Depressie en seks

Wie depressief is, kampt met sombere gedachten, is verdrietig en vindt het leven uitzichtloos. En dat heeft een grote impact op de seksualiteit. Hoe kom je als koppel deze moeilijke periode heelhuids door?

Het is helaas bewezen dat depressie en intimiteit in bed niet goed samengaan. Uiteraard staat je hoofd niet naar vrijen wanneer het vol donkerte zit, je je uitgeput en uitgeblust voelt of je met de beste wil van de wereld geen belangstelling meer kunt opbrengen voor datgene waarover je tot voor kort nog fantaseerde. Maar de gevolgen van dit intense onbehagen op de seksualiteit zijn nog veel diepgaander dan dat. “Door de depressie komt de patiënt ook echt minder makkelijk klaar. Het duurt langer alvorens hij of zij genot ervaart. Het orgasme en de zaadlozing laten op zich wachten. Seks wordt minder bevredigend, beangstigend, soms zelfs pijnlijk”, benadrukt Charlotte Leemans, seksuoloog-psycholoog in het ziekenhuis Notre-Dame de Grâce in Gosselies en tevens voorzitster van de Société des Sexologues Universitaires de Belgique (SSUB).

Impact op je relatie

Alsof dit nog niet erg genoeg is, kan een depressie ook onrechtstreeks de relatie met je partner beschadigen. En niet enkel op seksueel vlak. “Een depressie leidt niet zelden tot een verwijdering tussen beide partners. De patiënt is geneigd elke vorm van intimiteit – zelfs tedere gebaren – af te wijzen uit angst dat die de voorbode zijn van seks. In reactie daarop kan de partner zich schuldig, afgewezen of machteloos gaan voelen. Hij of zij kan ook in de verleiding komen om vreemd te gaan”, aldus nog Leemans.

Nochtans is het verre van onmogelijk om een libido dat op een heel laag pitje staat opnieuw aan te wakkeren. “Het belangrijkste is uiteraard dat de depressie op zich wordt behandeld en dat de patiënt de voorgeschreven behandeling volgt. Maar een depressie is evengoed een zaak van beide partners samen. Als ze een team vormen, kunnen ze samen al een flink deel van het pad naar genezing afleggen. Zo is het cruciaal om de connectie met de depressieve partner te behouden. Anderzijds moet de patiënt de gelegenheid krijgen om zelf te werken aan de seksuele problemen waarmee hij of zij ongewild te maken krijgt.”

Natuurlijk antidepressivum

Hoe je dat doet? Zeker niet door jezelf te forceren en de liefde te bedrijven enkel om je partner te plezieren. Zelfbevrediging is een betere optie, want die goeie ouwe methode voelt veiliger. “Een depressieve patiënt ervaart seks of het uitblijven van een orgasme telkens weer als beangstigend. Masturberen kan helpen om die vicieuze cirkel te doorbreken. Ook het effect op de stemming mag je niet onderschatten. Als er een hoogtepunt volgt, draagt dat bij tot meer welbevinden. Je mag gerust van een natuurlijk antidepressivum spreken!”, zo bevestigt de seksuologe.

Tijd met zijn tweetjes

Soloseks is niet de enige piste die je kan bewandelen. Het koppel kan er ook voor kiezen om net meer tijd samen door te brengen, maar dan op een andere manier. “Als seksuologe raad ik koppels aan tijd uit te trekken voor lichamelijke intimiteit, met als uitdrukkelijke voorwaarde dat er geen geslachtsverkeer van komt. Neem bijvoorbeeld een bad met zijn tweetjes of duik in ondergoed het bed in en streel elkaar overal, behalve op de strategische plekjes. Hopelijk maakt ‘Ik moét de liefde bedrijven’ aldus geleidelijk aan plaats voor ‘Ik heb zin om de liefde te bedrijven’, dat is althans het doel”, geeft Charlotte Leemans mee.

Andere vormen van seksualiteit

Tracht tijdens deze moeilijke periode ook je seksrepertorium uit te breiden of te wijzigen. Probeer een langzamere en minder prestatiegerichte liefdestaal uit of experimenteer met seks zonder penetratie. “Bedoeling is om de angst bij de depressieve partner weg te nemen. Als je er als koppel vrede mee hebt dat een orgasme er nu even niet in zit, maar je wél samen kan genieten, kom je al een heel eind”, verzekert Charlotte Leemans.

Hulp zoeken

Het allerbelangrijkste is hoe dan ook dat je niet alleen blijft zitten met je depressie. Want er zijn tal van (al dan niet medicamenteuze) oplossingen. “Voor de huisarts is er bij de behandeling van deze ziekte een cruciale rol weggelegd. En gelukkig zijn huisartsen vandaag ook veel alerter voor seksuele klachten bij hun patiënten”, stipt Charlotte Leemans aan. Aarzel ook niet om een seksuoloog te raadplegen. Bij diens expertise op het vlak van intimiteit en relatietherapie kan je veel baat hebben. Op voorwaarde, zo geeft de seksuologe mee, dat je kiest voor een specialist die is aangesloten bij de SSUB. “In België is dit het enige organisme dat een lijst aanbiedt van terdege opgeleide professionals die een ethische en deontologische code hebben onderschreven.” Een depressie hoeft dus echt geen ramp te betekenen voor je seksleven. ●