Friedl’ Lesage: ‘We mogen ons kwetsbaar tonen’

Wie is de vrouw achter een van de ongetwijfeld mooiste stemmen van Vlaanderen? Omdat ze 50 geworden is, wil radiopresentator en interviewer Friedl’ Lesage uitzonderlijk aan de andere kant plaatsnemen.

Deze keer mogen wij de vragen stellen. En hopen dat Friedl’ Lesage een beetje in haar ziel laat kijken. Net zoals haar gasten elke zondagochtend in het Radio 1-praatprogramma Touché. We spreken afin een koffiebar in haar stad Brussel. Want waar beter dan bij een kop koffie kan je filosoferen over het leven?

PM: Je bent net vijftig geworden. Daar sta je graag even bij stil. Ook in je programma.

Friedl’ Lesage: Een halve eeuw oud, dat heeft iets natuurlijk. In Touché is leeftijd altijd een gespreksonderwerp. Ik heb een reeks gemaakt met 70’ers, met mei 68’ers. Nu werd ik zélf 50. Dus dacht ik, waarom niet 50’ers interviewen? En dat idee gebruiken om mezelf te voeden: hoe doe je dat, 50 worden?

En, hoe doe je dat?

Ik ben het nog aan het leren. Wat mij opvalt is dat de vijftigers in mijn programma stuk voor stuk op het hoogtepunt van hun carrière staan. Dat vind ik een bemoedigende gedachte. Dat alle energie die je gebruikt hebt om te worden wie je bent tot uiting komt wanneer je 50 bent.

Wat heb je van hen geleerd?

Spring! Twijfel niet wanneer je kansen krijgt. En werk hard natuurlijk, om te zorgen dat het lukt. Ik ben zelf een harde werker, een West-Vlaming.

Heb je zelf ook het gevoel op het toppunt te staan?

Da’s voor mij toch anders. Ik ben meteen na mijn afstuderen bij de VRT begonnen. Ik kan niet zeggen dat ik plots grote stappen heb genomen in mijn carrière of een bedrijf heb opgericht. Maar met Touché ben ik iets aan het maken waarvan ik denk: beter dan dit kan niet. Ik mag nu al acht jaar een lang praatprogramma maken op de mooiste zender die er is. Over het leven, over de ups en downs. Ik doe dit ontzettend graag en leer er heel veel van. Ik ben baas van mijn eigen kleine eilandje, maar dat is voor mij genoeg. Ik ben gelukkig.

Was je vijftigste iets om te vieren of in stilte te laten passeren?

Niet dat ik niet te vinden ben voor een groot feest. Maar ik kreeg ongelooflijk veel stress. Ik ben niet goed in organiseren. Mijn partner zei: je bent een heel jaar 50, we kunnen het een heel jaar vieren. Dus da’s het plan: een heel jaar in kleine groepjes leuke dingen doen. Ik ben alvast met mijn geliefde een paar dagen naar Rome geweest. Zalig. In de winter is alles er stil. Daar kan ik ongelooflijk van genieten. Het is echt fijn om indrukken en inspiratie op te doen, te genieten, lekker te eten. Ik vind het belangrijk om stil te staan bij zulke momenten die niet noodzakelijk nog een herhaling krijgen.

Eigenlijk merk ik mijn leeftijd vooral op het werk, wanneer jonge collega’s instromen. Die zijn plots een half leven jonger. Heel confronterend en tegelijk heel verrijkend. Zij vallen soms uit de lucht wanneer ik bepaalde namen noem. Jean-Luc Dehaene, dat is voor hen zoals voor ons Paul Henri Spaak. Omgekeerd ook. Zij leren mij mensen kennen van wie ik nog nooit heb gehoord. Ik vind het fantastisch hoe ze soms vol verwondering in het leven staan. Als je wat meer levenservaring hebt, denk je snel: been there, done that. Er liggen ook dingen achter de rug natuurlijk. Bepaalde wonden zijn geheeld. Sommige beslissingen hoef je niet meer te nemen. Op mijn 40ste heb ik mij een aantal vragen gesteld. Ga ik deze job blijven doen, ga ik blijven wonen waar ik woon? Zijn mijn vrienden wel de juiste? Nu zijn die keuzes gemaakt. Ik heb geleerd bewuster en vooral nú te leven. Het moment vast te grijpen en te genieten. Als twintiger en dertiger komt er zoveel op je pad, maar ben je je niet altijd bewust van de kansen die je krijgt.

Zijn er dingen waar je spijt van hebt?

Echt spijt zou ik het niet noemen. Maar sommige dingen zijn niet gebeurd. Ik heb bijvoorbeeld geen kinderen. Dat heb je niet altijd in de hand. Dat was geen bewuste keuze. Ik heb altijd wel kinderen gewild, maar het is gewoon anders gelopen. Ik zou daar spijt van kunnen hebben en heel triestig worden. Maar dat heeft geen zin. Ik kan het ook omdraaien en kijken naar de voordelen van geen kinderen hebben. Ik kan makkelijker op reis, heb ’s avonds minder restricties. Of kan mezelf eens verwennen zonder dat ik hoef te denken: ik zou eigenlijk schoenen voor mijn kind moeten kopen.

Je laat je gasten op de radio hun ziel blootleggen. Maar wanneer ik jou google vind ik weinig terug. Scherm je je bewust af?

