Handen uit de mouwen voor het goede doel
Eindejaar is de periode bij uitstek om geld in te zamelen voor een goed doel. Naast eenvoudigweg geld storten, steken we steeds vaker zelf de handen uit de mouwen. En liefst voor een goed doel dat dicht bij ons staat. Of we richten er gewoon zelf eentje op.
Na elf edities kunnen we ons geen eindejaar meer voorstellen zonder de geldinzamelactie Music for Life van Studio Brussel. Luisteraars hebben vorig jaar ruim 6.000 acties op poten gezet ten voordele van zo’n 1.300 zelf gekozen goede doelen. Opbrengst € 7.800.000. Commerciële zenders VTM en Qmusic doen om de twee jaar ook een flinke duit in de zak van het goede doel. Hun Rode Neuzen Dag ten voordele van een betere opvang voor jongeren met psychische problemen bracht vorig jaar ruim 4 miljoen euro op.
Van nabij betrokken
Beide mediacampagnes hebben gemeen dat ze mensen op de been brengen voor een goed doel waar ze zich mee kunnen identificeren. “Grote mediacampagnes om geld in te zamelen voor een goed doel zijn absoluut niet nieuw”, weet Dominique Allard van de Koning Boudewijnstichting (KBS), die zowel Music for Life als Rode Neuzen Dag mee ondersteunt en ervoor zorgt dat het geld bij de juiste verenigingen terechtkomt. “Wat wel opvalt is dat men niet meer spreekt van louter geld inzamelen, maar van actie voeren. Het is de bedoeling dat mensen zelf een geldinzamelactie organiseren voor een project dat ze vrij kiezen. Zeker Music for Life zet mensen aan om een goed doel te steunen waarmee ze zich echt kunnen identificeren. Dat kan een lokaal project zijn, of een goed doel dat hen na aan het hart ligt.”
Die ‘filantropie van de nabijheid’, zoals Dominique Allard het fenomeen definieert, is niet uitgevonden door de media. Het is een algemene trend. “Dertig jaar geleden was think globally, act locally een theorie. Nu zet men deze om in de praktijk. Dat zie je weerspiegeld in de circulaire economie en het vertaalt zich ook naar goede doelen. Tachtigplussers sparen meer en schenken dan aan het einde van hun leven, door middel van legaten. De jongere generaties geven liever bij leven, maar ook niet zomaar. Ze vragen meer betrokkenheid en kiezen voor projecten waarvan ze weten dat hun gift een verschil maakt. Een lokaal doel heeft als voordeel dat ze zien wat er met het geld gebeurt.” Die betrokkenheid creëren ze ook door hun persoonlijke inzet: ze doen niet enkel een gift, maar willen ook tijd vrijmaken voor het goede doel.
Media-aandacht
Natuurlijk speelt ook de media-aandacht een rol. Je actie krijgt aandacht op radio, televisie en in kranten. Je weet dat je niet alleen bent, maar deel uitmaakt van een grotere beweging. Daar vaart vooral het goede doel zelf wel bij. Dominique Allard: “Dankzij de media krijgt je goede doel meer geloofwaardigheid. Grote filantropische organisaties hebben hun geloofwaardigheid deels te danken aan het feit dat een gift aan hen fiscaal aftrekbaar is. Kleine goede doelen hebben dat voordeel niet. Al bij al is het geld dat ze krijgen dankzij acties relatief klein in vergelijking met giften, schenkingen en legaten. Maar de acties zorgen wel voor naambekendheid. Het feit dat anderen zich inzetten voor hun project geeft het legitimiteit en geloofwaardigheid, waardoor ze achteraf meer kunnen rekenen op giften en andere vormen van filantropie.”
Versnippering
Als mensen meer tijd en geld spenderen aan lokale goede doelen, schieten grote organisaties als 11.11.11 en de Stichting tegen kanker daar dan niet bij in? Volgens de Koning Boudewijnstichting is dat niet het geval. “Wij Belgen zijn over het algemeen heel genereus. We doen een fiscaal aftrekbare gift aan een grote organisatie en geven extra aan een kleinere vereniging. Maar eigenlijk maakt het niet uit waar het geld naartoe gaat. Het is niet bewezen dat vijf miljoen euro versnipperd over honderden kleine lokale projecten minder rendabel zou zijn dan vijf miljoen voor één onderzoek rond kanker. Er is geen hiërarchie onder goede doelen. Elke euro die wordt gebruikt voor een relevant maatschappelijk project dicht bij huis of aan de andere kant van de wereld is waardevol.”
