Gezond in de zon

Zon en warmte geven ons een boost, maar kunnen bepaalde aandoeningen negatief beïnvloeden. Vooral de huid, het hart en de bloedvaten ondervinden last van de hitte. Toch kan je veel problemen voorkomen.

We hebben hem graag warm en zonnig. Toch is de zomer niet altijd onze beste vriend. Sommige ernstige en minder ernstige aandoeningen hebben het niet zo begrepen op de hitte. Maar met de nodige voorzorg kan je toch van de zomer genieten.

Als transpiratie rijmt op irritatie

Huidziekten zoals eczeem en psoriasis worden in de zomer minder erg of net erger. “Zo weten we dat de zon een gunstig effect heeft op psoriasis, een ziekte die voor plekken op het lichaam zorgt, die variëren in dikte en omvang. Maar ook dat transpiratie de aandoening kan verergeren”, legt dokter Pierre-Dominique Ghislain, (dermatoloog, UZ Saint-Luc, Brussel) uit. “Door het zweet raakt de huid geïrriteerd en gaat ze jeuken. En als het jeukt, wil je krabben, maar dat werkt het probleem in de hand.”

Wil je je huid gezond houden, dan moet je dus niet zozeer de zon mijden, maar wel voorkomen dat je gaat zweten. Een droog, zonnig en luchtig klimaat is vaak beter voor de gezondheid van je huid, dan een warm en vochtig klimaat. “Droge warmte kan wel leiden tot oedeem en gezwollen vingers, maar van vochtige warmte ga je meer zweten. En zweet irriteert je huid.” Hoe bruusker de transpiratie optreedt en hoe heviger je zweet, des te groter het probleem. “Je zweetklieren worden plots gestimuleerd en geactiveerd. Als je hoornhuid ook maar enigszins verstopt is of je huid ook maar iets verdikt of schilferig is, stapelt het zweet zich op en zet je zweetklier uit. De irritatie van die zweetklier uit zich in roodheid en de welbekende warmte-uitslag.”

Die lelijke bultjes en de jeuk die ze veroorzaken kunnen een paar vakantiedagen vergallen. Omdat voorkomen beter is dan genezen, draag je best ruimvallende en luchtige kleding, bij voorkeur uit natuurlijke materialen zoals linnen of katoen. Stel je huid niet te lang bloot aan de zon en wees extra voorzichtig tussen 11.00 en 16.00 uur.Uit voorzorg kan je je huid geregeld scrubben, tenzij die zeer gevoelig en snel geïrriteerd is. “Scrubben is prima, want zo verwijder je dode huidcellen die ongemakken door overvloedig transpireren in de hand werken.”

Vergeet ook niet om je huid goed te hydrateren. “Hoe ouder je wordt, hoe droger je huid”, waarschuwt dokter Pierre-Dominique Ghislain. “Sommige geneesmiddelen, zoals cholesterolverlagers bijvoorbeeld, werken dat fenomeen nog in de hand.” Breng tot twee keer per dag een crème aan, maar denk er ook aan om je lichaam van binnenuit te hydrateren door voldoende te drinken en evenwichtig te eten.

Zonneallergie

Warmte-uitslag door transpiratie wordt soms verkeerdelijk als zonneallergie bestempeld. “Bij een echte zonneallergie reageert je huid overdreven op uv-stralen. Niet de hitte, maar het zonlicht veroorzaakt het probleem. Sommige vormen van zonneallergie treden op in de lente en treffen vooral jongens ter hoogte van de oren. Er is dan sprake van lente-oren of JSE, wat staat voor juvenil spring eruption. Daarnaast is er ook een typisch zomerse vorm van zonneallergie, die optreedt na de eerste dagen met felle zon, omdat de huid nog niet gewend is aan de zon.”

Die vorm van zonneallergie resulteert in roodheid en blaasjes. Je kan het fenomeen vermijden door je huid geleidelijk aan de zon bloot te stellen, de eerste dagen luchtige kleding te dragen en de heetste uren van de dag te mijden. Pas daarna mag je je wat langer en/of met minder kleren in de zon wagen. “Als je weet dat je gevoelig bent voor zonneallergie, kan je die voorkomen door drie tot vier weken voor je naar de zon vertrekt vitamine PP te slikken.” Die vitamine is oplosbaar in water (kan dus snel via de urine worden uitgescheiden) en behoort tot de vitamine B-familie. Vitamine PP is essentieel voor de stofwisseling, maar wordt niet door je lichaam aangemaakt. Een supplement is dus een welkom hulpmiddel als je weet dat je gevoelig bent voor zonneallergie.

Hart en hitte

“Je hart en bloedvaten zijn de organen waarop de hitte de grootste impact heeft”, zegt dokter Christian Brohet (cardioloog, lid van de Belgische Cardiologische Liga). Warmte heeft duidelijk een impact op onze cardiovasculaire gezondheid. Dat geldt ook voor koude: naar schatting doet elke temperatuursdaling met 10 graden het risico op een infarct met 10% stijgen. Maar warmte – en vooral dan extreme en aanhoudende zomerhitte – stelt het hart zwaar op de proef en doet het risico op hartinsufficiëntie toenemen. Zeker als je de 65, maar vooral de 80, voorbij bent en/of risicofactoren zoals een hoge bloeddruk vertoont, loop je gevaar.

Twee mechanismen zorgen ervoor dat hitte zo’n weerslag heeft op hart en bloedvaten. Er is dehydratie of uitdroging, waardoor je bloed dikker wordt en er zich makkelijker bloedklonters kunnen vormen, die tot een verstopping van een slagader ter hoogte van je hart (infarct) of je hersenen (CVA) kan leiden. En er is je hartritme dat met 10 tot 15% omhoog gaat. Dat komt omdat je bloedvaten verwijden onder invloed van de hitte. Je hart moet dan sneller slaan om al je organen van bloed te voorzien, maar ook om transpiratie mogelijk te maken. Bijgevolg kan de hitte ook een weerslag hebben op je nieren, longen, enz.

“Bij erg heet weer wordt er veel bloed ingezet in de periferie van je lichaam. Als je hart er dan niet in slaagt zijn pompfunctie correct te vervullen, kunnen andere organen in de problemen komen”, licht dokter Christian Brohet toe. “Om dat te voorkomen, is het van het grootste belang dat je veel water drinkt. Wacht niet tot je dorst hebt. Voldoende drinken is nog belangrijker wanneer je bepaalde medicatie, zoals bètablokkers, neemt. Hou ook je woning koel, blijf in de schaduw en doe geen fysieke inspanningen.”