Post-herpetische zenuwpijn kan een flinke domper zetten op de levenskwaliteit. Wat is het precies en kan je het voorkomen?
Bij zona of gordelroos ontstaat huiduitslag met blaasjes die een branderig gevoel geeft. In de meeste gevallen verdwijnt de pijn ook wanneer de huiduitslag geneest. In sommige gevallen houdt de pijn in het gebied waar eerder de huiduitslag bestond echter aan. Post-herpetische neuralgie (PHN) wordt gedefinieerd als pijn die na drie maanden nog steeds aanwezig is. PHN is een zenuwpijn die zou ontstaan door ontsteking en daarop volgende beschadiging van de zenuw. De kans op deze complicatie neemt toe met de leeftijd. Circa 5% van oudere patiënten heeft na 1 jaar nog PHN.
De pijnklachten worden door patiënten vaak omschreven als hevige, scherpe, schietende, zeurende, brandende of jeukende pijn. Soms kan een veranderd gevoel ervaren worden of een onaangenaam pijnlijk gevoel bij aanraking, afdrogen van de huid of zelfs het dragen van kleding.
Prof. dr. Morlion, pijnspecialist UZ Leuven: “Als pijnarts zie ik in mijn praktijk wekelijks patiënten met ernstige gevolgen van zona. Het gebied op het lichaam waar de acute huiduitslag genezen is, blijft nog maanden nadien branderig aanvoelen of een intense stekende pijn geven. Sommige patiënten kunnen zelfs op de plek waar ze zona hadden voor de rest van hun leven geen kleding meer verdragen. De gevoeligheid blijft bestaan en de post-herpetische pijn heeft een grote invloed op de algemene levenskwaliteit van de patiënt.”
Preventie en behandeling
De behandeling van PHN is er één met wisselend succes. PHN is zeer moeilijk te behandelen.
Meestal wordt eerst een lokale behandeling gestart met lidocaïne crème (verdovend middel) of een behandeling met capsaïcine (een stofje dat in Spaanse pepers zit).
Ook een medicamenteuze behandeling is mogelijk, waarbij men de zenuwpijn tracht te bestrijden met bijvoorbeeld anti-depressiva of anti-epileptica.
Transcutane electro neuro stimulatie (TENS) is eveneens een mogelijk behandeling met wisselend succes.
Als dit allemaal niet voldoende helpt, kan een zenuwwortelblokkade overwogen worden.
Ook kijkt de pijnspecialist of er andere behandelingsmogelijkheden zijn, zoals fysiotherapeutische begeleiding of cognitief-gedragsmatige therapie.
Gezien het wisselende succes van de meeste van deze behandelingen is preventie van PHN erg belangrijk. En wie preventie van PHN zegt, zegt preventie van zona (herpes zoster of gordelroos). En die preventie is enkel mogelijk door vaccinatie.