Sociale controle
En uiteraard is zich samen inzetten voor hetzelfde doel ook gewoon leuk. Een gift doe je op je eentje vanachter je computerscherm. Je inzetten voor een goed doel doe je samen met vrienden en gelijkgestemden. Het is een sociaal gebeuren. “Dat is ook het mooie aan actie voeren”, vindt Karen Dobbé, districtscoördinator fondsenwerving voor de provincie Antwerpen bij Kom op tegen Kanker. “Natuurlijk is het fijn als een actie slaagt en veel geld opbrengt. Maar waar het eigenlijk om draait is dat het mensen samenbrengt. Dat schept banden en biedt steun aan anderen.”
En ook dat maakt het een geloofwaardige manier van geld inzamelen. “De KBS controleert enkel of de goede doelen wel degelijk een sociaal-cultureel belang dienen. We controleren niet of de acties zelf financieel correct verlopen. Daarvoor rekenen we op de sfeer van samenhorigheid die gecreëerd wordt. Als er ontsporingen zouden gebeuren, wordt dat meestal door de groep opgemerkt en opgelost.”
Brandweermannen steunen brandweer in Nepal
“We zijn al een keer of tien met de rugzak door Nepal getrokken. In 2014 bezochten we een brandweerkazerne. We zagen hoe de brandweermannen uitrukten met een stokoude brandweerwagen, in T-shirt, op slippers en met een fietshelm om hun hoofd te beschermen. We wilden iets doen om hun arbeidsomstandigheden te verbeteren.” En dus richtten brandweermannen Johan Schots (46) en Bert Poelmans (47) samen met collega’s Edward Savat (33) en Yves Vermeulen (50) van de brandweerschool, de vzw Firefighters for Nepal (F4N) op. “We kloppen aan bij brandweerkorpsen en bedrijven om uitrusting en brandbestrijdingsmateriaal voor onze Nepalese collega’s in te zamelen. In samenspraak met enkele korpsen ter plekke organiseerden we ook een vijfdaagse opleiding zodat ze weten hoe ze het nieuwe materiaal moeten gebruiken. Bij ons volgende bezoek nemen we een zeecontainer mee die we zullen ombouwen tot brandsimulatiekamer. Op lange termijn willen we een brandweerschool uitbouwen.”
“Ons eigen vervoer en verblijf betalen we zelf. Elke euro die we ontvangen is voor Nepal. Toen we ermee begonnen, hadden we nooit gedacht wat het allemaal zou inhouden. Misschien maar best, anders had het ons wellicht afgeschrikt. Wij zijn brandweerlui, helpen is ons beroep. Maar het raakt je wel als je beseft dat jouw inspanningen zo’n grote impact kunnen hebben op de brandweermannen én de bevolking daar. We voelen ons heel erg betrokken. In ons beroep moet je blindelings kunnen vertrouwen op elkaar. Dat geldt ook voor onze Nepalese collega’s: als ze met tien man voor een brand uitrukken, willen we dat ze alle tien gezond en wel terugkeren naar de kazerne.”
“De dankbaarheid van de Nepalezen is zalig. Ze hebben niets en toch ben je altijd welkom en geven ze er liefst nog een cadeautje bovenop. Daarvoor doen we het niet, maar het geeft je wel zin om niet één maar twee extra tandjes bij te steken. Intussen hebben we een heel netwerk opgebouwd. In Nepal werken we samen met verschillende brandweerkorpsen en andere goede doelen. Maar ook in België schrikken we ervan hoeveel mensen en bedrijven spontaan hulp aanbieden. Het is tof om te zien wat het allemaal in beweging zet.”
8 tips voor een geslaagde geldinzamelactie
Je wil zelf een actie op poten zetten voor een goed doel. Hoe begin je daaraan? Karen Dobbé van Kom op tegen Kanker geeft tips.
1 Kies een goed doel dat bij je past
Karen Dobbé: “Wat onze actievoerders mobiliseert is het verhaal van kanker. 90% van hen heeft zelf kanker gehad of werd er in hun nabije omgeving mee geconfronteerd. Met de actie willen ze een positieve invulling geven aan de machteloosheid die ze voelen (of gevoeld hebben) ten opzichte van de ziekte. Het geeft zin aan de strijd tegen kanker.”
2 Werk samen met het goede doel
Karen Dobbé: “Neem contact op met het goede doel waarvoor je een actie plant. Zij kunnen je een bewijs geven dat je actie voert voor hen. Dat schept vertrouwen wanneer je op zoek gaat naar sponsors of subsidies wilt aanvragen. Bovendien kunnen ze je ook in contact brengen met eventuele andere actievoerders, zodat je samen een nog sterkere actie op poten kan zetten.”
3 Organiseer iets wat je zelf graag doet
Karen Dobbé: “Wat in Vlaanderen altijd werkt is eten en drinken, maar er zijn geen succesformules. Het belangrijkste is dat je er zelf ook van geniet. Zorg dus dat je actie haalbaar blijft. Als de organisatie je boven het hoofd groeit, is het niet fijn meer en zal je misschien nooit nog een actie willen organiseren.”
