Bewust mama van twee generaties

Uw eerste kind kreeg u op uw 18de, uw tweede of derde kind op uw 38ste. Hoe voelde dat aan? En wat denken uw kinderen over dat grote leeftijdsverschil? Plus Magazine sprak met moeders én volwassen kinderen.

Er kunnen vele redenen zijn om na 8, 15 of 20 jaar opnieuw moeder (of vader) te willen worden. Geert Borms, klinisch psycholoog bij de groepspraktijk Eniti, noemt er een aantal op: “Het nieuwe kind kan een ongelukje zijn dat uiteindelijk toch met veel liefde ontvangen wordt. Vaker zie ik echter de situatie waarin er na een tweede kind een kloof van tien jaar of méér valt. In die tijd werken de ouders intensief aan hun carrière. En dan ineens nemen ze toch een derde kind. Als kers op de taart. Het koppel (en vooral de moeder) heeft dan het gevoel van nog één keer een kind, nu het nog kan! De grootste leeftijdsverschillen komen voor in nieuw samengestelde gezinnen. Hier vormt het kind voor het koppel een krachtige bevestiging – voor zichzelf en voor de buitenwereld – van hun liefdesband en van de stabiliteit van hun relatie. Maar eigenlijk heeft de reden voor een later kind weinig belang, zolang de ouders er maar heel bewust voor kiezen en daarbij voor een warm nest zorgen.”

Zoveel jaar later opnieuw een jong kind hebben, kan een verrijking betekenen voor het hele gezin. “Ik herinner me nog het jaar 1991”, zegt Jacqueline Versele. “Max, onze jongste, was toen zeven jaar. Op een dag kwam hij thuis met het nieuws dat een schoolkameraadje een gameboy had gekregen en dat hij er toch zo graag ook eentje wilde. Een wat? Wij hoorden het in Keulen donderen. En ook zijn zus, die tien jaar ouder was dan hij, had nog nooit van een gameboy gehoord. Dankzij hem heeft ons gezin dus kennisgemaakt met de wereld van de computerspelletjes.”

Hoe verrijkend leeftijdsverschillen in een gezin ook kunnen uitpakken, de medaille heeft een keerzijde. Zo zijn verschillen in de manier van opvoeden onvermijdelijk en van alle tijden. “Opvoeding is altijd een wisselwerking”, zegt Geert Borms. “De oudste wordt als eerste geconfronteerd met de grenzen die de ouders stellen, maar in de loop van de jaren groeien de ouders (én hun grenzen) mee. Ouders worden evengoed door hun kinderen opgevoed als omgekeerd. Een later kind neemt mee wat de oudsten hebben voorbereid, maar brengt tegelijk nieuwe ontwikkelingen uit de samenleving in huis.”

Boomhut of iPod?

Wat vinden de – intussen volwassen – kinderen van hun onderlinge leeftijdsverschil? Maxime (18) en Benoît (36), de zoons van Viviane (hun getuigenis leest u op p. 31) zijn scherp in hun oordeel. “We verwijten onze moeder niets, integendeel, zij is meer een toffe vriendin dan een moeder. Maar als we zelf kinderen krijgen, willen we het leeftijdsverschil klein houden. De kameraadschap van twee broers die samen kattenkwaad uitsteken, voetballen en uitgaan, dat hebben we gemist.”

“Zodra het verschil tussen kinderen zes jaar bedraagt, wordt de kloof te groot voor echte samenhorigheid in de kinder- en adolescentiejaren”, verklaart onze psycholoog. “Dat kan veranderen als ze volwassen worden. Dan beginnen de verschillen te vervlakken. Voor jaloersheid vanwege de oudere kinderen is er weinig gevaar als álle kinderen het gevoel hebben dat hun ouders ze gegeven hebben wat ze konden geven. De oudste zal ook inzien dat de jongste niet altijd voordelen heeft. Toen hij kind was, waren zijn ouders jong en de grootouders dynamisch. Vaders van 50 bouwen meestal geen boomhut meer, zij kopen een iPod. Moeders van 45 gaan liever niet meer met de kleuterklas naar Plopsaland. En de opa’s en oma’s zijn er misschien niet allemaal meer.”

“Help, mijn moeder is zwanger”

Je bent 15 en de jongste thuis, en plots zegt je moeder dat je een broertje of zusje gaat krijgen. De schok: mijn moeder is een seksueel wezen.

Die schok valt uiteindelijk nog wel mee, meent Geert Borms. “Kinderen leven vandaag in een seksueel zeer open samenleving. De schok kan wel iets harder zijn bij een kind in volle puberteit. Dat is volop bezig zijn eigen seksualiteit te ontdekken. Kinderen hebben er door de band weinig behoefte aan dat hun ouders met hen open en bloot over seks praten. Wel moeten ze weten dat ze altijd bij hun ouders terechtkunnen als ze vragen over seksualiteit hebben.”

In nieuw samengestelde gezinnen durft een zwangerschap soms wel voor moeilijkheden te zorgen. Een puberend kind dat een vechtrelatie met zijn stiefvader heeft, durft zich nog opstandiger te gedragen. “Geduld oefenen is dan de beste houding”, raadt Geert Borms nog aan. “Vaak draait de rebelse puber helemaal bij zodra het kind geboren is. Belangrijk is, dat je als ouder je puber hierin een rol en erkenning geeft.”