Pijnlijke kennismaking met giftige kleine pieterman

Wie blootvoets door de branding loopt trapt best niet op deze kleine vis. De vis is giftig en een prik van zijn rugvin is bijzonder pijnlijk. Vorige week nog belandde eenvrouw in Knokke-Heist in het ziekenhuis nadat ze op een Pieterman trapte.

De kleine pieterman (Echiichthys vipera), is een vis van ongeveer 14 tot 18 cm lang. Het visje is zandkleurig en leeft in onze ondiepe kustwateren en op zandbanken, waar het zich half in de zandbodem ingraaft.

De stralen van de rugvin en de grote stekel op de kieuwdeksels bevatten een zeer giftige stof, waardoor de pieterman tot de meest giftige dieren van Europa behoort.

Wanneer men de vis vastpakt of er bij toeval op trapt, kan men geprikt worden. Kustvissers en garnaalkruiers hebben dat al eens vaker voor, maar ook wandelaars die met blote voeten langs de waterlijn wandelen of zwemmers kunnen geprikt worden. EHBO-posten aan de kust zien steeds meer mensen die hulp zoeken voor een prik door een pieterman. Dat komt omdat het aantal van deze visjes in onze kustwateren de afgelopen jaren sterk is toegenomen. Om te voorkomen dat u onverwacht op dit slecht zichtbare visje trapt, draagt u best altijd watersandelen om langs de kustlijn te wandelen of in zee te gaan.

De klachten

Wie door een pieterman wordt geprikt, voelt rond de steekplaats een hevige, brandende pijn, die kan uitbreiden over het hele been of de hele arm. Indien er niet wordt ingegrepen, kan deze pijn weken aanhouden.

Rond de prikplaats kan ook roodheid en een zwelling optreden, die zich eveneens verder kan uitbreiden.

Bij sommige mensen – vooral kinderen en ouderen – kunnen ook veralgemeende verschijnselen optreden, zoals barstende hoofdpijn, hartkloppingen, hoge koorts, plotse bloeddrukval, duizeligheid, braken.... Zonder de juiste behandeling kunnen deze verschijnselen meerdere weken tot zelfs maanden aanhouden.

Wat moet u doen?

Het gif is niet bestand tegen warmte. Om het te neutraliseren moet men de aangetaste zone zo snel mogelijk blootstellen aan een warmtebron en dit gedurende 10 tot 90 minuten. Mogelijke warmtebronnen zijn: een badje met warm water (maximum 45 graden), warme lucht van een haardroger die op de wonde wordt gericht of een brandende sigaret (zo dicht mogelijk bij de steekwonde houden zonder de huid te raken).

De wonde moet ook zo snel mogelijk gereinigd en ontsmet worden.

Indien de pijn niet verdwijnt kan een pijnstiller uitkomst bieden.

Voorts wordt aangeraden om het getroffen lichaamsdeel gedurende enkele dagen hoog te leggen om de zwelling te doen afnemen.

Indien na een tweetal uur de symptomen nog uitgesproken zijn of wanneer de wonde geïnfecteerd lijkt, is het nodig een arts te raadplegen.