Een acute verslechtering van de luchtkwaliteit gaat samen met een toename van de kans op een hartinfarct. Dat blijkt uit onderzoek van de Belgische cardioloog dr. Jean-François Argacha van de VUB-UZ Brussel.
Opmerkelijk aan het milieucardiologische onderzoek is dat het multidisciplinair is. Niet alleen cardiologen maar ook milieudeskundigen, epidemiologen en biostatistici werkten mee aan de studie. Het onderzoek legt de link tussen 11.400 patiënten die in ons land een hartaanval hadden tussen 2009 en 2013 en de gegevens van de meetstations van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel).
Belangrijkste resultaat van de studie Air pollution and ST-elevation myocardial infarction, a case crossover study of Belgian STEMI registry 2009- 2013 is dat er bij elke toename van 10 microgram per kubieke meter fijn stof (PM 2.5) in de volgende 24 uren een toename van 2,8 procent risico is dat STEMI (ernstig infarct met volledige afsluiting van een kransslagader) optreedt. Een toename van 10 microgram per kubieke meter NO2 (stikstofdioxide) gaat gepaard met een toename van 5,1 procent risico op een hartaanval.
Ouderen gevoeliger voor fijn stof
Voorts blijkt dat er geen aanleg bestaat voor de gevolgen van verontreiniging, ook niet bij hoogrisicopatiënten zoals diabetici, rokers, of patiënten met hypertensie of hypercholesterolemie. Wel lijken oudere patiënten (ouder dan 75 jaar) gevoeliger voor het effect van fijn stof, terwijl jongere mensen (jonger dan 55 jaar) kwetsbaarder zijn voor het effect van NO2. “Opmerkelijk is dat de gezondheidseffecten worden waargenomen bij verontreinigingsniveaus die lager liggen dan de Europese normen voor luchtkwaliteit”, aldus dr. Argacha.
Wat de NO2-verontreiniging betreft, wijst dr. Argacha vooral met een beschuldigende vinger in de richting van de in ons land zo populaire dieselauto’s. “Als cardioloog pleit ik er dagelijks voor dat mijn patiënten veel moeten bewegen, en dat blijft ook zo, alleen zeg ik er nu bij dat ze niet moeten gaan joggen op de spitsuren langs de Wetstraat of de Louizalaan, want dan ademen ze enorme hoeveelheden giftige lucht in die hun gezondheid meer schaadt dan baat. Als je gaat joggen, doe het dan op het platteland, langs velden of in bossen, maar niet in een stedelijk milieu.”
Verbod op dieselauto’s in de stad
Mondmaskers zullen het effect van NO2-gas niet kunnen voorkomen, zegt de cardioloog nog. “Het zal moeten komen van politieke beslissingen. Neem nu het verbod op dieselauto’s in de stad, wat in Tokio al is ingesteld in 2003. Dat heeft geleid tot 44 pct minder fijn stof in de periode tussen 2003 en 2012. En ook de mortaliteit door cardiologische aandoeningen daalde met 11 pct in vergelijking met een gelijkaardige stad als Osaka waar de maatregel niet was genomen.”
Prof. dr. Marc Claeys, voorzitter van de BSC, wijst erop dat er jaarlijks 2 miljoen mensen in de Europese Unie overlijden aan de gevolgen van hart- en vaatziektes. Die ziektes zijn doodsoorzaak nummer één in de EU. Het sterftecijfer voor hart- en vaatziekten is zelfs dubbel zo hoog als dat van kanker. Door de vergrijzing van onze bevolking zal het aantal hart- en vaatziektes nog drastisch toenemen in de komende jaren.
Om het onderzoek naar de ziektes te financieren, heeft de BSC zopas de “Belgian Heart Foundation”, een hartstichting, opgericht. De hoop is dat zowel het brede publiek als bedrijven giften zullen doen om het wetenschappelijk onderzoek naar cardiologische aandoeningen te ondersteunen. Meer info over het gloednieuwe fonds is te vinden op https://www.dono.be/doel/belgianheartfoundation.
