Annemie Struyf: ‘Dit is de gelukkigste tijd van mijn leven’

Een nieuw programma en een verse dosis energie. Voor Annemie Struyf (58) is het jaar goed begonnen. Tijd voor een gesprek met de geëngageerde reporter en tv-presentator.

We spreken af in een Spaanse churrosbar. Want Spanje, dat is het gedroomde land voor de mensen die Annemie Struyf in haar programma Eviva España in beeld brengt. De opvolger van La vie en Rose, waar de hoofdrolspelers hun geluk zochten in Frankrijk.

Waar zijn Vlamingen die naar Spanje emigreren naar op zoek?

Er zijn een aantal motieven die telkens terugkeren. De eerste grote reden is altijd de zon: meer warmte, meer licht. En rust. Ik zie rondom mij veel mensen die last hebben van stress, files, het te veel moéten, te dicht op mekaar wonen, de drukte, het lawaai. Ze hebben een soort nostalgisch verlangen naar plekken waar je niet in de file moet staan, waar de mensen nog vriendelijk zijn voor mekaar. Waar het leven trager is.

Hebben ze een punt?

Ik ben zelf nu al weer een aantal maanden hier en ik voel in wat voor een opgejaagde samenleving wij leven. Ik kan begrijpen dat mensen dromen van andere oorden. Maar een denkfout die velen daarbij maken is dat ze het vakantieplaatje voor ogen hebben, met veel zon, terrasjes, flamenco en castagnetten. Maar een leven opbouwen in Spanje is iets helemaal anders dan er op vakantie gaan. Want de mensen in de reeks moeten daar echt een inkomen zien te vinden. Het zijn geen overwinteraars of gepensioneerden die voldoende spaargeld hebben om te rentenieren. Emigreren wordt vaak onderschat. Eigenlijk wordt heel je leven overhoop gegooid. Je moet op alle vlakken opnieuw beginnen: werk, leven, familie, vrienden. Veel mensen vertrekken ook nog altijd zonder dat ze de taal goed onder de knie hebben.

Je snijdt deze keer een lichter thema aan dan gewoonlijk.

Ik heb nood om soms iets anders te doen dan de zware thematieken en grote wereldproblemen als vrouwenbesnijdenis, aidswezen of psychische problemen. Af en toe wil ik gewoon een verhaal brengen dat mij emotioneel niet helemaal leeg zuigt. Maar het gaat over meer dan mensen die een nieuw leven starten in een ander land. Er zit een tweede laag onder. Het gaat over dromen en verlangens. Ben ik goed bezig? Zijn wij als maatschappij goed bezig? Ik heb maar één leven, wat doe ik daarmee? Maken de dingen die ik doe mij gelukkig? Dat vind ik zeer interessant. Ik ben altijd geïnteresseerd in de verhalen van mensen, hun streven, hun motieven. Die rode draad loopt door mijn hele werk.

Het valt op dat veelal vijftigplussers een nieuw leven beginnen. Toeval?

Rond de leeftijd van 40 beginnen mensen de balans op te maken, zo in het midden van hun leven. Want dan kan je al terug kijken, en je hebt nog een hele periode voor je. Als je nieuwe richtingen wil uitgaan, dan heb je daarvoor nog de tijd, de energie en een perspectief.

Vroeger zei ik tegen mensen die een droom hadden: ga ervoor, doén, spring! Zo redeneren wij ook meestal in onze tijd en maatschappij. Ik ben daarin veranderd. Nu ben ik ervan overtuigd dat je je droom moet onderzoeken en je afvragen: waarom wil ik dit? Wat is mijn motief? Zal ik op die manier gelukkiger zijn? Want je neemt jezelf altijd mee, en je verleden ook. Scherven moet je hier lijmen. Maar soms kunnen mensen elders wel een levenskwaliteit vinden die voor hen hier onmogelijk is. Op hun berg, of in hun boerderij, met een eenvoudiger leven.

Heb je zelf ooit overwogen om te emigreren?

Ja, toen ik rond de veertig was. Door een speling van het lot heb ik een vakantiehuisje in Frankrijk in mijn bezit gekregen. Ik wilde daar heel graag gaan wonen: het ligt echt idyllisch, omringd door een puur stuk natuur. Het leek mij een zachtere en kalmere manier van leven. Maar mijn oudste kinderen begonnen te puberen en hadden helemaal geen zin om naar het buitenland te verhuizen. Dat huisje was ook te klein om met z’n zessen te gaan wonen. Nu denk ik vaak: gelukkig zijn we niet geëmigreerd! Ik ben hier graag, mijn geliefden en mijn kinderen zijn hier en ik kan toch veel tijd in Frankrijk doorbrengen. Als ik daar was gaan wonen, zou ik na een paar jaar vastgelopen zijn. Want ik heb net heel veel nood aan prikkels. Ik hou van cultuur, muziek, ga graag naar musea, de film of uit eten met mijn vrienden. En ik wil ook heel graag bij mijn kinderen zijn. Ik ben een gezelligheidsbeest. Dus het leven op het platteland in een rustig dorp zou absoluut niets voor mij geweest zijn.

