Comfortabel wonen in 2030

Van een digitale assistent tot recycleerbaar water. Hoe anders gaan we morgen wonen? Bij innovatieplatform Living Tomorrow kan je al doorspoelen naar 2030.

Als voorspeller van toekomstige trends heeft Living Tomorrow, dat ooit opstartte onder de naam Huis van de Toekomst, een stevige reputatie. In het verleden raakten 80 tot 90% van de nieuwigheden die hier getoond werden nadien ook ingeburgerd in het dagelijks leven. Vandaag werkt het innovatielabo samen met verschillende privépartners en overheden die hier hun meest geavanceerde producten en diensten rond wonen, werken en gezondheid samenbrengen. Wat je hieronder leest lijkt dus misschien heel erg sciencefiction maar zou over niet zo lange tijd alledaagse realiteit kunnen worden.

Huis met een brein

Het imposante nieuwe torengebouw van Living Tomorow is uitgerust met duizenden kleine sensoren en intelligente camera’s die alle mogelijke zaken meten en interpreteren: van temperatuur tot geuren, geluiden, bewegingen en zelfs energieverbruik. “Dat gaat veel verder dan de klassieke domotica waarbij al die technieken apart werken. Het vernieuwende zit ‘m in het feit dat al die sensoren zijn gekoppeld aan één centraal systeem wat we het brein van het huis noemen. Het is een soort digitale tweeling of een container vol data van zowel het huis als de mensen die er leven. Alle informatie van de sensoren wordt hier samengebracht en door AI verwerkt. Op basis daarvan kan de digitale assistent je allerhande voorspellingen of aanbevelingen doen”, vertelt Joachim De Vos, managing partner van Living Tomorrow. “Merkt de digitale tweeling bijvoorbeeld dat de CO2 in een bepaalde ruimte snel stijgt, dan leidt die eruit af dat zich daar meer mensen bevinden en kan die preventief een raam openen omdat de ventilatie alleen niet volstaat. Via intelligente camera’s wordt ook meteen opgemerkt of iemand gevallen is. Blijft die langer liggen, dan kan de digitale assistent checken of er iets mis is en zo nodig hulp inschakelen.”

Lichaamstaal

Onze lichaamstaal en ons gedrag ‘verraden’ heel wat over onze gezondheid maar ook over hoe we ons voelen. Ook daar kunnen de AI-camera’s al knap op inspelen. “Door de wetgeving is het op dit moment niet toegelaten maar deze camera’s zijn in staat om je gemoed te analyseren op basis van bepaald gedrag of gelaatsuitdrukkingen. Ik kan me voorstellen dat in de toekomst zo’n functie misschien wel beschikbaar wordt gemaakt voor familieleden. Zo zou je dan een signaal kunnen krijgen wanneer de camera heeft opgemerkt dat je alleenstaande vader of moeder zich al een week niet meer zo goed voelt. Je zou de digitale tweeling dan kunnen zien als een extra familielid die vanop de achtergrond een oogje in het zeil houdt.”

Intelligente kookassistent

Extra assistentie in de keuken is altijd welkom en dat is precies wat de intelligente kookassistent klaarspeelt. Die toepassing is ook een onderdeel van de digitale tweeling van het huis. Via de alomtegenwoordige slimme sensoren die in de keuken van de toekomst overal geïntegreerd zijn, weet die kookassistent exact wat er zich in je (koel)kasten bevindt. Hij kan suggesties voor recepten met je keukenrestjes bedenken, oplijsten wat je tekort komt en op basis van wat je wil bereiden, kan hij de oven of andere toestellen al voorprogrammeren.
Daarnaast kan die digitale compagnon je ook stap voor stap begeleiden bij het koken met gesproken instructies. Via een groot scherm in je keuken, kan je de kookassistent, die lijkt op een virtueel persoon, ook zien en ermee communiceren. Dat gebeurt dankzij het centrale systeem gewoon rechtstreeks op een heel menselijke manier en niet via een of andere app op de smartphone.
“En het gaat nog verder,” benadrukt Marijke Verhavert, directeur bij TomorrowLab, het strategische adviesbureau dat ontstaan is uit Living Tomorrow. “De digitale kookassistent kan ook checken of je vlees of groenten al gaar zijn en vroegtijdig opmerken wanneer iets dreigt aan te bakken of over te koken én daarop ingrijpen, wanneer je zelf geen actie onderneemt. Dat maakt koken makkelijker én veiliger. Hapert er een toestel, dan kan je digitale vriend de oorzaak opsporen. En voor mensen met diabetes kan hij mee de bloedsuikerspiegel opvolgen en tijdig waarschuwen wanneer je medicatie moet nemen.”

