Bieke Ilegems: ‘Ik ben een echte smoothie’

Televisiepresentatrice, auteur, actrice, yogadocent, influencer en stijlicoon. Veelzijdiger dan Bieke Ilegems vind je ze zelden, al ging daar voor haar een lange weg aan vooraf. In een nieuw boek rekent ze af met haar angsten en perfectionisme.

Televisie lijkt haar natuurlijke habitat. Toch blijkt uit haar boek een ander verhaal. Daarin vertelt Bieke Ilegems over haar kwetsbaarheden, haar laag zelfbeeld en de onzekerheden waar ze al jaren tegenaan loopt.

Waarom vond je het nodig om dit nu aan te pakken?

Als je een boek schrijft over omgaan met perfectionisme en je wil mensen inspireren, dan moet je ook heel open zijn over jezelf. Door mijn televisiewerk hebben mensen een beeld van mij als iemand die het allemaal mooi op een rijtje heeft, wat dus niet klopt. Door me te outen over mijn angsten, merk ik dat anderen hier troost uit putten. Voor elke uitzending doe ik het nog steeds in mijn broek, maar ik laat me door die angst niet langer verlammen. Je moet wat je klein houdt overstijgen. Vroeger zocht ik vaak uitvluchten om me aan opdrachten te onttrekken, puur uit faalangst. Intussen weet ik dat die angst ook een soort enthousiasme kan zijn. Door dat gevoel anders te interpreteren kan ik er nu beter mee omgaan. Vroeger focuste ik op ‘ik ga weer zweten of te snel ratelen’. Nu prent ik mezelf in dat ik iets ga doen wat ik heel fijn vind en waar ik best wel goed in ben. De manier waarop je tegen jezelf praat is cruciaal. Dat is bij mij nog steeds work in progress, als een spier die ik moet blijven trainen, waar ik me altijd bewust moet van blijven.

Angst zit bij jou ook in de genen?

Bij mijn mama, die aan een ernstige vorm van alzheimer lijdt, is ze nog steeds aanwezig. Vanuit het niets zegt ze nog vaak ‘Ik ben bang’. Dat wijst op een diepe zielsangst, die wellicht in onze genen zit. Maar ik probeer me daar niet meer door te laten leiden. Vroeger noemde ik mezelf een bangerik en gedroeg me ernaar. Ook mijn gezin bevestigde dat beeld. Nu zeg ik: ‘ik ben wel eens bang maar...’. Ik sta ook niet meer toe dat mijn man en kinderen me zien als degene die niets durft. Hoe je tegen anderen en jezelf in je hoofd spreekt, kan een enorm verschil maken.”

Heel indrukwekkend vind ik je Instagramfilmpje waarin je samen met je ouders aan yoga doet. Hoe ga je met een ziekte als alzheimer om?

Op dat moment hadden we nog niet door hoe ernstig mijn mama eraan toe was. Dat was net voor ze door zware psychoses getroffen werd. Als ik die beelden nu bekijk, vind ik het ontroerend om te zien hoe ze allebei opgaan in die yogaoefeningen. Het is heel lastig om mijn moeder nu te zien wegglijden en de controle over zichzelf te verliezen. De heldere momenten zijn schaars, maar af en toe heb ik de indruk dat ze wel nog besef heeft. Dan reageert ze verdrietig of boos. De ziekte tast haar persoonlijkheid aan en dat is hard. Ze was altijd zo’n fiere, prachtige vrouw, met verzorgde haren en nagels, die nooit naar beneden kwam zonder een vleugje lippenstift. Als ik haar nu bezoek, licht ze nog steeds op, alsof ze telkens opnieuw dat langverwachte dochtertje ziet. Dat ik die emotie nog bij haar oproep, voelt heel fijn. Dat is ook het enige wat ik kan doen, er gewoon zijn. Soms zit ik daar met tranen in de ogen toe te kijken hoe zorgzaam en liefdevol mijn vader met haar omgaat. Dat is de schoonste liefde die ik ken. Ontroerend en hartverscheurend tegelijk.

Ook moeilijke gevoelens zoals jaloezie ga je niet uit de weg. Toen je hoorde dat Danira Boukhriss Terkessidis een laatavond talkshow zou presenteren, ben je beginnen huilen, omdat jij nooit die kans hebt gekregen. Heeft dat jou iets over jezelf geleerd?

Jaloezie moet je niet wegmoffelen maar onderzoeken. Mijn aanval van jaloezie op Danira, die trouwens samen met Heidi De Pauw mijn boek heeft gepresenteerd, leerde mij dat ik naar bevestiging hengelde, omdat ik mezelf en mijn talenten niet goed genoeg vond. Tegelijk was het ook een wegwijzer naar mijn hart, naar mijn passies en doelen. Jaloezie wijst op iets wat je zelf zou willen en wat je mist. Vaak is het een excuus, voor mij toch, om niet het werk te doen, om het gat te vullen tussen waar ik nu sta en wat ik diep vanbinnen wil.

