Leververvetting (leversteatose) is ook in ons land aan een opmars bezig, in het kielzog van obesitas en diabetes. Toch blijft het erg lastig om deze aandoening in een vroeg stadium op te sporen en op te volgen. Daar lijkt nu verandering in te komen dankzij een staaltje slimme beeldvorming.
Leversteatose is zo’n aandoening die zich vaak geruime tijd onder radar afspeelt, omdat de lever nauwelijks symptomen of pijnklachten geeft. Bij deze ziekte stapelen vetcellen zich op, wat kan leiden tot een chronische leveraandoening. In het medische jargon wordt het fenomeen ook als niet alcoholische leververvetting (NAFLD) aangeduid. De toename ervan heeft alles te maken met een ongezonde levensstijl. Lichaamsgewicht, verhoogde cholesterol, vetrijk eten, diabetes en hoge bloeddruk werken het in de hand. In een eerste fase is de ziekte vaak niet af te lezen uit de bloedwaarden. Intussen kunnen zich in de lever zelf wel ontstekingen voordoen. Als die aanhouden, leidt dat wel tot gestoorde leverfunctietesten.
Tot vandaag is het erg lastig om mensen vroegtijdig te screenen op mogelijke lever-vervetting. Alleen via een ingrijpende biopsie van een stukje leverweefsel kan de aard van de ontsteking en de diagnose gesteld worden. Ook de daaropvolgende evolutie van de ziekte kan moeilijk zonder (nieuwe) biopsie opgevolgd worden.
Autofluorescentie
Een nieuwe aanpak zal in de toekomst mogelijk maken dat de ziekte vlotter in een veel vroeger stadium kan gedetecteerd worden.Onderzoek van een team internationale wetenschappers geleid door het Massachusetts General Hospital (MGH) en het Massachusetts Institute of Technology (MIT), waaraan ook de Antwerpse dr. Wilhelmus Kwanten, leverspecialist in het UZA meewerkte leverde een innovatieve methode op.
“We wisten een techniek te ontwikkelen waarbij we op een niet-invasieve manier aan beeldvorming kunnen doen”, legt Kwanten uit. “Uit eerder onderzoek was al duidelijk dat het pigment lipofuscine gevormd wordt in de levercellen van mensen met leverlijden, waaronder NAFLD. Door gebruik te maken van de autofluorescente eigenschappen (waarbij licht wordt uitgestraald door biologische structuren) lukte het ons om dat pigment te visualiseren. Zo is het mogelijk om een inschatting van de ernst van de ziekte te maken. Daarvoor gebruikten mijn collega’s enkele hoogtechnologische camera’s en infraroodtechnieken.”
Andere toepassingen?
Zo wordt het dus mogelijk om leveraandoeningen, en vooral dan NAFLD, in een vroeg stadium te detecteren. Een leverbiopsie kan hierdoor mogelijk vermeden worden in de toekomst. De techniek bewees reeds zijn efficiëntie in diermodellen en zal op termijn waarschijnlijk ook toegepast kunnen worden in de klinische praktijk. Kwanten en zijn collega’s zullen ook andere ziektebeelden bekijken waarin lipofuscine beschreven wordt. Mogelijk kan de techniek bijvoorbeeld ook toegepast worden op het vroegtijdig opsporen van een aandoening als aderverkalking (atherosclerose).
