver en driehoekig zeil zijn kenmerkend voor Wera.

In de verte spuwt de vulkaan Sangeang een langgerekte wolk grijze en witte rook uit. Meteen besef je in welke precaire situatie de eilandbewoners hier leven. In 1815 dunde een andere vulkaan, de Tambora, de bevolking nog dramatisch uit. Die uitbarsting staat geboekstaafd als de hevigste ooit door mensen waargenomen en veroorzaakte in volle zomer zelfs sneeuwval in Europa. Het duurde verschillende decennia alvorens immigranten zich terug op Soembawa durfden te vestigen. In het dorp gaat het leven nu rustig zijn gangetje: enkele jonge moeders, hun jongste kind op de arm, weven sarongs en sjaals op antieke weefgetouwen.