Ook naar mijn dochters toe betrap ik me er soms op dat ik op hun Instagrampagina’s foto’s ga tellen. Hoeveel posten ze er met mijn man en hoeveel met mij? Omdat ik dan denk dat het hun mate van liefde weerspiegelt, wat natuurlijk onnozel en fout is. Zo zijn onze dochters erg bezig met de muziek die Erik nu opnieuw uitbrengt, terwijl ze mijn boek nog niet hebben vastgehad. Daar kan ik jaloers om zijn. Dat zegt vooral iets over mij. Dat ik mijn eigenwaarde tracht te halen uit hun appreciatie voor mij. Gevoelens moet je nooit verdringen. Je moet leren om ze te durven voelen. Voor mij is het makkelijker om daar open over te schrijven dan spontaan over te spreken. Lange tijd heb ik mijn gevoelens opgekropt. Op een bepaald moment merkte ik dat ik amper vriendinnen had. Sinds ik me kwetsbaarder durf opstellen en al eens meld dat het niet goed gaat, ontstonden veel meer diepe vriendschappen. Kwetsbaarheid zorgt voor zoveel connectie.

Enkele jaren terug praatte je ook heel open over je pijnlijke huwelijkscrisis na ontrouw van je man. Heeft dat jou geholpen en heeft je getuigenis ook anderen kunnen troosten?

Ik had daar toen behoefte aan, nadat ik het lange tijd verborgen had moeten houden. Dat kostte tonnen energie en dreigde me ziek te maken. Toen ik aan mijn boek over geluk pende, vond ik mezelf hypocriet om dat niet te vermelden. Tegelijk werkte het schrijven ook therapeutisch. Al is dat dubbel, want je krijgt heel wat commentaar over je heen. Maar ik heb met mijn verhaal veel mensen kunnen helpen die gelijkaardige strubbelingen meemaakten en zich hierdoor minder alleen voelden. Rond ontrouw in een relatie hangt nog altijd veel schaamte, terwijl het zo deugd doet als je je gevoelens kan ventileren. Enorm veel reacties heb ik daarop gekregen, en nog steeds spreken mensen me erover aan, om me te bedanken.

Tijdens de zoektocht naar jezelf ontdekte je ook dat je niet zorgeloos kan genieten. Zelfs fun moet voor jou een functie hebben?

Ik doe aan yoga, mediteer dagelijks, verslind boeken en podcasts, maar altijd om iets bij te leren, zo stelde ik vast. Zelfs tijdens een yogales was ik bezig met nota’s nemen voor mijn eigen lessen. Sinds ik dat besef, heb ik de switch gemaakt en probeer ik die dingen bewuster te doen, voor mezelf, zonder dat het nut moet hebben. Om die reden ben ik ook beginnen pottenbakken. Dat is voor mij de ultieme mindfulness, omdat ik hier niet echt talent voor heb. Ik hoef en wil hier vooral niets mee moeten bereiken. Die klei op de draaischijf is bovendien een geweldige spiegel voor mij. Van zodra mijn focus even afdwaalt, vertaalt zich dat meteen in een mislukte pot.

Heeft 50 worden een rol gespeeld om aan introspectie te doen en te ontdekken wat je nog allemaal uit je leven wil halen?

Wellicht. Ik heb ingezien dat ik al heel veel tijd heb verprutst door me eindeloos zorgen te maken om dingen die zouden kunnen gebeuren, omdat ik zou kunnen falen, maar ook door me altijd maar klein te houden, me minder te voelen dan een ander. Als ik nog wat sprankel in mijn leven wil brengen de komende jaren, moest ik dat anders gaan aanpakken. Ik heb er lang mee geworsteld wat eigenlijk mijn talent is, doordat ik zo’n veelheid aan dingen wil doen. Filmregisseur Jan Verheyen opperde ooit of ik niet liever goed zou willen zijn in één domein in plaats van matig in van alles. Daarmee leek hij te bevestigen hoe ik over mezelf dacht. Ik blink in niets echt uit. Door daarover na te denken heb ik ontdekt dat precies die verscheidenheid mij uniek maakt. Ik ben gewoon een smoothie. En er is wel degelijk een rode raad, want in alles wat ik doe, streef ik naar schoonheid, integriteit en harmonie.

Houdt ouder worden je bezig?

Tuurlijk. Ik zie op het scherm hoe mijn uiterlijk verandert. Meestal ben ik dankbaar dat ik er ben, omdat ik intussen mensen heb zien wegvallen die de 50 niet mochten halen. Ik weet dat ik over mijn uiterlijk niet mag klagen, maar er zijn dagen dat ik me erger aan oogleden die wat meer gaan hangen of rimpels die doorzetten. Ik merk ook hoe ik meer en meer op mijn moeder begin te lijken. Ik probeer mij goed te verzorgen, maar ik ben zeker niet anti- aging. Eerder pro-aging, want ik voel tegelijk hoe ik vanbinnen groei, hoe ik wijzer word en veel beter kan relativeren. Opmerkingen van anderen vind ik nog altijd vervelend, maar ik kan het sneller parkeren.

Welke toekomstdromen heb je nog?

Vaker neen durven zeggen. Ik besef dat er nauwelijks dagen zijn waarop ik niet werk. People pleaser die ik was, durfde ik in het verleden vaak geen opdrachten te weigeren. Voortaan wil ik liever minder maar authentieker werken, zonder me daarom schuldig te voelen. Die luxe zal ik misschien niet altijd hebben, want ik heb ook een inkomen nodig, maar toch wil ik leren om vaker te minderen. Het drukdrukdruk hebben is een statussymbool voor velen, terwijl het voor mij omgekeerd mag. Soms is niksen het productiefste wat je kan doen.