Apps

Wat als je ’s morgens na het opstaan even in de spiegel tuurt en meteen door slimme sensoren gescand wordt die peilen hoe het met je gaat en die je vervolgens door de ochtendroutine loodsen? Zo’n digitale assistent kan je daarbij signaleren of er veel uv verwacht wordt zodat je je zeker niet vergeet in te smeren. Of hij kan opmerken, door de koppeling met je smartwatch, dat je niet zo goed hebt geslapen en je adviseren om een stevig ontbijt te nemen.
Heel wat van die slimme technieken functioneren vandaag al in woningen. Joachim De Vos: “Maar meestal heb je voor elke component een aparte app nodig om die aan te sturen. Door alles samen te brengen in de digitale tweeling, wordt het niet alleen een stuk eenvoudiger maar heb je ook het voordeel dat alle data met elkaar gekoppeld worden waardoor zo’n digitale assistent je leven echt begrijpt. Zo’n geïntegreerd systeem uitrollen in woningen is technisch al mogelijk, al is het zeker makkelijker bij een nieuwbouw.”
Een andere trend is dat de digitalisering zich meer en meer zal aanpassen aan wat wij nodig hebben in plaats van vice versa. “De digitale tweeling is daar een uitstekend voorbeeld van. Die maakt de communicatie met het digitale veel laagdrempeliger omdat je net met een levensecht iemand op een scherm spreekt zonder dat er apps of tussenstappen aan te pas komen”, weet Marijke Verhavert.

Muren van gras

Wanneer het leven verandert en kinderen het huis uitvliegen worden ook woonbehoeften vaak anders en kan een aanpassing van de indeling van je huis zich opdringen. Dankzij de groeiende mogelijkheden van 3D-printing staat ook dit proces voor een grondige make-over met heel wat meer mogelijkheden. “In plaats van muren in traditionele zware materialen op te bouwen, kan dit perfect met heel lichte en toch stevige materialen gebeuren. Bij Living Tomorrow hebben we zo een cocon in 3D geprint op basis van olifantengras. Dat heeft als voordeel dat het zowel vederlicht, supersterk als klimaatvriendelijk is. Dat materiaal leent zich ook prima voor andere toepassingen zoals een aangepast bed dat je makkelijk kan verplaatsen.”

Veilige oplossingen

Valpartijen blijven een van de grootste oorzaken van chronische problemen op latere leeftijd. Drempelvrije omgevingen met zo min mogelijk obstakels kunnen veel voorkomen maar wat met die kleine opstapjes van deuren en schuiframen? “Die veilige oplossing bestaat intussen onder de vorm van een volledig elektrisch werkend raam dat zichzelf automatisch kan openen en sluiten en dat volledig verzonken zit in de vloer zodat je geen overgang meer merkt tussen buiten en binnen.”
Voor de badkamer ontwikkelde Living Tomorrow samen met drie partners een veilige douche met vlakke antislipwanden, glas waar je overal handvaten kan op bevestigen en handige drukknoppen om de kranen te bedienen.

Waterrecyclage

Zo klimaatneutraal mogelijk wonen is een andere uitdaging waar de digitale assistent kan bij helpen door o.a. je energieverbruik mee op te volgen. “In het gebouw van Living Tomorrow zijn we er ook in geslaagd om elke druppel water die uit de kraan loopt minstens tweemaal te gebruiken via een speciaal regeneratiesysteem. Dat vangt onder meer alle douche- en afwaswater op, verbetert het en hergebruikt het om het toilet te spoelen of te irrigeren.”
Voor fijn stof producerende maar o zo gezellige haarden of houtkachels lijkt er in onze transitie naar klimaatvriendelijk wonen geen plaats meer. Of toch ? Joachim De Vos: “Met de hulp van 3D-vlammen is een start-up erin geslaagd om een erg realistische open haard te creëren die net zo aangenaam knispert en warmte uitstraalt als het origineel. Zelfs wie ervoor staat kan het onderscheid met echte vlammen niet zien. Bovendien is deze ‘flame illusion’ volkomen veilig.”

Samenleven met een robot?

De ultieme stap is misschien wel dat we ooit gaan samenleven met een digitale robot. “Vandaag vind je ze vooral onder de vorm van een robothond maar ze krijgen ook steeds meer menselijke trekken. Je moet robots vooral zien als assistent bij je dagelijks leven zoals helpen met kleine klussen, om je te begeleiden in het verkeer, boodschappen te doen of vuilniszakken buiten te zetten, al kan je er zeker ook mee communiceren. Maar belangrijk om in dit verhaal te benadrukken is dat al deze slimme systemen er zijn om mensen te ondersteunen om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen maar dat het niet bedoeld is om mensen in huis te vervangen. Door heel wat werk over te nemen kunnen mantelzorgers of hulpverleners op deze manier net meer tijd overhouden voor echt sociaal contact”, besluit Marijke Verhavert.