Zo redt u uzelf!

Is onze auto met al zijn elektronica een rijdende doodkist wanneer we in het water terechtkomen? Neen, zegt de Vlaamse Reddingscentrale. En hoe u zich redt, kunt u perfect inoefenen!

Op een kille ochtend staan de James Bonds van ons land aan de waterplas Hazewinkel in Willebroek. Agenten van de Staatsveiligheid volgen er bij de Vlaamse Reddingscentrale het praktische luik van een opleiding Auto te water. Met vijf inzittenden worden ze in een motorloze Ford Fiesta in de plas geduwd. De passagiers vooraan moeten zich uit de auto wurmen terwijl die nog drijft, de anderen moeten zich redden zodra de auto onder water is verdwenen. Nadien wordt de vierwieler weer uit het water getrokken en kan de oefening herbeginnen.

Verdrinken lijkt hier heel moeilijk. De meeste deelnemers dragen een zwempak (weliswaar mét schoenen), in het water wachten duikers om hulp te bieden, de zijruiten van de auto staan al open en de voorste zetels hebben een lage rugleuning. Toch zijn onze stoere meisjes en jongens zichtbaar opgelucht wanneer ze zich weer aan de kant hijsen. De confrontatie met het troebele water was toch een grotere schok dan ze dachten. Maar hoe groot zal die schok zijn als je onvoorbereid met je auto in het water terechtkomt en niet meer zo jong en lenig bent?

Vijf misverstanden

Precies om ons daarop een beetje voor te bereiden, organiseert de Vlaamse Reddingscentrale zijn auto-te-waterlessen (zie het kaderstuk Reddingslessen in open water, p. 40). “We kunnen niet garanderen dat je niet kunt verdrinken als je zulk een les hebt gevolgd, wel dat je kansen om te overleven groter worden”, zegt Rik Voorhelst. Deze intussen 78-jarige oud-sportofficier bij het Belgische leger en ervaren duiker startte al in 1991 met deze opleiding: “Het is niet onze bedoeling ongevallen na te bootsen, want bij elk ongeval zijn de omstandigheden anders. Wel willen we de deelnemers tips geven en reflexen aanleren die bij alle ongevallen levensreddend kunnen zijn. Bovendien willen we ingaan tegen een aantal fatalistische misverstanden.”

1. “Met al die elektronica geraak je niet meer uit je auto. Ramen en deuren blokkeren en je krijgt ze onmogelijk open.” Fout, weet Rik Voorhelst. Vrijwel altijd blijft de auto eerst een tijdje drijven en in de meeste gevallen werken de ramen en deuren dan nog. Soms slechts15 seconden, maar soms ook nog 10 minuten.

2. “De ontplofte airbags laten je geen bewegingsvrijheid.” Ook fout, want eens ze ontploft zijn, vallen airbags vrijwel meteen slap.

3.“Je kunt beter wachten tot de auto helemaal volgelopen is en dan de deuren openen.” Absoluut fout, benadrukt onze specialist. Er is altijd paniek en dan heeft niemand het geduld om zo lang te wachten. Bovendien kun je in modder terechtkomen en dan krijg je de deuren niet open. De beste oplossing blijft: zo snel mogelijk de auto verlaten via de zijruiten.

4.“Meestal is je auto te veel beschadigd en ben je zelf te groggy om iets te ondernemen.” Alweer mis: in de meerderheid van de (on)gevallen komt de auto netjes op zijn wielen in het water terecht of trekt hij zichzelf door de zwaartekracht recht.

5.“Op mijn leeftijd lukt het toch niet meer me te redden.” Zeker fout! Heel dikwijls is het water waarin we terechtkomen, niet eens zo diep. Bovendien mogen we onze overlevingsdrang niet onderschatten.

Zo gaat u te werk

n Klik uw autogordel los. Dat gaat vaak het snelst als u hem aan uw schouder vastgrijpt en uw hand langs de gordel naar beneden laat glijden tot u de knop van de sluiting gevonden hebt. Help eventueel andere inzittenden hierbij.

n Open de voorste zijruiten en ontgrendel de deuren.

n Gaan de ramen niet open, sla dan een zijruit stuk. U kunt de onderkant van de brandblusser gebruiken als die zich in de zitruimte bevindt. Nog beter: een veiligheidshamertje kopen en het altijd in de auto bewaren. Sla op het midden van de ruit. Het glas zal eerst een klein gaatje krijgen en barsten. Maak dan het gat zo groot mogelijk met uw elleboog (sluit uw ogen om ze te beschermen).

n Verlaat de auto zo vlug mogelijk via de open zijruit(en). Belangrijk: doe dit rugwaarts en met het hoofd naar omhoog. Grijp de dakrand van de drijvende auto vast met twee handen en duw uzelf af om u naar buiten te wringen.

n Houd met één hand de dakrand goed vast en trek andere inzittenden naar buiten. Hulpbehoevende passagiers kunt u op het dak zetten zolang de auto drijft. Kleine kinderen trekt u naar buiten met de hand op hun neus en mond zodat ze geen water in de longen krijgen.

n Lukt het echt niet om een zijruit open te krijgen of te slaan, duw dan met volle macht met één schouder tegen een deur om ze open te krijgen. Hijs uzelf daarna zo snel mogelijk naar buiten (met een open deur zal de auto namelijk in 5 tot 10 seconden zinken).

n Is de auto al onder water, adem dan in de resterende luchtbel en probeer tegelijk een zijruit stuk te slaan of een deur open te duwen.

n Probeer snel weg te komen naar begane grond en zoek hulp. n

Ludo Hugaerts – Foto’s: Hans Derboven