Ik denk trouwens dat mensen hier niet altijd beseffen hoe goed wij het hebben. Wij klagen soms zoveel, maar we leven nog altijd op een van de beste plekken ter wereld. Zelfs Spanje is in vergelijking met België een arm land. Dat zie je van zodra je weggaat van de costa’s. Voor geen geld heb je er een huis of appartement, maar de lonen van de Spanjaarden liggen rond de 800 à 900 euro per maand. Veel jongeren trekken weg van het platteland omdat ze anders geen werk vinden. Onze levensstandaard en ons welzijnsniveau zijn fantastisch. Wij hebben buitengewoon goed onderwijs, een prima gezondheidszorg en een stevige sociale zekerheid. De halve wereldbevolking zou meteen met ons willen ruilen.

Je scheidde na 40 jaar huwelijk. Ook je kinderen gaan het huis uit. Zie je dat als een grote omwenteling in je leven?

Kinderen loslaten is positief. Vier van mijn vijf kinderen hebben hun puberteit en adolescentie achter de rug. Ze zijn nu jongvolwassenen en gaan hun eigen gang. Dat is wat je als ouder wil: dat ze op eigen benen kunnen staan. Ik merk dat dit een fase is waarin er een hernieuwde vrijheid komt. Ik moet niet meer voortdurend een oppas zoeken. Ik voel mij vrij als een vogel. Voor het eerst in mijn leven zit ik niet meer in een zorgfunctie. Zo záááálig! Met vijf kinderen heb ik héél lang gezorgd. Ze kwamen erg gespreid. De oudste is 30, de jongste 15. Ik heb ook voor mijn ouders gezorgd, die intussen allebei overleden zijn. Kleinkinderen heb ik nog niet. Het zal wellicht fijn zijn als ze er komen, maar voorlopig moet ik ze dus nog niet opvangen. Eigenlijk durf ik te zeggen: dit is de gelukkigste periode van mijn leven!

De jeugd wordt overschat?

Ja, dat meen ik uit de grond van mijn hart: mensen zijn geneigd hun jonge jaren en jeugd als de gelukkigste te zien. Dat is niét waar. Het wordt trouwens tegengesproken door onderzoek. Uit mijn ervaring kan ik zeggen: ik voel mij nu het gelukkigst, professioneel en persoonlijk. Ik ervaar een vrijheid en een lichtheid, heb veel energie en perspectief. Met onze langere levensverwachting blijven we ook effectief langer jong en gezond. Oud en jong is trouwens een rare tweedeling. Het leven is een aaneenschakeling van verschillende fases.

Welke dromen heb je voor de toekomst?

Ik ben een optimist. Dat is een morele plicht. We leven in zo’n gepriviligieerde maatschappij. En ik heb altijd zoveel kansen gekregen. Professioneel is mijn droom op dit elan verder te gaan. Ik heb altijd veel voldoening gehaald uit mijn job en nu meer dan ooit. Alle goeie dingen bestaan uit drie. Dus volgend jaar maak ik een derde reeks, over Belgen in het hoge noorden, die daar een nieuw leven opbouwen. Mijn professioneel en privéleven is nu vlekkeloos, dus ik hoop maar een ding: dat het nog lang zo mag blijven.

Tijdlijn

4 februari 1961

Geboren in Schoten. Studeert pedagogische wetenschappen (KUL), start als onderzoeker.

1996 tot nu

Stapt in de journalistiek. Maakt geëngageerde reportages, o.a. Ladies First (2008, over vrouwen wereldwijd), In Godsnaam (2010, over de wereldgodsdiensten), De Bleekweide (2013, over kinderen met psychische problemen), Via Annemie (2016, bekroond op Televisiefestival Monte Carlo, over genitale verminking bij Keniaanse meisjes), La vie en Rose (2017, over Belgen in Frankrijk). Schrijft boeken met fotografe Lieve Blancquaert, o.a. Insjallah, mevrouw (2004), Mijn status is positief (2005).

2005

Adopteert dochter Hope na reportage over aidswezen in Kenia. Maakt daar reportage De moeder van mijn dochter (2006) over.

2012

Commandeur in de Kroonorde.