Onvoldoende therapietrouw bij allergische rhinitis

Uit een enquête, uitgevoerd door de patiëntenorganisaties en MSD Belgium, blijkt dat hoewel medicatie wel degelijk de nodige verlichting brengt bij pollenallergie, 24% van de Belgische patiënten met allergische rinitis onvoldoende therapietrouw is.

In februari 2014 lanceerde MSD Belgium in samenwerking met de patiëntenorganisaties ‘Astma- en Allergiekoepel’ en ‘Prévention des allergies’ een enquête bij patiënten met allergische rinitis. Daaruit blijkt dat de belangrijkste symptomen – niet onverwacht – niezen (74%), een lopende neus (71%) en geïrriteerde ogen (60%) zijn.

Allergische rhinitis lijkt een banale aandoening, maar heeft een grote impact op het leven van de mensen die ermee te kampen hebben. Bij 75% van de patiënten hinderen de symptomen hen in hun dagelijkse activiteiten en dit effect is nog groter bij de actieve bevolking: 89% binnen de leeftijdsgroep van 36 tot 55 jaar heeft hiervan last. Van alle patiënten was bijna 10% het voorbije jaar minstens 1 keer afwezig op het werk omwille van zijn of haar aandoening.

Seizoensgebonden

Hooikoorts of pollenallergie is een seizoensgebonden allergische aandoening, die ontstaat tijdens bepaalde perioden van het jaar ten gevolge van het hoge aantal pollen in de lucht. Deze pieken lopen parallel met de bloeiperiode van bomen, planten en grassen (ongeveer van februari tot september) die via de wind hun stuifmeel verspreiden. Vooral op warme, droge en winderige dagen ligt de pollenconcentratie bijzonder hoog en neemt het aantal klachten van patiënten met allergische rinitis toe. Ook de specifieke locatie, de bloeiperiode en het plantentype spelen een belangrijke rol bij het aanwezige stuifmeelgehalte in de lucht. De bekende en meest voorkomende symptomen van allergische rinitis zijn onophoudelijke niesbuien, rode branderige oogleden en een verstopte neus of een loopneus.
Bijna 1 op 3 Belgen wordt getroffen door ‘allergische rinitis’, waarvan pollenallergie de meest voorkomende vorm is. Zo goed als ieder gezin wordt hier dus vroeg of laat mee geconfronteerd.

Zelfsdiscipline vereist

Er bestaan goede behandelingen om de vervelende symptomen van allergische rinitis onder controle te houden, maar dit vereist een zekere mate van zelfdiscipline en ’therapietrouw’: de patiënt moet tijdig en consequent zijn medicatie nemen om het gewenste effect te verkrijgen. Aangezien pollenallergie seizoensgebonden is en afhankelijk van de weersomstandigheden, blijkt die therapietrouw echter niet zo vanzelfsprekend te zijn. Zo vergeten sommige patiënten hun medicatie te nemen, omdat het ‘probleem’ zich simpelweg niet meer voordoet.

Tijdstip en dosis vormen struikelblokken

83% van de respondenten neemt medicatie, waarvan 90% op doktersvoorschrift. Deze medicatie moet stipt ingenomen worden en bovendien gestart worden voor de aanvang van het pollenseizoen. Maar niet elke patiënt met allergische rinitis houdt zich strikt aan zijn behandeling: 24% geeft immers toe dat ze zich niet altijd aan de tijdstippen en doses houden zoals voorgeschreven door de huisarts. Een kleine minderheid doet dit zelfs nooit.

Van de ondervraagden die aangeven geen fysieke hinder te ondervinden bij het uitoefenen van hun dagelijkse activiteiten, schrijft 42% dit toe aan hun medicatie. Desalniettemin onderbreekt 35% van alle patiënten al dan niet opzettelijk de medicatie tijdens het pollenseizoen (bij vrouwen 41% en bij mannen 27%) met als meest voorkomende reden (75%) ‘ik voelde me beter en had geen symptomen meer’ vóór ‘ik had geen zin’ (25%) en ‘ik was het vergeten’ (23%).

Vreemd genoeg werden de nevenwerkingen van de medicatie niet aangehaald als reden voor therapietrouw. Toch vallen de nevenwerkingen van antihistaminica (medicatie die de allergische reactie onderdrukt) bij sommige mensen – dit is immers zeer individueel – niet te onderschatten.

Nood aan meer informatie en tools

Praktische hulpmiddelen en raadgevingen om pollenallergie onder controle te houden, blijken meer dan welkom: 71% is vragende partij. Als persoon die de patiënt begeleidt, geeft 68% zichzelf en 65% zijn huisarts op. Opvallend is dat vrouwen hier eerder de huisarts dan zichzelf vermelden (68% tegenover 59%) in tegenstelling tot de mannen (62% tegenover 78%). De huisarts is een cruciale spilfiguur, aangezien 78% van de ondervraagden officieel door een dokter gediagnosticeerd werd en 74% graag meer geïnformeerd wil worden. Ook voor de apothekers ligt een belangrijke informatieve rol klaar, zo stelt 38%.

Pollen-info app

Één jaar geleden introduceerde MSD Belgium de Pollen-Info app, een praktisch, gebruiksvriendelijk en gepersonaliseerd hulpmiddel dat overal te consulteren is en zich richt op het vergemakkelijken van het leven van patiënten met allergische rinitis.

De Pollen-Info app voorspelt de pollenconcentratie in de lucht tot zeven dagen ver. De app werkt op basis van een statistisch model dat de weerberichten koppelt aan historische data en standaard pollenkalenders, gecombineerd met de locatie. Op deze manier genereert deze tool betrouwbare voorspellingen en creëert het een soort pollenweerbericht voor de komende dagen, dat altijd en overal consulteerbaar is.

Bovendien kan de app volledig afgestemd worden op de specifieke allergische condities van de
gebruiker in kwestie. Zo kan de app ingesteld worden om enkel te waarschuwen bij pollen van bepaalde plantentypes en houdt ze rekening met de plaatsgebonden situatie; er is keuze tussen twintig verschillende steden in België en het Groothertogdom Luxemburg. Als de gebruiker dit niet handmatig zelf selecteert, dan geolokaliseert de app automatisch de dichtstbijzijnde stad. Vervolgens signaliseert de app aan de hand van vier verschillende kleurcodes de desbetreffende pollenverwachting. De kleuren groen (=nul), geel (=een), oranje (=twee) of rood (=drie) maken visueel meteen duidelijk hoe hoog de pollenconcentraties zullen zijn.

In de editie 2014 van de appwerden 3 handige nieuwigheden opgenomen.

• Ten eerste beschikt de uitgebreide app voortaan over een localisator waarmee de gebruiker makkelijk en snel de dichtstbijzijnde apotheker kan vinden.
• Vervolgens werd er een herinneringstool toegevoegd waardoor een ‘pillenalarm’ de allergische gebruiker tijdig laat weten wanneer hij zijn medicatie moet nemen.
• Tot slot werden ook 4 nieuwe pollen toegevoegd aan de reeds bestaande 7 pollen. Het gaat meer bepaald om hazelaar, weegbree, bijvoet en zuring, die zich dus in het rijtje scharen van berk, brandnetel, cipres, eik, els, es en grassen.

De Pollen-Info app is verkrijgbaar voor iPhone en voor Android. Patiënten zonder smartphone kunnen alle informatie raadplegen op de nieuwe website.