Waarom oma het soms het bij het rechte eind had

Huis-tuin-en keukenmiddeltjes zijn van alle tijden en culturen. Vaak worden ze afgedaan als onzin maar toch is dat misprijzen lang niet altijd terecht. Heel wat volkswijsheden blijven vandaag overeind omdat ze effectief helpen. In Plus Magazine van deze maand belichten wetenschappers enkele opvallende remedies. Wij voegen er nog enkele nuttige aan toe.

Helende honing

De oude Egyptenaren wisten het al. Honing is een uitstekend middel om wonden te behandelen. In die periode werd rauwe honing gehanteerd, vaak in combinatie met wolvet om het smeersel wat smeuïger te maken. Van die historische toepassing zijn bewijzen gevonden. Later belandde dit bijengoud in de vergeethoek tot zo’n 30 jaar geleden, toen er ineens sprake was van een revival van honing in de wondzorg. Wondzorgspecialist Luc Gryson van wondzorg.net: “Een optimale wondzorg gebeurt door de wonden op een vochtige manier te behandelen. Dat revolutionaire inzicht maakte zijn intrede sinds de jaren ’60 waarna er volop gezocht wordt naar producten zoals hydrogels om zo’n gelachtige omgeving te creëren, die niet te nat of te droog is. Het is in die context dat ook opnieuw gekeken werd naar de bijzondere eigenschappen van honing.”

Het gaat dan niet om de pure honing die je bij een imker kan kopen. Zo’n honing rechtstreeks op een wonde aanbrengen zou pijnlijk kunnen zijn. “Bovendien kan imkerhoning sporen bevatten van clostridium bacteriën, wat hem onbruikbaar maakt voor wondzorg.”

Om honing te kunnen inzetten voor wondheling, is een tussenstap nodig. Verschillende bedrijven zijn gestart met de ontwikkeling van honingzalven, waarbij de pure honing wordt gezuiverd via bestraling of een andere behandeling en vervolgens gecombineerd met een gelmaker zoals hydrogel. “Deze mengsels blijken erg effectief om zowel de pijn te verzachten als om infecties te bestrijden. Honing heeft zowel een ontsmettend effect als een antibacteriële werking. Door de aanwezigheid van waterperoxide kan honing water of vocht uit de wonde en bacteriën wegtrekken.” De lage zuurtegraad van honing maakt dat er meer zuurstof wordt vrijgesteld wat een gunstig effect heeft op de weefselgroei en dus op een snellere wondheling.

Vandaag behoren honingzalven tot de meest geavanceerde producten op het vlak van wondzorg. “Je kan ze quasi op alle wonden, van brand -tot schaafwonden, toepassen en ze laten zich ook makkelijk combineren met elk type verband. Bovendien moet je van honingzalf slechts dun laagje aanbrengen, in tegenstelling tot hydrogels. Daardoor blijven verbanden ook beter op hun plaats.”

Gember bestrijdt misselijkheid

Zeelui zouden al van oudsher op gember kauwen om overeind te blijven wanneer stormen opsteken en de zee zich woelig roert. Maar dat blijkt niet helemaal correct. Een oud Deens onderzoek onder zeelui en marineofficieren stelde vast dat wie gember slikte amper minder last had van ‘zeeziekte’ maar ze moesten nadien wel minder vaak braken dan wie een placebo nam.

Intussen volgden er nieuwe onderzoeken naar de werking van gember en die vielen positiever uit voor deze pittige wortel. Vooral bij zwangere vrouwen blijkt gember te helpen in de strijd tegen ochtendmisselijkheid. De wortel bevat bepaalde stoffen die invloed hebben op de beschikbaarheid van de neurotransmitter serotonine. Dat zou een gunstig effect hebben in de hersenen, waar het braakcentrum minder wordt gestimuleerd en in de maag en darmen.

Ook bij kankerpatiënten die behandeld worden met chemo zijn er al verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de impact van gember. De resultaten zijn wisselend en niet eenduidig.

Na een ingreep onder volledige narcose hebben nogal wat mensen af te rekenen met een misselijk gevoel. Studies hebben aangetoond dat gembercapsules bij deze groep wel soelaas kunnen brengen. Ook voor de preventie en aanpak van reisziekte tijdens lange auto- en busritten kan gember redding brengen. Gember stimuleert de gal en de werking van de spijsverteringsenzymen waardoor voeding sneller wordt verteerd. Gember kan je op verschillende manieren nemen, in tabletten, als thee of als ‘specerij’ die je mee verwerkt in de maaltijd. Het is goedkoper dan medicatie en kent geen bijwerkingen.

Lees ook: 5 remedies uit oma’s tijd