Vaccin tegen Alzheimer geeft eerste bemoedigende resultaten

1 op de 5 mensen in ons land zal een vorm van dementie ontwikkelen. In de meeste gevallen gaat het om de ziekte van Alzheimer. Samen met experten van UZ Leuven en de Expertisecentra Dementie Vlaanderen, roept Stichting Alzheimer Onderzoek op tot meer financiële steun voor wetenschappelijke studies en de opleiding van iedereen die persoonlijk of professioneel met dementie te maken krijgt.

In ons land zal 1 op de 5 mensen tijdens zijn leven een vorm van dementie ontwikkelen. Door de toenemende vergrijzing en het ontbreken van een genezende behandeling, wordt verwacht dat het aantal Belgen met dementie in 10 jaar met 35% zal stijgen tot bijna 300.000 mensen. Dat zijn duizelingwekkende cijfers.

Nood aan innovatief onderzoek

Recent werden voor het eerst in 20 jaar enkele nieuwe behandelingen voor alzheimer door het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap (FDA) goedgekeurd. En nu zijn onderzoekers erin geslaagd om een vaccin, UB-311 genaamd, te ontwikkelen tegen de ziekte van Alzheimer, waarvan de eerste resultaten van de fase 2a-studie veelbelovend zijn.

Prof. dr. Rik Vandenberghe, neuroloog en hoofd van de geheugenkliniek in UZ Leuven, die niet bij de studie betrokken was: “93% van de patiënten maakten antilichamen aan tegen beta-amyloïde eiwitten. Dergelijke antilichamen verminderen de amyloïde eiwitten in de hersenen, wat mogelijk een licht gunstig effect had op de cognitieve en functionele toestand. De ophoping van deze eiwitten gaat immers gepaard met beschadiging van zenuwcellen.” Professor Vandenberghe wil echter nog niet van een doorbraak spreken: “De test is nog te beperkt om er echt conclusies aan te verbinden. Het is dus wachten op studies met grotere groepen patiënten en ook andere vaccins om te zien of actieve vaccinatie tegen amyloïde daadwerkelijk effectief is. Een echte genezende behandeling lijkt nog ver weg, daarom blijft innovatief onderzoek hoog nodig.”

Geheugenkliniek

Leuvense onderzoekers werken mee aan veelbelovend basisonderzoek en toegepaste klinische studies, van de moleculaire oorzaken tot het testen van diagnostische biomerkers en innovatieve behandelingen. Professor Vandenberghe: “In onze geheugenkliniek volgen we jaarlijks meer dan 600 patiënten met alzheimer op, die vaak ook de kans krijgen om deel te nemen aan een klinische studie. We werken ook mee aan projecten gericht op betere zorg en hulpmiddelen om het leven van personen van dementie en hun mantelzorgers draaglijker te maken, met o.m. psycho-educatie van mantelzorgers. Maar voor echte doorbraken in het onderzoek en de zorg voor dementie, zijn veel meer fondsen nodig.”

Joost Martens, directeur van Stichting Alzheimer Onderzoek: “Jaarlijks steunen we voor ruim 4 miljoen euro aan beloftevolle basis-, klinische en diagnostische wetenschappelijke onderzoeksprojecten naar de oorzaken en mogelijke behandelingen van alzheimer en verwante hersenziekten. Ook zetten we in op voorlichting van het brede publiek door te informeren over de risico’s en het belang van een gezonde levensstijl om de ziekte te voorkomen.”

Cupcake-actie op 21 september in UZ Leuven

Jaarlijks in september stimuleert Stichting Alzheimer Onderzoek een nationale actie om cupcakes te bakken en verkopen ten voordele van het alzheimeronderzoek. Ook UZ Leuven doet opnieuw mee met een infostand en cupcake-verkoop op donderdag 21 september, de internationale dag tegen alzheimer. De medewerkers van de geheugenkliniek willen hiermee dementie onder de aandacht brengen en alle personen met dementie en hun mantelzorgers een hart onder de riem steken. Ook burgemeester Ridouani zal aanwezig zijn om de actie kracht bij te zetten.

Burgemeester Ridouani: “Dankzij wetenschap en gezondheidszorg worden we steeds ouder. Tegelijk groeit het aantal personen met dementie. Met deze actie steunen we het wetenschappelijk onderzoek en de ondersteuning aan mantelzorgers. In Leuven werken we als een dementievriendelijke stad nauw samen met tal van partners om personen met dementie en hun families te helpen, gaande van praatcafés tot dementievriendelijke rondleidingen in museum M.”

Dit jaar werkt Stichting Alzheimer Onderzoek voor het eerst samen met de Expertisecentra Dementie in Vlaanderen, de drijvende kracht achter dementievriendelijke gemeenten. Jurn Verschragen van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen: “De cupcake-actie kadert perfect in onze missie en visie. Verder vinden we het van belang dat er wordt geïnvesteerd in psychosociaal onderzoek. Mensen met dementie en hun mantelzorgers hebben recht op goede zorg en ondersteuning. Ook dat doen we vanaf nu samen met de Stichting Alzheimer Onderzoek.”