Jo De Poorter: ‘Ik hou ervan anderen te laten stralen’

Presentator en mediacoach Jo De Poorter is ook de meest geconsulteerde royaltywatcher van het land. Dat ontlokte hem ooit de boutade dat hij misschien wel de enige Belg is die meer verdient aan ons koningshuis dan omgekeerd. Zijn connecties met het hof staan een kritische blik niet in de weg.

Jo De Poorter ontvangt ons vorstelijk in zijn betoverende woning, waar zijn partner, interieurarchitect Geoffroy Van Hulle, modern en barok combineert tot een gezellig geheel. Als koningshuisexpert heeft Jo De Poorter er een bewogen jaar op zitten, terwijl hij zich alweer warm loopt voor een volgend historisch event, de eedaflegging van King Charles op 6 mei.

Je presenteerde tal van programma’s in Vlaanderen en Nederland, maar de jongste jaren kennen we je vooral als gedegen koningshuiskenner. Vanwaar die bijzondere fascinatie?

Jo De Poorter: Het is een wereld die ik al lang vanaf de zijlijn volg. Jaren terug werd ik door Radio 1 gevraagd om achtergrond te geven bij een incident rond prins Laurent. Die reportage viel in de smaak. Sindsdien ben ik een aanspreekpunt bij gebeurtenissen in eender welk vorstenhuis. Koningshuizen boeien mij omdat ze zowel een politiek-historische kant hebben als een licht frivole inslag met veel glamoureuze evenementen. Ik tracht in het onbelangrijke het belangrijke te ontwaren en in het gewichtige de lichtheid op te zoeken, zodat de toon een goed midden houdt.

Ben je ook persoonlijk bevriend met leden van de koninklijke familie?

Bevriend is een te sterk woord. Doordat ik dit al 25 jaar doe en op alle grote gelegenheden aanwezig ben, herkennen ze mij wel. Af en toe sla ik een informeel praatje, maar ik hou ook bewust afstand. Een nauwe band opbouwen houdt twee risico’s in. Of ik ga ze erg sympathiek vinden en te zeer betrokken raken, wat neutraal en kritisch commentaar in de weg gaat staan. Of ik kan ze niet uitstaan, wat ook een probleem geeft. In het buitenland zijn er koninklijke biografen die zich te dicht bij het paleis hebben aangeschurkt, waardoor ze hun werk niet meer kunnen doen.

Een hele evenwichtsoefening?

Ik probeer inderdaad dat heikele evenwicht te bewaren: ik kom dicht genoeg om te begrijpen hoe iemands persoonlijkheid in elkaar zit en welke spanningen er achter de schermen spelen, maar hou voldoende afstand om dat naar buiten te kunnen brengen. Er zijn dus enkele zaken, echt niet veel, die ik niet publiceer omdat ze te intiem of te kwetsend zijn. Als het publieke belang beperkt is en niet opweegt tegen de schade die het kan aanrichten, maak ik die menselijke keuze. Dat neemt niet weg dat ik tracht om de waarheid te achterhalen, ook als die ongemakkelijk is. De royals vervullen tenslotte een openbare functie en worden daar rijkelijk voor vergoed. Dus heeft het publiek ook recht op informatie.

Hoe raak je binnen in de entourage van het paleis waar interessante informatie te sprokkelen valt?

Een cruciale schakel is wat ik de wachtfactor noem. Als je evenementen verslaat – een huwelijk of begrafenis – sta je urenlang te wachten op de stoep. Daar passeren leden van de hofhouding, chauffeurs, familieleden, noem maar op, met wie je kletsend de tijd doodt. Dan hoor je interessante details. Daarnaast merk ik dat heel veel mensen mij zelf benaderen met verhalen of foto’s over het Belgische, Nederlandse of Britse vorstenhuis. Daardoor heb ik in de loop der jaren een enorme schat aan informatie opgeslagen, die je nooit via bronnenonderzoek kan bemachtigen.

Heb je de stijl en communicatie zien evolueren? Is er meer openheid?

Ons vorstenhuis heeft nog een hoog postzegelgehalte. Bij elke grote verjaardag lanceren ze nog graag een nieuwe zegel. Dat is niet echt meer van deze tijd. Maar stilaan zijn er pogingen tot openheid via sociale media. Al blijft de terughoudendheid veel te groot. Jammer, want de enige weg vooruit om te overleven is meer transparantie en verbinding. Koningin Mathilde heeft die kans gemist toen ze voor haar 50ste verjaardag een tv-interview gaf. De belangrijkste kwestie van de afgelopen decennia is de zaak Delphine, die ook bij het publiek leeft. Intussen raakte dat juridisch en familiaal min of meer opgelost en ook tussen het koningspaar en Delphine lijkt er nu een normale relatie. Ik begrijp niet dat Mathilde dit niet aangrijpt om er een authentiek familieverhaal over te brengen. Dat zou hen veel dichter bij het publiek brengen, want het koningshuis blijft afhankelijk van een eeuwigdurende populariteitspoll.

