De berekening, concreet

De samenlevingsvorm heeft gevolgen voor het erfrecht en de successierechten. Mogelijkheid 1: Een huwelijk

Vic en Nadine zijn getrouwd onder het wettelijk stelsel.

Erfrecht

Als Vic overlijdt, krijgt Nadine het vruchtgebruik van de bezittingen van Vic. Volgens de tabellen van het wetboek van successierechten komt dit overeen met 56 % van de nalatenschap. Zijn eigen kinderen delen de naakte eigendom, dus 44 %. De eigen kinderen van Nadine erven niet van Vic, tenzij er een testament in hun voordeel is of Vic hen zou geadopteerd hebben.

Successierechten

In het Vlaams Gewest Er wordt een opsplitsing gemaakt tussen roerende en onroerende goederen en er zijn een aantal belastingverminderingen.

Nadine zal euro 2.578 moeten betalen, elk kind euro 665. Totaal voor de drie: euro 3.908.

In het Brussels Gewest Nadine betaalt euro 2.486 en de twee kinderen elk euro 320, dus een totale belasting van euro3.328

In het Waals Gewest Nadine zal euro2.924 moeten betalen, de kinderen van Vic elk euro 202. Totaal voor de drie: euro 4.828,40.

Mogelijkheid 2: Wettelijk samenwonen

Vic en Nadine wonen wettelijk samen. Zij gaven dus hun samenwoning aan.

Erfrecht

Zelfs al hebben ze een zogenaamde Verklaring van samenwoning afgelegd bij de burgerlijke stand, toch erven wettelijk samenwonenden niet automatisch van elkaar. Ze moeten een testament opstellen. In de toekomst zullen wettelijk samenwonenden een beperkt erfrecht krijgen, maar dit is tot op heden nog geen wet.

Heeft Vic geen testament gemaakt, dan erven enkel zijn eigen kinderen. Heeft hij dat wel gedaan en bijvoorbeeld het vruchtgebruik van zijn nalatenschap aan Nadine nagelaten, dan verloopt de erfenis zoals bij mogelijkheid 1.

Successierechten

In de drie gewesten betalen de wettelijk samenwonenden dezelfde (lagere) tarieven als gehuwden, maar de voorwaarden verschillen (zie kader: Samenwonend, 3 x anders). Als Vic Nadine heeft begunstigd in een testament, betaalt zij dezelfde successierechten als was ze zijn echtgenote.

Mogelijkheid 3: Feitelijk samenwonen

Voor feitelijk samenwonenden bestaan er geen specifieke wettelijke regelingen. De nieuwe partners hebben gewoon beslist een paar te vormen, zonder daarvan een officiële verklaring af te leggen.

Erfrecht

Mensen die feitelijk samenwonen kunnen alleen van elkaar erven op voorwaarde dat ze een testament hebben opgesteld waarin zij elkaar begunstigen, net zoals dat voorlopig nog voor wettelijk samenwonenden het geval is.

Successierechten

In het Vlaams Gewest zijn feitelijk samenwonenden gelijkgesteld met gehuwden en betalen zij hetzelfde tarief successierechten. In het Waals en Brussels Gewest moeten feitelijk samenwonenden de (hogere) successierechten ’tussen vreemden’ betalen (zie de kaders p. 58).

Daarom nemen feitelijk samenwonenden, op z’n minst voor de gezamenlijke woning, hun toevlucht tot juridische constructies zoals de tontine of het ‘beding van aanwas’, die voorkomen dat ze de zeer hoge successierechten ’tussen vreemden’ zouden moeten betalen.

LET OP! U mag uit onze concrete voorbeelden geen algemene conclusies trekken over het gewest met de gunstigste regeling voor de successierechten.Laat telkens de volledige berekening maken! n