Cryotherapie: kuren bij min 140 graden

Pijn en ontstekingen behandelen met koude blijkt efficiënt bij reuma, polyartritis en fibromyalgie. En sporters maken er gebruik van om vlotter te recupereren en blessures te doen genezen.

Laten we er geen doekjes om winden: in ons land staan artsen behoorlijk wantrouwig tegenover cryotherapie. Het klopt dat er maar weinig onderzoek werd gedaan naar deze therapie. Maar voor tal van patiënten lijkt dat geen bezwaar: ze kiezen voor een behandeling met extreme koude om hun pijnklachten te behandelen, als aanvulling op een behandeling met geneesmiddelen.

De dappersten dompelen hun hele lichaam maximum drie minuten onder in een cryotherapiekamer of cryosauna, waar de temperatuur rond de -140°C bedraagt. “Bij dergelijke koude ondergaat het lichaam een thermische shock”, aldus Christelle Mulimbi, huisarts gespecialiseerd in voedings- en sportgeneeskunde. “Die shock zet een waterval aan reacties in gang, die aan de basis liggen van fysiologische responsen. Er treedt een onmiddellijke vernauwing van de haarvaatjes op, waardoor die bloedvaatjes minder doorlaatbaar worden en de ontstekingsreactie afneemt. Auteurs hebben een stijging van bepaalde ontstekingsremmende cytokines en een daling van andere ontstekingsbevorderende cytokines vastgesteld. Er is ook sprake van een vertraagde zenuwgeleiding van de pijnprikkel, met een pijnstillend effect tot gevolg.”

Tal van indicaties

Cryotherapie geneest niet, maar verlicht wel chronische pijn door reuma, polyartritis, fibromyalgie en heeft ook een positief effect bij rugpijn. Sommige patiënten kiezen voor cryotherapie om stress, slapeloosheid, chronische vermoeidheid, depressie, migraine, jeuk... te bestrijden. Ze is efficiënt om wratten te bestrijden, verlicht de symptomen van MS en remt ook psoriasis, eczeem en neurodermitis af.

Bij sporters wordt cryotherapie ingezet om de toxines af te voeren die zich na een fysieke inspanning in het lichaam bevinden, om hun spieren van zuurstof te voorzien, om spierstijfheid te verminderen, om spiervermoeidheid en het risico op kwetsuren te doen afnemen, om het fysieke herstel en de genezing van spierpijn, peesontstekingen, spierverrekkingen en oedeem te versnellen en om het herstel en de genezing van breuken en andere letsels te bespoedigen.

Een cryotherapiekuur duurt gemiddeld 20 sessies, a rato van twee tot drie sessies per week. “Er zijn minstens tien sessies nodig om goede resultaten te boeken”, zegt Corentin Cognez, die als kinesitherapeut sporters begeleidt en in een centrum voor cryotherapie werkt. “Het pijnstillende en ontstekingsremmende effect is evenwel al na de eerste sessie merkbaar.” Een sessie kost 30 tot 50 euro, afhankelijk van het centrum, en wordt niet terugbetaald door de ziekteverzekering.

Hoe werkt het?

“Wanneer je langskomt voor een eerste sessie cryotherapie, wordt er een medische vragenlijst ingevuld”, vertelt Corentin Cognez. “Je bloeddruk en je polsslag moeten systematisch worden gecontroleerd.” Je staat rechtop in een cabine – het hoofd buiten – met enkel een zwembroek of badpak aan. Je draagt dikke wanten en sloffen om je handen en je voeten te beschermen. Je huid moet perfect droog zijn en je mag geen enkel voorwerp of sieraad in metaal dragen. “Tijdens de drie minuten durende sessie blijft de operator bij je om met je te praten en erover te waken dat alles goed gaat”, licht de kinesitherapeut toe.

Cryotherapie is echter niet voor iedereen een geschikte behandeling! “Wil je een kuur volgen, dan moet je eerst advies vragen aan je arts want er zijn tal van contra-indicaties. Vooral cardiovasculaire, maar ook andere”, waarschuwt dokter Mulimbi. “Hypertensie die niet onder controle is, angina pectoris, een pacemaker, astma, koude-allergie, de ziekte van Raynaud, zwangerschap, het zijn er maar enkele, maar er zijn er nog meer.”

Lokale behandeling

Koudetherapie wordt ook gericht ingezet bij esthetische behandelingen. Zo maakt cryolipolyse gebruik van koude om het vet op je heupen, billen, dijen en buik af te breken. “De te behandelen zones worden gemasseerd met behulp van een toestelletje dat die zones via een sonde koelt”, aldus Clarisse Fossoul, sportdiëtiste gespecialiseerd in cryotherapie. “De thermische shock vernietigt je vetcellen, die vervolgens op natuurlijke wijze door het lichaam worden opgeruimd. Na één sessie zie je al resultaat. Met gerichte cryotherapie kan je trouwens ook een lymfedrainage laten uitvoeren, rimpels in je aangezicht laten uitvlakken en je huid en je spieren verstevigen.”

Zin om het zelf uit te proberen? Kies dan voor een centrum dat de gepaste omkadering biedt, dat met andere woorden je bloeddruk meet en je medische dossier analyseert, twee zaken die bij de onderdompeling van je hele lichaam tijdens een koudekuur echt onontbeerlijk zijn. Is dat niet het geval, dan ga je beter ergens anders heen.