Niet kunnen presteren in bed: het overkomt ook vrouwen

Seksueel onvermogen associëren we gewoonlijk met de man, maar de stoornis kan ook bij vrouwen optreden. Maar omdat ze uiterlijk veel minder zichtbaar is, praten we er niet altijd over. Zulk een seksuele “panne” veroorzaakt bij vele mensen paniek en onrust, maar waaraan is ze te wijten? En hoe kunnen we ze verhelpen?

Seksueel onvermogen uit zich anders bij vrouwen dan bij mannen. Bij de man is ze meteen en uiterlijk goed zichtbaar: er komt geen erectie of er is een of ander erectieprobleem. Bij de vrouw gaat het meer om een gebrek aan vochtigheid van de vagina of zelfs – maar dat is zeldzamer – om een vorm van vaginisme die elke penetratie verhindert door het samentrekken van de vaginaspieren.

Het seksueel onvermogen mag zich dan wel verschillend uiten, toch zie je bij mannen en vrouwen ook flink wat overeenkomsten. De stoornis hakt door de niet-seksbeleving rechtstreeks op de intimiteit van het koppel in, maar heeft ook een impact op de communicatie en de verstandhouding tussen de partners.

Vooral empathisch blijven

We reageren op vele manieren op het niet meer kunnen presteren in bed, maar zelden op de juiste manier. Zowel bij de man als bij de vrouw komen de reacties vaak voor uit onbegrip of boosheid. “Wind ik je niet genoeg (meer) op, misschien?” of “Je hebt zeker iemand anders?”

Wat we niet kennen of niet kunnen controleren, bezorgt ons angst. Uitgerekend in een seksuele relatie is het moeilijk alle facetten ervan onder controle te hebben en te houden. Seksuele stoornissen gebeuren immers volledig buiten onze wil om. We voelen ons een machteloos slachtoffer en zijn beschaamd dat we niet kunnen presteren in bed. Toch is het best mogelijk de situatie met opgeheven hoofd te ondergaan. In april 2011 voerde een enquêtebureau in opdracht van het farmaceutisch bedrijf Lilly een peiling over de reacties van vrouwen en mannen tegenover seksueel onvermogen bij de man. Daaruit bleek dat de helft van de mannen en van de vrouwen zich ervan bewust is dat stoornissen eerder te wijten zijn aan een omgevingsfactor (stress, vermoeidheid, luchtvervuiling) dan aan een gebrek aan liefde voor zijn/haar partner.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat de seksuele stoornis, wat ook de oorzaak mag zijn, een eerder verlammend dan neutraal effect heeft op degene die er last van krijgt. Gelukkig is ze meestal tijdelijk en best oplosbaar, tenzij de oorzaak hoofdzakelijk lichamelijk is en een raadpleging bij een specialist (uroloog) vereist. Van essentieel belang is het volgende: op het moment dat de stoornis zich bij de man voordoet, moet de partner vooral lief, meevoelend en empathisch blijven en haar/zijn bedgeno(o)t(e) gerust stellen. Niet zelden kan de seksgemeenschap dan enkele minuten of enkele uren later toch plaatsvinden, al naargelang van het verlangen van het koppel.

Vaginavochtigheid en erecties kunnen variëren

Hetzelfde advies geldt wanneer de vagina van de vrouw niet vochtig genoeg geraakt of zelfs helemaal niet vochtig wordt. Tenzij ze zou lijden aan een gynaecologisch probleem, kan het gebeuren dat een vrouw niet vochtig wordt om de eenvoudige reden dat haar lichaam niet elke keer op dezelfde manier reageert op seksuele prikkels. Elke vrouw kan daarover getuigen: de vagina wordt niet altijd op dezelfde manier en met dezelfde overvloed vochtig, net zoals de erectie bij de man kan variëren.

Haar partner kan in dat geval bij voorbeeld het hele lichaam van zijn teergeliefde gaan strelen en zoenen en zien welke reactie haar lichaam geeft op deze boodschap en deze gevoelens. Laten we niet vergeten dat de partner die “in panne valt” ook grote zin heeft om voort te rijden, maar dat het eerder zijn voertuig is dat het laat afweten. Las dan gewoon een pauze in het liefdesspel in. Houdt het toch probleem aan, aarzel dan niet om een seksuoloog-pechverhelper ter hulp te roepen.