Thuiswerken: Ben je verzekerd bij een arbeidsongeval?

Thuiswerken is een goeie oplossing om files te vermijden. Maar wat als je een arbeidsongeval hebt? Ben je dan verzekerd?

Thuiswerkers – officieel telewerkers – mogen met behulp van informatietechnologie thuis of op een plaats naar keuze werken. Cao nr. 85, die als wettelijke basis geldt, formuleert thuiswerken als volgt: ‘In het kader van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden uitvoeren die ook op de bedrijfslocatie van de werkgever zouden kunnen worden uitgevoerd’. Het gaat dus niet om ‘mobiele werknemers’, zoals vertegenwoordigers of thuisverplegers. Werk je thuis, dan moet je een schriftelijke overeenkomst hebben met je werkgever, waarin onder meer je werkplek (je thuisadres of meer specifiek je bureau op het gelijkvloers), de momenten of periodes waarin je bereikbaar moet zijn en via welke middelen, en eventueel je werktijden zijn opgenomen.

Tijdens de werkuren

Een heikel punt bij telewerk is het ongeval tijdens je werkuren. Je struikelt over de kabel van je computer en breekt je voet. Of je valt van de trap op weg naar de wc. Dit is toch een ongeval tijdens je werkuren, dus een arbeidsongeval, zou je denken. Maar hoe bewijs je dat? “Voor telewerkers was het inderdaad niet evident om te bewijzen dat het bij een ongeval wel degelijk om een arbeidsongeval ging”, bevestigt François de Clippele, woordvoerder van Assuralia, de beroepsvereniging van de verzekeringsondernemingen. “Daarom werd cao 85 bis gesloten. Die bevat een dubbel vermoeden: heb je een ongeval op je werkplek thuis, tijdens je werkuren, dan wordt vermoed dat het een arbeidsongeval is. Het moet dan wel gaan om de werkplek die in je telewerkovereenkomst wordt vermeld. En zijn je werkuren niet in die overeenkomst opgenomen, dan gelden de normale werkuren in je bedrijf. Je moet dan zelf geen bewijs meer leveren. Maar de arbeidsongevallenverzekeraar kan altijd voor een tegenbewijs zorgen. Zoals: je was niet ingelogd op het netwerk op het moment van je ongeval.”

Tijdens de uitvoering van je job

De definitie van arbeidsongeval luidt dat het moet gaan om een ongeval ’tijdens en door het feit van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst’. “De werkgever bepaalt de grenzen van wat binnen de werksfeer valt”, legt François de Clippele uit. “Tijdens het WK voetbal hebben tal van werkgevers een ruimte ingericht om samen naar de match te kijken. Was een werknemer daar uitgegleden en had hij een been gebroken, dan was dit een arbeidsongeval, ook al was hij op dat moment niet echt bezig met zijn eigenlijke job.” Kan je dat doortrekken naar telewerkers? “Alles hangt af van hoe de werkgever telewerk omschrijft: welke type werk, waar en op welke dagen.”

Op je werkplek

Je overeenkomst moet de plaats(en) vermelden waar je je werk uitvoert, meestal je woon- of verblijfplaats. Wat als je van je keldertrap valt tijdens je werkuren? “Als je dit aangeeft als arbeidsongeval zal de verzekeraar wellicht weigeren, maar hij moet bewijzen dat het geen arbeidsongeval is”, aldus François de Clippele.

Van en naar de school

De discussies gaan vooral over ongevallen ‘op weg van en naar het werk’. De weg naar je werk is niet noodzakelijk de kortste weg. Zo mag je onderweg je (klein)kinderen afzetten aan de schoolpoort of een ‘geoorloofde omweg’ maken.” Mag een telewerker dat ook? “Ook daar is het een feitenkwestie”, meent de Clippele. “Een thuiswerker heeft per definitie geen woon-werkverkeer. Volgens de huidige wetgeving is een ongeval op weg naar de school niet gedekt. Op woensdagmiddag je kind van de muziekschool naar de voetbal rijden evenmin. Momenteel bestaat er nog weinig rechtspraak over telewerkers en arbeidsongevallen.”

Occasioneel thuis werken

Er wordt een staking aangekondigd, of je nieuwe wasmachine wordt geleverd, en dus werk je, in overleg met je baas, een dagje thuis. Tot voor de Wet Werkbaar en Wendbaar Werk van 2017 bestond er enkel een wettelijk kader voor werknemers die op structurele wijze thuis werkten en niet als dat occasioneel gebeurde. Had je een arbeidsongeval op zo’n dag, dan moest je zelf bewijzen dat het om een arbeidsongeval ging. Vandaag biedt de WWW wel een wettelijk kader voor occasioneel telewerk. Als je werkgever het toestaat, kan je er gebruik van maken in situaties van overmacht (treinstaking, autopech) of om persoonlijke redenen. Je moet dit telewerk wel aanvragen (dat kan de dag zelf) en afspraken maken met je werkgever. “Let wel, de WWW zegt niets over arbeidsongevallen”, voegt François de Clippele toe. “Maar de sociale programmawet die op komst is, zal het vermoeden van arbeidsongeval uitbreiden tot deze situaties van occasioneel telewerk.”

Slechte stoel

Op het werk zit je op een ergonomische bureaustoel, afgesteld op de juiste hoogte. Maar hoe zit dat als je thuis werkt? Stel, je werkt de hele dag aan je keukentafel en krijgt daardoor rugklachten? Sowieso is het geen arbeidsongeval, omdat het niet onder de definitie valt: een arbeidsongeval is een plotse gebeurtenis. Rugklachten krijgen door een slechte houding, overkomt je niet plots. Maar het is natuurlijk wel belangrijk dat je je werk op een veilige en gezonde manier kan uitvoeren. De interne preventiedienst mag jouw werkplek thuis bezoeken om na te gaan of de regels over gezondheid en veiligheid correct worden toegepast.