Bacteriofaagtherapie: virussen als vrienden

De vijanden van mijn vijanden zijn mijn vrienden. Dat is zowat het principe achter de bacteriofaagtherapie.

Wat is de bacteriofaagtherapie?

Bacteriofagen, kortweg fagen, zijn bijzondere virussen die schadelijke bacteriën kunnen vernietigen en zo een alternatief bieden bij antibioticaresistentie. Deze therapie bestaat eigenlijk al sinds begin vorige eeuw, maar raakte op de achtergrond door het succes van de antibiotica. Nu de resistentie voor deze geneesmiddelen toeneemt, komt het onderzoek naar bacteriofaagtherapie weer op gang.

Fagen richten zich als voorgeprogrammeerde raketten heel specifiek op één bepaalde bacteriesoort en schakelen die uit, terwijl andere, goede bacteriën ongemoeid blijven. Fagen maken deel uit van onze normale darmflora.

Sinds maart beschikt bacteriofaagtherapie in ons land over een wettelijk kader voor de toepassing op patiënten. Vandaag worden fagen onder meer al ingezet voor de behandeling van zware brandwonden en botinfecties, maar in de toekomst kunnen ze ook een oplossing bieden voor longinfecties, mucoviscidose en andere ernstige ontstekingen. Een wondermiddel is het voorlopig nog niet.

Hoe werkt het?

1 Voor elke infectie moet een specifieke faag worden geselecteerd, die voorgeprogrammeerd is om de resistente bacterie aan te vallen. Deze fagen hechten zich aan de wand van de schadelijke bacterie en injecteren die met hun DNA.

2 Een stukje van dit DNA nestelt zich dan in de bacterie en wordt daar afgelezen.

3 Vervolgens gaat de bacteriofaag zich in de bacterie vermenigvuldigen en eiwitten produceren.

4 Die eiwitten tasten dan de resistentie van de bacterie aan, waardoor ze begint te ontbinden.

5 De schadelijke bacterie begeeft het helemaal, waardoor de infectie nu kan genezen.