Is je seksleven stomend, spannend of saai?

Seks wordt beter met de jaren. Het is een wat clichématige stelling. Klopt ze ook? En kan je er zelf voor zorgen dat het leven tussen de lakens, na vele jaren samen, leuk blijft?

In de Amerikaanse Netflix-serie Grace and Frankie beslissen twee vrouwen van rond de 70 – gespeeld door Jane Fonda en Lily Tomlin – vibrators voor 60-plussers te produceren. Die lacune in de markt wordt een gigantisch succes. Je wordt immers niet aseksueel omdat je ouder wordt.

Minder prestatie, meer plezier

“Mensen pakken er niet zo gauw mee uit als in een tv-serie, maar het is niet uitzonderlijk om hulpmiddelen te gebruiken”, zegt seksuologe Mieke Mievis. “Glijmiddel, een vibrator, viagra, het is al lang geen taboe meer. Maar uit mijn praktijk leer ik vooral dat we na verloop van tijd een beetje de neiging verliezen ons puur te laten leiden door lust. Seksualiteit blijft voor de meesten levenslang een basisbehoefte, maar die moet je breder zien. Het wordt vooral anders met de jaren. We krijgen meer zin in intieme aanrakingen en handelingen, dan enkel in geslachtsgemeenschap. Vooral vrouwen ervaren dit gaandeweg als bevredigend, maar ook mannen. Want de prestatiedruk wordt minder groot.”

Er zijn tal van redenen waarom jouw leven tussen de lakens erop vooruit kan gaan. “Vaak zijn je kinderen zelfstandiger of het huis uit en komt er meer tijd vrij. Een vrijpartij kan dus lekker lang duren en vermits je mettertijd wat meer stimulatie nodig hebt om geprikkeld te worden, komt dat goed uit. Als je nog kinderen in huis hebt, moet je vaak wachten tot die naar bed zijn. Vijftigplussers doen het dus misschien wel vaker dan drukbezette dertigers en veertigers. Bovendien ken je in een langere relatie mekaars lichaam door en door, met de fraaie en minder fraaie kanten, waardoor je je minder geremd voelt en beter op mekaar bent afgestemd. Je hebt meer kennis, meer levenservaring, en dat komt ook van pas in bed.”

Volgens internationaal onderzoek is 80% van de mannen en 60% van de vrou- wen tussen 55 en 79 seksueel actief. “Onderzoeken focussen meestal wel op het hebben van geslachtsgemeenschap, terwijl seksualiteit veel breder is dan dat”, zegt ook relatietherapeut en seksuoloog Alfons Vansteenwegen. “Als je het enkel over de coïtus hebt, kunnen er grote verschillen zijn binnen een koppel. De ene heeft er wel zin in, de andere niet. Hoe overwin je dat? Seksualiteit tussen twee partners gaat altijd over het overstijgen van verschillen, ongeacht je leeftijd. Wat wil je? Hoe vaak? Op welke manier? Lang, kort, stevig, zacht? Wat voor de ene opwindend is, is dat voor de andere niet. Je moet die verschillen overwinnen, zonder te forceren of te dwingen, ook jezelf niet. Maar net wanneer je al lang samen bent en beter op mekaar bent ingespeeld, zou je ook beter in staat moeten zijn om die verschillen te overwinnen. Op jongere leeftijd vraagt dat meestal meer zoekwerk.”

Ruimte voor experiment

Met het ouder worden treden er lichamelijke veranderingen op. Vrouwen gaan door de overgang, bij mannen en vrouwen wordt de doorbloeding wat minder en vanaf 70 krijgen sommige mannen te kampen met erectieproblemen. Het is ook niet abnormaal dat je seksueel evolueert en andere dingen leuk of net niet meer leuk vindt. Zet die ideeën over wat moet en hoort dus opzij. Dat je seksuele beleving verandert, kan net een motivatie zijn om te experimenteren, andere posities uit te proberen en meer tijd te besteden aan het voorspel. Of kies een andere routine. Vrij op het moment van de dag dat je vol energie bent.

“Als de ene geen zin meer heeft in seks, maar de andere wel, is het goed om samen te bespreken op welke manier je wel intimiteit kan beleven. Er zijn veel manieren om mekaar lichamelijk te laten genieten. Seks is niet alleen coïtaal, het is het lichamelijke plezier dat je mekaar kan geven: knuffelen, strelen, aanraken, hand in hand lopen, tegen mekaar aan liggen. Het is genieten met al je zintuigen. De coïtus is maar een deel van de seksualiteit”, zegt Vansteenwegen. “Koppels kunnen naar deze vorm van intimiteit evolueren. Het is verkeerd te denken dat mensen enkel hormonaal gestuurd worden en alleen maar vrijen wanneer ze zin hebben. Je kan ook seks hebben uit liefde voor mekaar. Vertrouwdheid en intimiteit zijn dan essentieel.”

Meer dan hormonen

“De grootste stimulus voor een goed seksleven is natuurlijk verliefdheid. Dan gaat alles vanzelf”, zegt Vansteenwegen. “En verliefd worden, kan op elke leeftijd. Maar wanneer je verliefd bent, zit je nog niet in een relatie. Als je verliefd bent, projecteer je je ideaalbeeld op een persoon. Je ziet hem of haar zoals je dat graag zou willen. Je bevindt je in een emotionele fusie. Pas wanneer die fase voorbij is, ga je mekaar echt zien.”

“Seksualiteit wordt niet enkel gestuurd door hormonen, libido en lust”, vindt Mieke Mievis. “Het is de intimiteit, de dichte en respectvolle manier van met mekaar omgaan. Je libido neemt effectief af. Maar zin en libido zijn niet de enige redenen om te vrijen. Als dat zo zou zijn, zou er niet veel meer gebeuren in de slaapkamer. Dat het even niet hoeft, heeft trouwens niet noodzakelijk met leeftijd te maken, maar evenveel met de fase van je leven”, zegt Mievis. “Je kan bijvoorbeeld gezondheidsproblemen hebben, of stress, verliefd zijn op iemand anders, niet meer aangetrokken zijn tot je partner, of je relatie zit niet goed.”

“Natuurlijk is er een verband tussen seks en je relatie”, weet Alfons Van- steenwegen. “De manier waarop je met mekaar omgaat, kan zin in seks doen af- of toenemen. Een romantisch moment, een diepgaand gesprek, voelen dat je mekaar begrijpt, dat er een geestelijke connectie is, kan de intimiteit bevorderen en leiden tot een vrijpartij. Ook samen nieuwe dingen doen werkt stimulerend voor de aantrekkingskracht. Op citytrip gaan kan al een verschil maken. De interactie met je partner is dan intenser, je moet in die nieuwe situatie meer op elkaar inspelen.”

Zo komen we terug bij ons uitgangspunt: klopt de mythe dat seks beter wordt met de jaren? “Dat is zeker waar in die zin dat partners beter op mekaar afgestemd raken. En hoe beter je mekaar kent, hoe beter je verschillen kan overwinnen”, zegt Alfons Vansteenwegen. “Maar er zijn grote individuele verschillen. Mijn ervaring is dat partners naar mekaar kunnen toegroeien, zich minder geremd voelen. En omdat de seksuele beleving breder wordt, betekent dat voor zowel mannen als vrouwen dat ze meer gaan genieten”, concludeert Mieke Mievis.