4 Maak een actieplan
Karen Dobbé: “De kracht van een goede actie is het actieplan. Denk op voorhand na over wie je kan contacteren om te helpen, welke sponsors je zal aanspreken, welke zaal je gratis zou kunnen huren, waar je subsidies kan aanvragen,...”
5 Maak gebruik van je netwerk
Karen Dobbé: “Niets werkt alleen, je moet altijd samen met anderen iets ondernemen. Wees dus niet te beroerd om hulp te vragen aan vrienden, familie, zakenpartners, vrienden van vrienden, ... Je zou ervan versteld staan uit welke hoek je steun krijgt.”
6 Informeer bij de gemeente
Karen Dobbé: “Elke gemeente heeft een evenementenloket waar je terecht kan voor praktische vragen i.v.m. subsidies, verzekeringen, wetgeving, bijdragen voor Sabam,...”
7 Hou de boekhouding transparant
Karen Dobbé: “Open een aparte rekening voor je actie zodat geld van sponsors niet vermengd raakt met je persoonlijke verrichtingen. Maak goede afspraken met sponsors: wat geeft recht op een fiscaal attest en wat niet.”
8 Communiceer achteraf
Karen Dobbé: “Communiceer achteraf over de opbrengst en bedank de mensen die je actie hebben gesteund. Dat kan via de regionale pers of via sociale media. Zelfs wanneer de opbrengst niet groot is. Het zijn de inzet en het engagement die tellen. Hoe meer promotie wordt gemaakt voor een goed doel, hoe beter.”
Op www.goededoelen.be vind je grote en kleine goede doelen die je kan steunen.
Pelt4U voert actie voor lokale doelen
“Het eerste jaar hadden we wat tegenslag. We wilden geld inzamelen en daarmee een kerstdiner organiseren voor de kansarmen in Overpelt. Door omstandigheden is het uiteindelijk een wat kleinschaliger sinterklaasfeest voor het asielcentrum geworden”, bekennen Rudy Loos (58) en Dirk Geysen (48), initiatiefnemers van het werkgroepje Pelt4U dat drie jaar geleden ontstaan is vanuit een kookcursus. “We koken allemaal graag en wilden daar iets mee doen. Omdat wij het geluk hebben tijd en geld te kunnen besteden aan onze hobby, besloten we ons in te zetten voor het goede doel via een culinaire activiteit. Oorspronkelijk was het een eenmalig project. Maar ondanks het feit dat niet alles verliep zoals gehoopt, hebben we ons rot geamuseerd. Dus organiseerden we het tweede jaar een Breakfast & Swim for Life ten voordele van ’t Kietelt, een initiatief dat verjaardagsdozen schenkt aan arme kinderen. Dit jaar wordt het een Kerstmutsenloop, een urban trail door Overpelt. En uiteraard gaan we ook koken: het Pelt4U breujke wordt een luxehamburger. De opbrengst gaat deze keer naar de muziekband van een dienstencentrum voor mensen met een beperking. We betrekken het goede doel altijd van bij het begin bij ons project. Voor hen is het ook een manier om hun werking bekend te maken bij een groter publiek en nieuwe vrijwilligers aan te trekken.”
“We proberen onze actie te koppelen aan iets wat al bestaat – het zwembad, de kerstmarkt – dat vergemakkelijkt de promotie. En we doen liefst elk jaar iets totaal anders. We houden wel van een uitdaging. Dat competitieve zit ons in het bloed. Ons doel is € 2.000 inzamelen. Als dat lukt, is dat fantastisch. Als het niet lukt, dan is het ook maar zo. We hebben geen stress. Wat het meest voldoening geeft, is achteraf met alle vrijwilligers samen nog een glas drinken. Als ex-handballers houden we wel van die teamspirit. En je zou ervan versteld staan wie spontaan hulp aanbiedt of wie net heel terughoudend reageert. Je mag nog zoveel ervaring op je teller hebben staan, je leert altijd bij. Met verschillende mensen en sectoren samenwerken, helpt je om met een open blik naar de wereld te blijven kijken.”
4 Balzanes vangt mishandelde paarden op
“Al van vrij jong was ik geroerd door het lot van afgeschreven paarden van wie de eigenaars zich wilden ontdoen”, vertelt Sandra Godfroid, die de vereniging 4 Balzanes oprichtte (balzane is Frans voor de witte sok van het paard, n.v.d.r.). “Ik kocht met eigen middelen oude manegepaarden op. Later zag ik wat er in de slachthuizen met oude paarden gebeurde. Mijn eigen spaarpot volstond niet meer om ook deze dieren te kunnen helpen, maar om een oproep tot giften te kunnen doen had ik een juridisch kader nodig. Zo is de vereniging 4 Balzanes ontstaan, nu tien jaar geleden.”
