Slaap ‘reset’ neuronen voor nieuwe herinneringen de volgende dag

Een goede nachtrust herstelt ons energiepeil, maar uit nieuw onderzoek aan de Amerikaanse Cornell-universiteit blijkt dat slapen ook een andere functie reset: het geheugen.

Als we nieuwe dingen leren of ervaren, worden neuronen (zenuwcellen) actief in de hippocampus, een gebied in onze hersenen dat van vitaal belang is voor het geheugen. Later, terwijl we slapen, herhalen diezelfde neuronen hetzelfde activiteitspatroon. Zo slaan de hersenen die herinneringen op in de cortex, een ander groot gebied van ons brein.

Maar hoe komt het dat we een leven lang nieuwe dingen kunnen blijven leren zonder al onze neuronen op te gebruiken? Een nieuwe studie in het wetenschappelijk tijdschrift Science onthult dat op bepaalde momenten tijdens diepe slaap bepaalde delen van de hippocampus stil worden, zodat neuronen kunnen resetten.

“Op die manier kunnen onze hersenen dezelfde bronnen, dezelfde neuronen dus, de volgende dag opnieuw gebruiken voor nieuwe leerervaringen”, verklaart Azahara Oliva, assistent-hoogleraar Neurobiologie en Gedrag, en een van de auteurs.

De hippocampus is verdeeld in drie gebieden: CA1, CA2 en CA3. CA1 en CA3 zijn betrokken bij het coderen van herinneringen gelinkt aan tijd en ruimte, en zijn goed bestudeerd. Er is minder bekend over CA2, waarvan de nieuwe studie ontdekte dat het de hippocampus stil legt en opnieuw instelt tijdens de slaap.

Ziekte van Alzheimer

De onderzoekers denken dat ze met deze inzichten het geheugen kunnen versterken, door te sleutelen aan de mechanismen van geheugenconsolidatie. Dat kan helpen wanneer de geheugenfunctie hapert, zoals bij de ziekte van Alzheimer.

Belangrijker is dat ze nu ook bewijs hebben voor het onderzoeken van manieren om negatieve of traumatische herinneringen te wissen, wat kan helpen bij de behandeling van aandoeningen zoals een posttraumatische stressstoornis.

Tot slot helpt de studie verklaren waarom alle dieren slaap nodig hebben: niet alleen om herinneringen vast te leggen, maar ook om de hersenen te resetten en aan het werk te houden tijdens de wakkere uren. “Het geheugen is een dynamisch proces”, stelt Oliva vast.