Zo onderscheid je feiten van fabels over huidkanker

Huidkanker is en blijft het snelst stijgende type kanker in ons land. Ongeveer 1 op de 3 van alle kankers die gedetecteerd worden is een huidtumor. Een groot deel daarvan valt te vermijden door een adequate bescherming tegen uv-straling. Maar met onze kennis daarover gaat het net achteruit, zo stelde de Stichting tegen Kanker vast.

Ongeveer 1 op de 5 mensen zal voor de leeftijd van 75 jaar geconfronteerd worden met een huidkanker, zo blijkt uit de cijfers van het Kankerregister. De grote meerderheid daarvan zijn gelukkig de minder agressieve basocellulaire en spinocellulaire carcinomen, gevolgd door de erg gevaarlijke melanomen (9%) .

Om de twee jaar monitort de Stichting tegen de Kanker de evolutie van de kennis en het gedrag van de Belgen tegenover huidkanker en het omgaan met de zone n uv-straling via een enquête. De resultaten van de jongste peiling wijzen op een duidelijke daling van zowel kennis als attitude, ondanks het gevoel van beter geïnformeerd te zijn.

Verbranding in de schaduw

Heel wat foute opvattingen over het effect van uv-straling blijken meer verspreid dan bij de vorige enquête. Het gaat dan om mythes zoals de overtuiging dat 1 keer per dag je insmeren je voldoende beschermt tegen uv-straling, dat je in de schaduw helemaal niet kan verbranden of dat je sneller bruin wordt door eerst te verbranden. Dat soort fabels wordt al geruime tijd bestreden maar blijkt toch lang niet volledig uitgeroeid.

Dat je met een hogere beschermingsfactor wat langer in de zon veilig in de kan blijven, dat je verdachte huidvlekken zo snel mogelijk moet laten controleren en dat herhaaldelijke zonnebrand tijdens de jeugdjaren de kans op huidkanker laten vergroten, zijn feiten die door slechts 40 tot 73% van de ondervraagden gekend bleken.

Gedrag

Ook qua gedrag scoren we minder goed in vergelijking met twee jaar geleden. Zo blijft het aantal volwassenen en kinderen dat (zwaar) verbrand raakt door de zon erg hoog. Tot 1 op de 10 meldt dat dit is gebeurd terwijl dat aantal amper2 % bedroeg in 2011. Vooral bij jongeren tussen 16-24 jaar neemt het aantal gevallen van zonnebrand weer toe. Uit studies blijkt nochtans dat 5 keer ernstig verbranden tussen je 15 en 20 jaar het risico op een melanoom met maar liefst 80 % doet stijgen. Bovendien geeft 1 op de 3 deelnemers onder 44 jaar nog steeds aan dat ze liever zonnebrand oplopen dan zonder kleurtje terug te keren van een vakantiebestemming. De attitude tegenover het gebruik van zonnebanken evolueert wel gunstig. Het aantal fervente gebruikers stagneert op het lage peil van 9%.

Opgelet bij buitenwerk

De groep die het grootste risico loopt op huidtumoren zijn buitenwerkers. Ongeveer 1 op de 5 Belgen is beroepshalve in de buitenlucht aan de slag. Uitgerekend deze groep blijkt in de uv-monitor over een zwakke kennis te beschikken wat betreft de gevaren van de zon en het voorkomen van huidkankers. Buitenwerkers zijn ook minder overtuigd van het belang van zonbescherming. Verder geloven ze meer in mythes en geven ze aan dat ze zich vaker en ook ernstiger verbranden tijdens dat buitenwerk.

Buitenwerkers die langdurig aan uv-straling zijn blootgesteld, lopen 77% meer kans dan de overige bevolking om zowel actinische keratose, een vorm van zonbeschadiging die op zichzelf nog niet kwaadaardig is, als spinocellulair carcinoom te ontwikkelen. Bovendien ligt het risico op de ontwikkeling van basocellulair carcinoom bij hen 43% hoger.