Zo hou je de feesten verteerbaar voor maag en darmen

De volgende dagen schuiven we weer de voeten onder tafel voor uitgebreide en vaak exquise diners, zij het dit jaar in iets beperktere kring. Hoe kan je je spijsvertering een handje helpen en voorkomen dat overdaad zijn tol eist? Diëtiste Christine Tobback serveert haalbare tips voor feesten zonder maaglast of buikpijn.

Rust in je hoofd

Familiefeesten geven nogal eens aanleiding tot de nodige stress of opwinding. Die emoties zetten zich ook door in je lichaam en laten zich onder meer voelen in een gespannen maag of darmen. “Vandaar het advies om even tot rust te komen voor je begint te eten. In vroeger tijden gebeurde dat met het gebed voor de maaltijd. Die traditie is bij vele families passé maar het principe erachter behouden we best. Wie zonder een rustig overgangsmoment het diner aanvat, zal merken dat maag, darmen en lever nog gespannen zijn. Dat belemmert een vlotte spijsvertering. Tot rust komen kan op verschillende manieren, zoals even iets lezen of muziek luisteren”, verduidelijkt Christine Tobback op.

Tussen de hoofdmaaltijd en het dessert is even de benen strekken en indien mogelijk een kleine wandeling maken met de familie ideaal. “Mensen denken daar niet meer aan maar dit stimuleert de leverfunctie en je krijgt er weer energie van.”

Feest ’s middags

“Voor je spijsvertering is ’s middags tafelen een geweldig cadeau. De verteringscapaciteit van je maag en darmen ligt rond dat uur veel hoger dan ’s avonds. Dan dreigt de vertering ook je nachtrust te doorkruisen.”

Voldoende slaap

“Op de feestdagen zelf lukt het niet altijd maar door voor en tussen de feestdagen tijdig te gaan slapen, kan je je spijsvertering een enorme dienst bewijzen. “Voldoende nachtrust, geeft je lever de nodige respijt. De kans dat die de dag erna bij het feestmaal slecht zal reageren op iets, is dan ook veel kleiner, ” legt Christine Tobback uit. Ideaal ga je in die tussendagen tijdig naar bed maar ook uitslapen helpt wel. “Word je tussen 1 en 3 uur wakker, dan is de kans reëel dat het door je lever komt die nog volop aan het verwerkingsproces bezig is.”

Ondersteun je lever

“We focussen vaak te zeer op maag en darmen maar ook de lever is een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Wat de maag niet geklaard krijg, keert vaak terug naar de lever. Dit is ook de plek waar tal van afvalstoffen worden gezuiverd. Bij feestmaaltijden overgoten met alcohol krijgt de lever bovendien extra veel werk op de plank. Door dit orgaan zoveel mogelijk te ondersteunen, raak je al een heel eind met je vertering.

Dat kan onder meer onder door voor voldoende vitamine C aanvoer zorgen. Dat kan je perfect door bijvoorbeeld een fruitsla te serveren als dessert of eventueel al een kleine portie fruitsla bij de hoofdmaaltijd. De combinatie van verschillende vruchten verteert bovendien beter dan één fruitsoort.”

Zware maag

Heb je snel last van een zware maaggevoel, van opboeren, winderigheid of een moeilijke stoelgang dan kan het helpen om bij de maaltijd bruisend water te nemen met een hoger zoutgehalte (zoals Vichy of Badoit..) . Dat bevordert de maagvertering bij mensen die wat maagzuurtekort hebben. Ook gember, wat het maagzuur stimuleert of eventueel verteringscapsules nemen bij het begin van de maaltijd kunnen helpen.”

“Heb je echt een heel gevoelige maag, dan kan dissociatie een oplossing bieden bij zo’n lang tafelmoment. Dat houdt in dat je een groep voedingsstoffen weglaat uit je bord, zoals alleen groenten met vis of vlees en geen koolhydraten (aardappelen, rijst, ..) opscheppen. Of alleen koolhydraten met groenten en eventueel een klein stukje vlees om zo klachten te voorkomen.”