De Nederlandse vorsten pakken dat slimmer aan. Zij hebben tijdens corona enkele onverstandige keuzes gemaakt – kroonprinses Amalia gaf een feest voor haar 18de verjaardag, de familie maakte een luxereis toen dat verboden was e.a. – waardoor hun populariteit kelderde. Maar door hun oprechte spijt te betuigen en daarover te communiceren, blijven ze overeind. Koningshuizen die verdwenen zijn, zijn allemaal gestruikeld over een gebrek aan verbinding. Die koningen zonder land zijn voor ons vorstenhuis het wandelende bewijs dat het ook voor hen zo kan eindigen.

Denk je dat Elisabeth de partner van haar hart zal mogen kiezen, zelfs als die van hetzelfde geslacht blijkt?

Ik denk niet dat ze daarvoor zitten te bidden in Laken, maar ik ben overtuigd dat ze niet anders kunnen dan ervoor openstaan gezien het huidige klimaat. Het zou de eerste keer zijn dat een troonopvolger huwt met iemand van hetzelfde geslacht en dat maakt het razend interessant. Dat zou nieuwe vragen oproepen, zoals of het kind van haar vrouwelijke partner recht heeft op de troon. Statistisch lijkt het onvermijdelijk dat het ooit ergens zal voorvallen in een koningshuis. De huidige koning van Cambodja is trouwens openlijk homoseksueel en wordt niet langer verplicht om met een vrouw te trouwen.

Vandaag heeft iedereen een mening klaar. Dat ondervindt ook prinses Amalia, die een maatje meer heeft.

Gewicht is een gevoelig topic bij de Nederlandse royals. Zowel Maxima als Willem-Alexander zijn daar erg mee begaan. De meeste royals lijden trouwens aan de zogeheten koninginnenziekte: Maxima, Letizia van Spanje, Mathilde. Zij worden zo vaak geconfronteerd met hun eigen afbeelding dat een perfect slanke figuur een obsessie wordt. Bij Maxima gaat dat zelfs zo ver dat ze altijd haar eigen Tupperwarepotje met gestoomde groenten mee heeft.

Naast royaltykenner ben je actief als mediacoach. Wat houdt dat in?

Ik geef vooral communicatietraining aan mensen die politieke partijen of grote bedrijven leiden en hun overtuiging moeten overbrengen op grote groepen. Daarnaast coach ik talentvolle jongeren die voor een jury moeten verschijnen voor een speciale buitenlandse studiebeurs of job. Zij zijn erg hoog opgeleid, maar raken voor zo’n jury waar je op 20 minuten jezelf moet bewijzen, verlamd door angst. Ik reik hen communicatietechnieken aan waarmee ze door de jury kunnen breken. De oprechte dankbaarheid die ik daarvoor krijg en het besef dat je iets wezenlijks in hun leven hebt betekend, is hartverwarmend. Ik hou er enorm van om anderen te laten stralen. Dat heb ik jaren als presentator gedaan en dus ook nu.

Hoe heb je dat geleerd, want je komt niet uit een artistiek milieu?

Als kind wist ik al dat ik later iets wilde doen waarbij ik op een verhoogje zou staan, maar ik kende toen niemand die daarmee bezig was. Tot ik via vrienden van mijn ouders kennismaakte met Nand Baert, de legendarische tv-presentator. Die zondag waarop ik hem als 15-jarige voor het eerst ontmoette, heeft mijn leven veranderd. Hij heeft me aan een soort examen onderworpen om te checken hoe gemeend mijn interesse was. Toen ik tot zijn verrassing wist waarvoor CDA stond (het Nederlandse Christen-Democratisch Appèl), was het voor hem duidelijk dat ik hét had. Als een soort televisiezoon heeft hij me geadopteerd en op sleeptouw genomen naar al zijn opnames, waar hij me de kneepjes van het vak leerde. Nadien kruisten nog mensen als mentor mijn pad, die me dichter bij mijn doel hebben gebracht, zoals Paul Jacobs (Radio 1) en Jan Schoukens (Studio Brussel). Om mezelf te verbeteren, stapte ik op mensen af van wie ik kon leren, zoals André Van Duijn, een grootmeester qua timing en humor, met de vraag om mijn presentaties kritisch te beoordelen. Ook Sonja Barend gaf me tips.

Mis je het niet om op tv te komen?

Helemaal niet. Omdat ik soms nog op de buis kom als koninklijk commentator, denken programmamakers nog aan mij en krijg ik frequent voorstellen. Maar ik heb dat hoofdstuk afgesloten. Dertig jaar volstaat en televisie is een medium voor jonge mensen. Grote historische evenementen blijf ik graag becommentariëren, maar een wekelijks programma kan ik niet matchen met mijn bedrijf en mijn auteurswerk. Ik schrijf ongeveer elk jaar een boek waar veel werk in kruipt. Die combinatie is wat ik op dit moment het liefste doe. Elke dag schrijf ik vier uur, ongeacht de dag of waar ik me bevind. En ik heb verder geen hobby’s en geen kinderen, dus ik moet mijn energie ergens in stoppen. Mijn boeken zijn mijn kinderen.