Telescopische lens als gamechanger bij gevorderde maculadegeneratie

Een wazige vlek in het midden van je gezichtsveld. Met dat beeld leven mensen met Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (AMD). Recent kan dit gezichtsverlies bij bepaalde patiënten aangepakt worden met een implanteerbare telescopische lens. In het UZ Brussel onderging de eerste patiënt in ons land deze operatie.

AMD is een van de meest voorkomende oogaandoeningen en een van de voornaamste oorzaken van verminderd zicht bij ouderen. Deze aandoening kan starten vanaf 50 jaar en treft al bijna 20% van de 70-plussers treft. AMD staat dan ook hoog op de prioriteitenlijst van het wetenschappelijk onderzoek. Die inspanningen naar oplossingen werpen steeds meer vruchten af. Belangrijk om weten is dat er twee grote varianten bestaan: de droge en de natte vorm van AMD. Bij de eerste verdwijnen de cellen stilaan uit de macula, de gele vlek in je netvlies die ervoor zorgt dat je scherpte en details waarneemt. Hierbij gaat je gezichtsvermogen langzaam achteruit.

Natte vorm

De natte vorm, waarbij kleine abnormale bloedvaatjes onder de macula groeien, evolueert een pak sneller. Die bloedvaatjes lekken vocht, waardoor op zeer korte tijd – dagen tot weken – een vertekening en vlekken centraal in je gezichtsveld opduiken. Die snelle achteruitgang zorgt ervoor dat de nattere vorm doorgaans vlugger wordt opgemerkt. De klachten lopen uiteen van waziger zien, meer nood aan licht, tot minder kleuren waarnemen, rechte lijnen die vervormen, een 3 die een 8 wordt of een wazige vlek pal in het midden van je beeld.

De natte vorm wordt tot nu toe vooral behandeld via inspuitingen in het oog met medicatie (ranibizumab anti VEGF) die de ongewenste vaatgroei aanpakt en ervoor zorgt dat de vaatjes stoppen met lekken. Voor de droge vorm is er vandaag geen echt geneesmiddel en wordt vooral gemikt op het afremmen van de verdere evolutie. Een tijdige diagnose is belangrijk omdat je via het juiste advies, zoals gerichte verlichting en een aangepaste tablet, je zicht toch wat kan opkrikken.

Telescopische lens

Afgelopen week werd in het UZ Brussel voor het eerst in België een zogeheten implanteerbare miniatuurtelescoop (IMT) ingebracht in het oog van een patiënt die lijdt aan AMD in het eindstadium. Dankzij deze ingreep kunnen beelden met hoge resolutie worden geprojecteerd op gezonde fotoreceptoren rond de macula, waardoor het centrale zicht opnieuw wordt hersteld.

Opnieuw lezen en tv kijken

Die implanteerbare miniatuurtelescoop maakt gebruik van microlenzen om een vergroot beeld te creëren op het gezonde netvliesweefsel rondom de gedegenereerde macula. De telescoop en het hoornvlies vergroten de beelden voor het oog met een factor van ongeveer 2,7. Dit betekent dat mensen die amper nog konden zien, voortaan terug kunnen lezen, tv kijken ....

Dr. Giuseppe Fasolino, oogchirurg in het UZ Brussel die de operatie uitvoerde: “Het is een grote stap vooruit voor patiënten die zich in het laatste stadium van leeftijdsgebonden maculadegeneratie bevinden, vaak mensen van 70 of 80 jaar oud die een grote impact ervaren op hun levenskwaliteit. Het implanteren van de telescopische lens is een eerste stap. Na de ingreep moeten de patiënten de lens ook leren gebruiken en hun ogen oefenen tijdens een reeks revalidatiesessies.”

Laatste fase

De behandeling is op dit ogenblik enkel mogelijk voor mensen die geen cataractoperatie hebben ondergaan en die zich in het laatste stadium van de aandoening bevinden voor beide ogen. Voor de operatie moeten patiënten een test ondergaan met een externe lens om te evalueren of ze de lens goed verdragen. De techniek is op dit moment ook nog niet terugbetaald in België.