Kip, kalkoen, parelhoen, américain.. verteren vlotter dan bijvoorbeeld steak. Ook stoofpotjes zijn voor gevoelige mensen vaak te complex en kunnen veel zwaarder op de maag vallen dan een gegrild stukje vlees.

Kleurrijk bord

Hoe meer kleur op je bord, hoe aantrekkelijker de maaltijd eruit ziet. “Maar ook hoe beter voor je vertering”, vult Christine Tobback aan. “Zeker bij mensen met intoleranties en voedselovergevoeligheden is dat een groot voordeel. De diverse kleuren van groenten verwijzen naar uiteenlopende voedingsstoffen en een groter pakket aan antioxidanten die de vrije radicalen aanpakken. Dat maakt dat mogelijke reacties op één bepaalde voedingsstof beter worden opgevangen.”

Scheutje olie

Zet een mooie kan met lekkere olie op de feesttafel. Zeker bij koolhydraatrijke maaltijden is een scheutje olie (zoals olijfolie) een geschikte partner om de vertering te stimuleren, darmfermentaties de pas af te snijden en om suikerpieken tegen te houden. “Zo’n scheutje olie helpt ook om de effecten van alcohol (zoals te snel dronken gevoel ) te beperken. Hierdoor zullen suikers immers trager worden opgenomen in de bloedbaan. Ook een beetje mayonaise heeft een gelijkaardig effect. Je kan ook extra olie toevoegen aan hummus of een groentepuree.”

Rijst

Rijst hoort niet meteen tot onze feesttraditie en dat is best jammer. “Rijst is een van de best verteerbare gerechten en probeer je best ergens het menu in te loodsen”, adviseert Christine Tobback. “Dat kan onder de vorm van een rijsttaartje, rijstpap, een soep met rijstnoedels of als bijgerecht bij het hoofdmaal. Dit geeft ook een zetje aan het verteringsproces van de rest van je maaltijd. De Japanse keuken is het schoolvoorbeeld van een lekkere en licht verteerbare keuken.”

Als je zelf voor het feestmenu instaat, geef dan de voorkeur aan eigen bereide gerechten in plaats van klaargemaakte stoofpotjes, vol au vent enzovoort. “Wat je zelf maakt met pure ingrediënten verteert lichter dan voeding waar ook bewaarmiddelen of andere additieven zijn aan toegevoegd. Dat betekent niet dat je echt alles zelf moet klaarmaken maar probeer er een gezond evenwicht in te vinden.”

Dranken

Zorg voor gevulde kannen plat water op tafel. Bij elke koffie hoort een glas water, en elk glas wijn gaat best samen met twee glazen plat water. Belangrijk om weten is dat bruisend water de opname van alcohol versnelt, maar bij mensen met maaglast (zie hoger) is spuitwater wel nuttig voor de vertering. “Water drink je best tussen in plaats van tijdens de maaltijden. Ook een lichte witte of kruidenthee tussen de maaltijden is een goed idee om je vertering te bevorderen.

Wie gevoelig is aan sulfieten, opteert best voor een sulfietarme biowijn. Zacht smakende wijnen verteren vlotter. Rode wijn is doorgaans zwaarder voor je lever dan witte. Frisdranken smaken even goed als je ze aanlengt met (bruis)water en bespaart je heel wat suiker.

De dag(en) erna

“Gun je lichaam de nodige rust na een dagje zwaar tafelen en hou het bij lichte eenvoudige maaltijden. Geen zware broodlunch maar eerder een tas thee, een beetje fruit of een cracker. Sla gerust eens een maal over als je geen honger voelt. Als de weegschaal enkele feestkilo’s signaleert, wijst dat meestal op extra vocht dat je ophoudt doordat je vertering het lastig heeft. Hierdoor treden rotting- en gistingsreacties op waarbij de darmflora toxische stoffen produceert en vocht zich opstapelt rond de bloedvaten. Door nadien minder en lichter te eten en wat te bewegen, kan je dat opvangen.”