Oogklachten: bekijk het eens door een andere bril!

Kunnen kleurfilters helpen bij slechtziendheid? Hoe vind je een multifocale bril die aansluit bij je levensstijl? En welke oplossingen bestaan er voor nachtblindheid? Wegwijs in de nieuwste evoluties.

Multifocale of progressieve brillen zijn al een poos ingeburgerd. Toch hebben ze hun reputatie niet mee omdat in het verleden nogal wat mensen er moei- lijk aan konden wennen. Optometrist Tijl Van Mierlo (docent Odisee Hogeschool) legt uit hoe je de juiste keuzes maakt: “Progressieve brillen combineren verschillende sterktes om ver, op een tussenafstand en van dichtbij te zien door dezelfde bril. Vroeger waren die overgangen vrij abrupt, waardoor het wel eens lastig was om je eraan aan te passen. Bovenaan het glas zit de vertecorrectie, onderaan die om te lezen, daartussen bevindt zich een smallere overgangszone. Die combinatie in één glas is een technisch hoogstandje. Aan de zijkanten van de glazen ontstaat een soort restzone waar het zicht minder scherp is en die niet volledig kan worden weggewerkt. Al is die overgang dankzij technische innovaties de jongste jaren zachter geworden, waardoor de restzones kleiner en het gezichtsveld een stuk breder en comfortabeler werd.”

Tijdig starten

Tijdig starten lijkt de sleutel voor een vlotte omschakeling. “Wanneer het verschil tussen je verte- en je dichtbijcorrectie het kleinst is, reageren je ogen en je hersenen, die de visuele prikkels omzetten in beelden, het best. Dankzij nieuwe technologieën merk je de overgang dan nauwelijks op. Wanneer de verschillen qua sterkte dan later groter worden, schakelen je hersenen probleemloos mee, omdat ze al getraind zijn om zo te kijken.”

Lopen de verschillen tussen je verte- en dichtbijcorrecties van bij de start sterk uiteen, dan zijn multifocale glazen onrustiger opgebouwd en neemt de restzone aan de zijkant toe. “Dat verklaart waarom je moeite ondervindt om eraan te wennen als je pas later start. Een progressieve bril kan dan heel intens overkomen. Dat vergt geduld, maar na één tot twee weken raak je wel aangepast. Het is zoals nieuwe schoenen, je moet ze even inlopen”, weet Tijl Van Mierlo.

Levensstijl bril

Zit je veel achter het stuur? Breng je je dag tussen boeken door? De nieuwe generatie multifocale glazen kan daarop worden afgestemd. “Als je veel auto rijdt, heb je nood aan een breed verte- en tussenzicht en een beperktere leescorrectie. Lees je veel, dan ben je gebaat bij een bredere lees- en tussencorrectie. Al die persoonlijke aanpassingen zijn technisch mogelijk. Steeds meer mensen combineren ook een multifocale bril met dito contactlenzen, naargelang hun activiteit.”

Functionele leesbril

Slijt je je dagen vooral achter een computerscherm, dan kan je een aanvullende computerleesbril overwegen. “Bij multifocale glazen is het tussengebied waarmee je naar een scherm kijkt, het kleinst. Daardoor moet je je hoofd altijd wat gekanteld houden, met een verkeerde houding en pijnklachten to gevolg. Een degressieve of computerbril met uitsluitend een lees- en tussenstandcorrectie lost dat op. Die laatste bevindt zich dan bovenaan het glas zodat je je hoofd rechtop kan houden achter je computer. Wil je je toetsenbord zien of je papieren, dan glijden je ogen naar de leescorrectie onderaan.” Autorijden kan dan niet omdat de vertecorrectie ontbreekt.

Coatings en filters

Door een steeds ruimer aanbod aan coatings en filters zijn brilglazen van- daag duurzamer en sterker. De glazen worden almaar gladder en harder, waardoor krassen minder kans krijgen en vuil, vet, water en stof be-ter worden afgestoten. Net zoals bij cosmetica, is een onzichtbare uv-filter steeds vaker de standaarduitrusting. “Die filter beschermt je ogen tegen schadelijke uv-stralen bij normaal daglicht. Vergelijk het met een factor 25. Bij felle zon blijf je natuurlijk een zonnebril nodig hebben.”

Blauwlichtfilters, die enkele jaren terug voor een kleine hype zorgden, kunnen een nuttige optie zijn wanneer je gevoelig bent voor het effect van blauw licht afkomstig van digitale toestellen, zoals je laptop of smartphone. Deze filters absorberen en filteren een deel van het blauwpaarse licht dat de slaapcyclus kan verstoren. Nadeel van zo’n blauwfilter is dat hij de natuurlijke kleuren wat vervormt. De brilglazen zelf hebben dan een lichtpaarse of lichtblauwe schijn.

Sinds de mondmaskers in ons leven kwamen, weten we hoe snel een heldere bril kan omslaan in een ondoorzichtig vlak. Maar ook wanneer je van een koude naar een warme ruimte gaat, gebeurt dat. Doekjes, sprays, zalven, zelfs vaste anticondenscoatings trachten dat te verhelpen. Met wisselend succes. “Er is nog niet voor iedereen een ideale oplossing. Bij heel gladde glazen kunnen sprays zich onvoldoende hechten. Het is dus uitproberen wat voor jouw bril werkt.”

Kleurcontrast

Gaan je ogen sterk achteruit of is er sprake van slechtziendheid, dan kunnen medische kleurfilters je zicht en levenskwaliteit aanzienlijk ondersteunen. “Deze filters voegen meer contrast toe aan je waarneming waardoor die verbetert. Dit is echt maatwerk, waarbij je de kleurfilters moet testen tot je een match vindt. De uitkomst kan heel verschillend zijn. Zelfs mensen met een gelijkaardige oogaandoening, kunnen gebaat zijn met totaal verschillende kleurtinten. Zo’n kleurfilterbril geeft je wel een andere look. Hopelijk raakt dat beter aanvaard nu ook stijliconen zoals Robert Downey junior of Bono zich met zo’n getinte bril vertonen.”

Nachtblindheid

Met de leeftijd kan soms nachtblindheid ontstaan door kleine breekfouten in je oog. Zodra de duisternis invalt, verslechtert je zicht en ontwaar je bijvoorbeeld lichtkringen rond koplampen. Dat kan je laten meten door de oogarts of opticien. “Omdat het geleidelijk aan ontstaat, ben je je vaak niet bewust van het probleem. Een nachtzichtbril met een coating die de contrasten duidelijker maakt en tegelijk fel licht zoals dat van tegenliggers dimt, kan dan de oplossing zijn. Zo’n coating kan ook worden aangebracht op je bril voor overdag. Is nachtblindheid het gevolg van een oogziekte, dan kan die bril dat natuurlijk niet omkeren.”