De juiste bril (of lens) voor elk probleem

Heel wat visuele ongemakken, bijvoorbeeld door beeldschermwerk of duisternis, kunnen vandaag verholpen worden dankzij aangepaste brillen of lenzen.

Er spelen zich zelden grote revoluties af in brillenland, maar nieuwe technologieën zorgen toch voor een scherper zicht.

Met welke brillen of lenzen kan je je ogen best beschermen bij veelvuldig scherm
kijken?

Optometrist Tijl Van Mierlo, (docent Odisee Hogeschool): “Werken op een scherm is topsport voor de ogen omdat zo kortbij kijken veel focus-inspanning vergt van de oogspier en we tegelijk veel minder knipperen. Na een tijdje geeft dat een soort verkramping en klachten zoals vermoeidheid, rode ogen of hoofdpijn. Om je ogen te ondersteunen bij het kijken naar een scherm op tussenafstand, kan een computer- of bureaubril helpen. Vergelijk het met het effect van een elektrische fiets. Zo’n computerbril is een soort multifocale bril waarbij het glas onderaan leesondersteuning biedt voor dichtbij en erboven een breed gedeelte om de tussenzichtafstand scherp te zien. Anders dan de gewone multifocale glazen ontbreekt hierbij dus de correctie om ver te kijken. Daardoor ervaren je ogen meer comfort, is je nek- en rughouding perfect en kan je langer ontspannen kijken. In theorie kan je ook een gewone multifocale bril gebruiken maar daarmee belast je dan weer je nek omdat je je hoofd hierbij schuin moet houden om door het juiste deel te kijken. Ook multifocale contactlenzen zijn ontworpen om je op alle afstanden een scherp beeld te geven maar die zijn standaard niet uitgebalanceerd voor de tussenafstanden. Wil je toch liever met lenzen werken, dan kan je een speciale aanpassing vragen aan je lenzenspecialist. Maar de kans is groter dat je lenzen bij lang schermwerk sneller uitdrogen doordat je minder knippert. Dat test je best even uit.”

Hoe nefast is blauw licht en is een filter hiertegen zinvol?

“Er is geen evidentie dat blauw licht, wat aanwezig is in beeldschermen, schadelijk is voor de ogen zelf, wat wel het geval is bij uv-licht. Maar blauw licht kan wel invloed hebben op de biologische klok en het slaappatroon doordat dit de aanmaak van melatonine (slaaphormoon) onderdrukt. Wanneer je ’s avonds aan je computer werkt of op de smartphone scrolt, kan je daar hinder door ondervinden. Er bestaan inderdaad blauwlichtfilters voor brilglazen om dit tegen te houden. Enkele jaren terug was dit een kleine hype maar het werkt niet voor iedereen even goed. Ben je gevoelig voor blauw licht, dan heeft het wellicht meer effect om enkele uren voor bedtijd je computer dicht te klappen.”

Wat moet ik denken van elektronische multifocale brillen?

“Deze elektronisch schakelbare brillen die ontwikkeld zijn door het Belgische Morrow, een spin-off van onderzoekscentrum Imec en de Universiteit Gent, zorgen ervoor dat mensen met multifocale glazen comfortabel kunnen lezen maar ook vlot kunnen schakelen naar tussen- en verzicht. De brilglazen bevatten vloeibare kristaltechnologie die in de lens verwerkt zit. Met een knopje op het brilmontuur kan je de elektronische signalen van je bril activeren. Vervolgens wordt de glassterkte snel omgezet naar dichtbij of ver, naargelang je wil lezen, traplopen of autorijden bijvoorbeeld. Op die manier zijn er geen overgangen meer zoals bij normale multifocale glazen. Dat is een mooie technologie die zich de komende jaren hopelijk nog verder ontwikkelt.”

Hoe kies ik de juiste filter en coating?

“Net zoals je je smartphone uitrust met een screenprotector, is het ook een slimme investering om je multifocale brilglazen te beschermen met kwaliteitsvolle coatings. De meerprijs van die coatings – 10 à 50 euro – is erg beperkt maar tegelijk zullen ze de levensduur van je glazen drastisch verlengen omdat ze het glas harder maken en vuil, vet en krassen weren. De grote glasfabrikanten creëren de jongste jaren zulke degelijke coatings dat brilglazen makkelijk jarenlang kunnen meegaan. Het grootste prijsverschil bij multifocale brillen heeft te maken met het design van de brilglazen zelf. Hoe meer technologie die bevat om de overgangen tussen de verschillende afstanden zo aangenaam mogelijk te maken en hoe meer gepersonaliseerd, hoe beter je ziet maar ook hoe duurder de glazen. Die geavanceerde glastechnologie is intussen al zo ver gevorderd dat mensen nu heel snel – na enkele uren – wennen aan progressief kijken.”

Kan een nachtbril helpen?

“Bij een slecht nachtzicht laat je best nakijken of het niet gelinkt is aan je brilsterkte of medische oorzaken. Is dat niet het geval dan zijn er gele kleurfilters/coatings beschikbaar die zorgen voor meer contrast en scherper nachtzicht. Dergelijke nachtbrillen zijn een prima oplossing bij autorijden, zeker nu meer verlichting langs de wegen ’s nachts uit staat. Sommige erg geavanceerde brillen bevatten ook al technologie om nachtzicht te corrigeren.”

Optometrist: Tijl Van Mierlo