Ik ben de interviewer. In principe zit ik op jouw plaats. Ik ben geïnteresseerd in de andere. Het gaat niet over mij. Als ik mezelf op een piëdestal zet, of te veel van mezelf prijsgeef, gaat het op den duur meer over mij. Ik ben niet belangrijk. Ik merk dat hoe meer interessante mensen ik interview, hoe oninteressanter ik mezelf vind. Ik kan beter de focus op anderen leggen.

Hoe verklaar je dat mensen bij jou, live voor 200.000 luisteraars, hun kwetsbaarheid durven te tonen.

De nood. Ook al hebben mensen hun kwetsuren verwerkt, toch voelen ze de nood om erover te praten. Als je dat doet, kunnen anderen begrip en interesse tonen. Wanneer je zelf niet praat over de dingen waar je het moeilijk mee hebt, gaan ook anderen zwijgen. Vaak zijn mijn gasten blij dat ze het hebben kunnen zeggen. Omdat ze daarna begrip en empathie krijgen. Mensen reageren zelden negatief op kwetsbaarheid.

Jammer dat daar een radioprogramma voor nodig is.

Ja, dat is jammer. Maar ik ben toch blij dat ik daar mijn missie van gemaakt heb. De wereld is zo hard, als ik die wat kan verzachten ben ik tevreden. Ik vind het ook belangrijk dat er ruimte is voor dit soort dingen op een zender als Radio 1, waar we heel veel over actualiteit praten. Op je sterfbed is het nieuws niet meer zo belangrijk. Dan gaat het over: Wie heb ik lief gehad? Wie heeft er mij lief gehad? Heb ik het leven geleid dat ik wou leiden? Daar moet een zender als Radio 1 het ook over hebben. Over wat we kunnen bijleren van elkaars emoties en levenservaring. Zo’n 15 jaar geleden heb ik acht maanden niet kunnen werken door een banale hersenschudding. Daarna heb ik gezegd: ik wil geen oppervlakkige interviews meer doen. Het mag fundamenteler, over het leven. Ik ben in die periode sterk geconfronteerd met mezelf en wilde die ervaring gebruiken op de radio om mijn gesprekken diepgang te geven.

Scheppen die diepgaande gesprekken een band?

In mijn studio beleef ik met mijn gasten twee uur een intens moment. Ik mag ze alles vragen. Maar daarna gaan ze ook weer weg. Ondertussen is het programma natuurlijk wel bekend. Ze weten vooraf welke terreinen ik aftast. Als iemand het echt ergens niet wil over hebben, respecteer ik dat. Een mensenleven is zo divers en zo breed dat er altijd onderwerpen genoeg zijn. Trouwens, niemand heeft een perfect leven, en niet alles moet openbaar worden gemaakt. Maar ik merk wel dat er soms ervaringen zijn die nooit worden gedeeld, terwijl ze echt deel uitmaken van iemands leven. Zo had ik bijvoorbeeld Ronny Leten, ex-CEO van Atlas Copco, in de studio toen hij met pensioen ging. Hij is poliopatiënt. Als hij aan een vergadertafel zit, zien mensen zijn handicap niet. Hij vertelde dat hij altijd trots is wanneer hij na een geslaagde vergadering de deur kan uitwandelen en tonen dat hij een fysieke handicap heeft. Mensen schrikken dan, want ze denken dat een grote CEO toch geen poliopatiënt kan zijn. Jawel, dat kan wel. En dat vond ik zo mooi. Ik denk dat zijn persoonlijke verhaal, dat hij bijna nooit ergens vertelt, ongelooflijk motiverend werkt: wat je ook doet of welke job je ook uitoefent, niemand is perfect. Het is zo ontzettend belangrijk dat mensen hun kwetsbaarheid durven te tonen. Eigenlijk moeten we het veel meer hebben over dat ‘slecht gaan’. Het is yin en yang, het positieve kan niet zonder het negatieve. Het zou heel abnormaal zijn als alles perfect is. Je kunt niet lukken zonder een keer te mislukken.

Zelf wilde je eerst actrice worden?

Dat was inderdaad mijn droom toen ik een jong meisje was. Blij dat ik dat niet geworden ben! Dat was een misvatting. Maar op 18, wat weet je van de wereld? Het was een droom die in mijn geval niet helemaal juist zat. Mijn moeder wist dat wel, maar dacht, laat ze maar proberen. Mijn ouders hadden een tandartspraktijk. Mijn drie broers en ik hebben altijd mogen doen wat we graag wilden. Ze hebben ons zoveel mogelijk kansen gegeven, onze talenten gezien en ons laten zoeken naar waar we zelf het beste in waren. Twee keer heb ik meegedaan aan het toelatingsexamen op Herman Teirlinck. Twee keer niet geslaagd.

Op het conservatorium heb ik woord gestudeerd. Ik ben heel snel bij de radio terechtgekomen en heb hier alle kansen gekregen. Vooraf had ik nooit kunnen bedenken wat voor fijne job radio kan zijn. Hier voel ik mij op alle vlakken op mijn plaats. Ik praat nu ook voor een groot publiek, maar ik zie het niet. En dat is veel beter voor mij. Eigenlijk wil ik niet bekeken worden, wel gehoord. Mijn broer is acteur (Günther Lesage). Als ik hem bezig zie denk ik: wat een lef! Ik zou dat niet kunnen, ik ben zeer introvert en gevoelig. Maar ik kan iets anders (lacht).

Moet het beste nog komen?

Daarop moet je ja zeggen. Elke dag hoop ik dat het beste nog moet komen.