Sindsdien is de vereniging fel gegroeid en vond ze een onderkomen in een oude hoeve in de buurt van Zinnik. Hier worden vandaag liefst 80 dieren verzorgd, waaronder 50 paarden, enkele ezels, geiten en schapen. “We zijn intussen een officieel opvangcentrum: de regionale minister van dierenwelzijn contacteert ons wanneer er een inbeslagname is gebeurd en er mishandelde dieren moeten worden opgevangen. Meestal komen ze heel mager bij ons aan, vol ongedierte en met zware gezondheidsproblemen. De dieren moeten eerst genezen. Daarna gaan we op zoek naar een nieuwe eigenaar of blijven ze op de hoeve waar we hen een zo prettig mogelijk levenseinde verzekeren.”
“Toch hebben we geen betaalde werkkrachten in dienst. We werken uitsluitend met vrijwilligers. Mijn vriend en ik zorgen ’s morgens voor we gaan werken en ’s avonds na het werk voor de dieren. De rest van het werk wordt gedaan door een twintigtal vrijwilligers die ons minstens één dag per week helpen. In het begin stonden we daar eigenlijk niet bij stil, maar de dieren zijn niet de enigen die baat hebben bij die inzet. De meeste vrijwilligers zijn 50-plussers. Hun werk bij ons bezorgt hen een nuttige tijdsbesteding en een grote persoonlijke voldoening, want de dieren zijn hen dankbaar en altijd blij om hen te zien. Voor sommige vrijwilligers betekent die inzet zelfs een nieuwe start in het leven en het herwinnen van zelfvertrouwen.”
Om de kosten te kunnen dekken werken ze bij 4 Balzanes met sponsoring en met giften. Maar ze hebben vooral nood aan extra vrijwilligers.”
www. 4balzanes.be, in Franstalig België
In Vlaanderen zamelt de Stichting voor paarden in nood geld in voor centra die verwaarloosde en in beslag genomen paarden opvangen. Momenteel voldoen drie asielen aan de criteria voor financiële steun: The Old Horses Lodge in Laarne (www.TOHL.be), het Vogel- en Zoogdierenopvangcentrum in Heusden-Zolder (www.vogelenzoogdierenopvangcentrum.be), en Horsespirit Rescue in Herselt (www.horsespirit-rescue.be).
Dominique Filliers richtte het Fonds Jan Filliers op
“Met het fonds willen we de spirit van mijn man levendig houden. Hij overleed in een busongeval waarbij onze zoon, toen 15 jaar, zijn arm verloor en lang moest revalideren. Wij hadden het enorme geluk dat we een groot netwerk hebben. We kregen spontaan hulp van vrienden en familie. En dat is voor een groot stuk te danken aan de manier waarop Jan in het leven stond. Hij wou altijd volk om zich heen, maar stond ook steeds klaar om te helpen. Toen een familievriend voorstelde om een fonds op te richten, moest ik daarover nadenken. Ik had nog zo veel te verwerken. Nadat de kinderen hun fiat hadden gegeven, heb ik toch de stap gezet.”
“Het fonds is voor slachtoffers die bij een ongeval een blijvend letsel oplopen, omdat we weten wat dat met iemand doet. In eerste instantie denk je: mijn leven is om zeep. Maar met hulp van de maatschappij is er nog een toekomst. Het fonds geeft financiële steun aan wie een concreet project wil realiseren. Dat gaat heel breed: technische aanpassingen om te kunnen studeren, muzieklessen voor wie onmogelijk naar de muziekschool kan, financiële steun voor het opzetten van een theaterproductie over verkeersveiligheid. Uniek aan het fonds is dat mensen naar ons toe moeten stappen met hun eigen idee.”
“De eerste vijf jaar hebben we veel energie gestoken in fondsen werven. We hebben benefietconcerten georganiseerd en ons project voorgesteld aan verenigingen en serviceclubs. Als je dat niet doet denken mensen snel dat het fonds niet meer bestaat. Vandaar recent nog een evenement met Circus Ronaldo. Nu richt ik me vooral op de herkenbaarheid van het fonds zodat mensen die ons nodig hebben ons weten te vinden. Het is belangrijk om geregeld te tonen waar je mee bezig bent, zodat verenigingen aan jou denken als ze een goed doel willen steunen. Zo schenken vrienden van mijn kinderen de opbrengst van hun festivalletje dit jaar aan het Fonds Jan Filliers via Music for Life. Zo’n acties zijn belangrijk, want alleen is het hard knokken.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier