Astrid Stockman: ‘Voor mij is er geen plan, wel een pad’

We hebben gelukkige mensen nodig, vindt sopraan Astrid Stockman. Muziek kan daarbij helpen. En al zeker een vrolijke musical, die zich afspeelt in de wondere wereld van Willy Wonka’s chocoladefabriek, waarin ze Mrs Teavee zal vertolken.

Toen Astrid Stockman als jong kind ‘Papa’ van Stef Bos zong in Center Parcs, pakte ze groot en klein in met haar mooie stem. Niet in het minst haar ouders, die verwonderd tegen mekaar zegden: ‘Onze Astrid kan zingen’. Intussen kent het publiek haar als de sopraan die van heel wat muzikale markten thuis is. Ze volgde klassieke zang en piano aan het conservatorium, maar heeft ook tal van minder klassieke projecten op haar palmares.

Musical was daar tot hiertoe nog niet bij. Of toch?

Toen ik een jaar of elf was, heb ik meegedaan aan de Tovenaar van Oz. Met mijn kinderstemmetje mocht ik meezingen in de orkestbak. Ik stond dus niet op het podium, maar ik was deel van het gebeuren en ik voelde de magie. Dat heeft een grote indruk nagelaten.

In de tv-kwis ‘De allerslimste mens’, waar je recent je opwachting maakte, werd het woord ‘musical’ gezocht. De hints waren onder meer: al zingend dansen en al dansend zingen. Wat is het volgens jou? En dan vergeten we het acteren nog!

In mijn beleving is dansen niet hét sleutelbegrip bij een musical. Het is niet mijn talent, maar het houdt me ook niet tegen. Zo is Katrien Devos (n.v.d.r. bekend als de kotmadam) geen danseres en ze kan zeker zingen, maar het is niet haar sterkste kant. Toch was zij een van de sterren van de voorstelling van de Tovenaar van Oz, omdat zij haar rol zo prachtig neerzette, vanuit haar specifieke talent. Dan zie je toch dat als iemand een mooi talent heeft, de rest volgt. Je moet geen tapdanser zijn om geloofwaardig in een musical te staan. Ik denk dat ik zo een beetje in het leven sta. Ik ben niet opgeleid om musical te doen, maar ik geloof in de regisseur, in zijn keuze voor mij en in de rol die eerder naar het klassieke geluid gaat. Ik kan er op mijn manier iets van maken.

Wat voor iemand is Mrs Teavee?

Ze is de mama van Mike Teavee, die ook naar de chocoladefabriek mag. In de eerste filmversie is hij verdorven door de tv, in de tweede versie met Johnny Depp zijn het eerder videospelletjes. Mrs Teavee wil haar leven op de rails houden, maar alles kan ontsporen... Ik moet haar nog leren kennen. Stanny (n.v.d.r. regisseur Stanny Crets) gaat het personage nog uitwerken, maar dit vind ik alvast een leuk uitgangspunt.

Jij maakt al lang muziektheater.

Ik ben binnengerold in het klassieke muziektheater. Dan spreken we over Don Giovanni van Mozart, waar de muziek behouden blijft, maar verder zijn er geen regels. Je kan er tussen praten, instrumenten toevoegen, een ander decor kiezen. Omdat we dit stuk maakten in de periode dat de keukenchefs bijna rocksterren waren, kozen we voor een restaurant als decor. We voegden een hammondorgel en een synthesizer toe. De bassist van Flip Kowlier speelde mee. Dit soort muziektheater is eigenlijk mijn specialiteit. Ik hou van de verrassing en van de eigen inbreng. Het is zalig als je veel vertrouwen krijgt van de maker, er je ding mee kan doen.

Waar komt jouw liefde voor muziek vandaan?

Niemand in ons gezin was bezig met muziek of theater. Maar mijn vraag was groot. Ik ben deels opgegroeid bij mijn grootmoeder, die een café had met een jukebox. Toen ze mij eens meenam naar de kerk hoorde ik een koor. Ik had eerst niet door dat dit niet uit de jukebox kwam, maar dat mensen daar écht samen aan het zingen waren.

Je ging naar de muziekschool. Dan komt het moment dat je beslist om professioneel met muziek bezig te zijn.

Ik was 17 toen ik voelde dat ik die keuze moest maken. Al twijfelde ik wel. Ik was wetenschappelijk aangelegd en wou misschien ook wel burgerlijk ingenieur worden. Maar ik dacht: laat ik alvast het ingangsexamen doen aan het conservatorium. Je komt uit een kleine gemeenschap. Je hebt een bepaald talent, maar wat betekent dit? Wat zou een jury te zeggen hebben over wat ik op dit moment kan doen met een Debussy, met een Bach, met een Chopin? Ik dacht ook: als ik dit niet doe, gaat muziek verdwijnen uit mijn leven.

In onze boekenpagina hebben we het over de roman van Arthur Japin, over Anna Witsen. Deze zin komt uit het boek: ‘Muziek is een meedogenloos vak. Van alle instrumenten op het podium, is de zangstem het meest kwetsbaar. De minste emotie kan haar breken’. Is dat zo voor jou? En maakt je dat angstig?

Als ik verkouden ben, kan ik mooi piano spelen, maar niet mooi zingen. Emotie heeft een enorme impact op je lichaam en je stem ís je lichaam. Mensen denken dat je hier zingt (wijst naar haar keel), maar het gebeurt met heel je lichaam. Vroeger hield dit mij veel meer bezig. Wat er ook gebeurt, de show gaat door, was de regel. Dat is heel heftig, want er hangen mensen van jou af. Maar toen kwam covid en gebeurde het andere uiterste. Dingen werden afgelast voor een kleine scheet. Dan leer je denken: als ik eens ziek ben, dan is het ook maar dat! Ik ben geen neurochirurg aan wie mensen hun leven toevertrouwen.

Hoe ben jij de covidperiode door- gekomen?

Ik heb mijn plan getrokken. Ik heb gepivoteerd langs alle kanten. Maar eerlijk? Nadien was ik kapot! Geef mij een kader en ik zal proberen er het uiterste uit te persen. Maar hier kwam geen einde aan... Eigenlijk was ik de crisisbeheerder van mijn eigen bedrijfje, 7 op 7. Ik heb pas achteraf beseft hoe zwaar dat was. Onze sector werd hard getroffen. Mensen zien cultuur vaak als ontspanning. En dat is ook zo. Maar wij hebben ook een zorgende en therapeutische rol. Als ik naar het woon-zorgcentrum ga en bezig ben met de ouders van die mensen, vaak een uur lang, dan zie ik hen herleven. Ze krijgen terug een gevoel van eigenwaarde. Dan weet je: wij doen ertoe.

Met Stokman & Vos, jouw project met Liesbeth Devos, zing jij ook in woon-zorgcentra.

We deden dat al voor covid. Maar toen moesten we stoppen. Dat was dubbel. Ik wou zeker niemand besmetten, maar ik had ook het gevoel dat ik die mensen in de steek liet. En zij hebben dat nodig!

In tegenstelling tot Anna Witsen kan jij je passie en talent waarmaken. Je treedt vaak op in het buitenland. Voortdurend onderweg. Geen doorsnee leven?

Dat klopt. De meeste leeftijdsgenoten hebben een huis en kinderen. Als iets zo centraal staat in je leven – en bij mij is dat muziek – dan verloopt alles in functie daarvan. Stél dat ik ooit een kind zou hebben, dan zal dat centraal staan en zal muziek er op een andere manier zijn. Maar ik sta niet stil bij alternatieven van mezelf. Gezinnen kunnen er heel verschillend uitzien naargelang het pad in het leven. Voor mij is er geen plan, maar wel een pad. Ik besef wel wat een geluk ik heb dat ik mijn passie heb kunnen volgen. En wat we in deze tijd meer dan ooit nodig hebben, zijn gelukkige mensen.

Op jouw pad kwam onder meer jouw deelname aan de tv-kwis ‘De slimste mens’ en de muzikale noot in ‘Vive le vélo’.

Mijn deelname aan ‘De slimste mens’ heeft inderdaad een en ander in gang gezet. Al was dat niet de bedoeling. Plots zat ik achter de piano in een live-uitzending van ‘Vive le vélo’. Ik speelde daar een repertoire dat ik nooit had gebracht. Nadien waren er een aantal interviews met kranten. Dat maakte me blij. Niet alleen voor mezelf, maar ook omdat er interesse was voor cultuur. Al die dingen hebben mijn pad geplaveid. Het ís niet, het wórdt. Zo voelt mijn leven.

Even terug naar de musical waarin je binnenkort speelt. Het verhaal is gebaseerd op een boek van Roald Dahl, een auteur die veel kinderen aan het lezen krijgt. Jou ook? En lees je nu veel?

Ik kon lezen toen ik drie was en het heeft me altijd geweldig geboeid. Ook de verhalen van Roald Dahl. Jammer genoeg kom ik er nu weinig toe. Ik lees wel veel poëzie. Van Stef Bos bijvoorbeeld. Dat is de enige bekende persoon bij wie ik ooit mijn eigen gouden regel ‘spreek geen bekende mensen aan’ heb overtreden. Ik kruiste hem op een avond in Antwerpen en heb gezegd: dank je voor jouw muziek en jouw mooie verhalen.

Het publiek meenemen in jouw verhaal en dat zelf voelen, dat lijkt me het mooiste voor een artiest

Alles ontstaat in het moment. Dat is het mooie aan theater of aan een muzikaal optreden. Er kan zo’n mooie vibe ontstaan tussen jezelf en het publiek. Mensen kunnen zo gul zijn in het ontvangen van muziek. Dan denk ik: ik ben zo graag hier met hen.