Liegen over je leeftijd? Niet meer van deze tijd!

De etiquette wil dat je een vrouw niet naar haar leeftijd vraagt. Maar is dat nog wel van deze tijd? Want vandaag zijn vrouwen toch veel meer dan enkel mooi en vruchtbaar.

Dit jaar bevond ik me op mijn verjaardag toevallig in onbekend gezelschap. Uiteraard wilden enkele nieuwsgierigen weten hoeveel kaarsjes de taart zouden sieren. Hoewel erg voorspelbaar, voelde de vraag toch als te vrijpostig aan en bleef ik even sprakeloos. Als ik nu bekend maak hoe oud ik word, en iedereen stilzwijgend knikt, dan betekent dat – o wee – dat ik er echt mijn leeftijd uitzie... of ouder!, schoot door mijn hoofd. En dus hoorde ik mezelf ‘da’s geheim!’ stamelen en voelde meteen de zwakte van mijn repliek. Waarop een van de aanwezigen: Wat een onzin, vandaag hoeft een vrouw zich toch niet meer te schamen over haar leeftijd! Die kwam aan. Want misschien had hij – ja, het was een hij – wel gelijk. En als ik nu ergens een gloeiende hekel aan heb, is het wel als ongeëmancipeerde vrouw met ouderwetse opvattingen uit de hoek te komen.

Breek dat hokje af!

Maar worden vrouwen – voor mannen ligt dat anders – niet meteen in een hokje geduwd als ze 40, 50 of 60 zijn, alle emancipatie ten spijt? Zijn media niet nog altijd gebiologeerd door de jeugd? Word je niet anders bekeken als er een cijfer op je plakt? Niet voor niets liegen vrouwen vandaag op datingsites nog altijd massaal over hun leeftijd uit vrees zich uit de markt te prijzen. En waarom zijn mensen zo nieuwsgierig naar je leeftijd? Je vraagt toch ook niet naar iemands lengte of gewicht? Dus misschien is die oude etiquette zo slecht nog niet.

“Het basisprincipe van etiquette is dat je mensen op hun gemak stelt, de regels zijn bedoeld om anderen niet in verlegenheid te brengen. Dus als je ook maar vermoedt dat een vrouw zich ongemakkelijk kan voelen wanneer je naar haar leeftijd vraagt, dan doe je dat niet”, zegt Brigitte Balfoort, specialiste hedendaagse etiquette. “Dat is gewoon een vorm van beleefdheid. Want leeftijd is inderdaad privé.”

“Aan de andere kant vind ik het wel achterhaald dat vrouwen geheimzinnig doen over hun leeftijd”, gaat ze verder. “Wij vrouwen moeten trots zijn op onze jaren op de teller. Worden we in een hokje geduwd? Breek dat hokje dan af. De mentaliteit moet veranderen. Het is aan de vrouwen zelf om leeftijd uit de taboesfeer te halen. Zelf ben ik trots op mijn leeftijd. Ik ben nu 54 en veel wijzer dan toen ik 25 was. Dat geldt niet alleen voor mannen, hoor.”

“Als je je laat leiden door de media, dan zijn we afschreven eens we 40 zijn en minder vruchtbaar worden. Maar dan hebben we nog 40, soms zelfs 60 jaar voor de boeg”, aldus de etiquettespecialiste. “Natuurlijk is je uiterlijk aan gravitatie onderhevig. Maar dat is een gevecht dat je niet kan winnen. Wees trots op je rimpels. Elke lijn vertelt het verhaal van je leven. Een meisje van 20 heeft die niet, maar is ook nog heel onzeker en bang voor de toekomst. Zeg toch gewoon je leeftijd.”

Toch worden vrouwen ook vandaag nog afgerekend op hun uiterlijk. Balfoort: “De maatschappij heeft altijd het uiterlijk van vrouwen gecultiveerd. Onze grootmoeders en de generaties daarvoor hadden niets anders om mee te koketteren dan hun verschijning en huishoudelijke kunsten. Nu hebben we meer kansen. We staan er toch, in de politiek, in het bedrijfsleven. We hebben zoveel meer om mee uit te pakken dat ik denk dat een jaartje of een kilootje meer er niet toe doet. Gelukkig reageren vrouwen tegen de dictatuur van de jeugd. We hebben intussen enkele prachtige rolmodellen, kijk naar Hillary Clinton, die op haar 67ste een gooi naar het presidentschap doet of naar de Britse koningin Elizabeth. Vrouwen zouden eigenlijk beter fier zijn op hun innerlijk. Wat niet betekent dat je je niet moet verzorgen. Een oudere vrouw die verzorgd is en trots op haar leeftijd, dat is toch het mooiste wat er is.”

Biologische oorsprong

De hele obsessie van vrouwen met hun leeftijd heeft natuurlijk een biologische oorsprong, legt bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans uit. “Vrouwen zijn maximaal vruchtbaar op hun 24ste. Daarna gaat het steil bergaf naar de menopauze toe. Bij mannen speelt leeftijd minder omdat hun vruchtbaarheid min of meer constant blijft. Dus ja, helaas zijn mannen geprogrammeerd om op jonge vrouwen te vallen. Maar het verandert stilaan, nu vrouwen economisch onafhankelijk zijn. Vroeger waren ze volledig afhankelijk van een man, dus was hun jeugdigheid cruciaal als ze nog aan de bak wilden komen. Vanaf een zekere leeftijd was het dan niet meer makkelijk, vooral omdat ze ook zwaar werk in huis verrichtten, dat sporen naliet. Nu hebben ze een eigen inkomen, leiden een interessant leven en dankzij cosmetica en corrigerend ondergoed en weet ik veel welke hulpmiddelen vandaag voorhanden zijn, kunnen vrouwen ook makkelijk de tekenen van ouderdom verdoezelen. Eigenlijk is het voor mannen moeilijk geworden om in te schatten welke leeftijd een vrouw heeft.”

Vrouwen met macht

Het is bekend dat vrouwen vaak vallen op mannen met macht en aanzien. Werkt dat intussen ook andersom? Kiezen mannen intussen voor een vrouw met een hoge status in plaats van voor een jong meisje, nu er ook vrouwen topfuncties uitoefenen? “Ik bijvoorbeeld wel”, zegt Draulans, zelf 59. “Ik vind vrouwen met een hoger profiel interessanter. Onlangs kwam er een studente van 22 bij mij. Er zou nu eens werkelijk geen haar op mijn hoofd aan denken... Ik snap veel mannen eigenlijk niet. Ik zie het ook bij sommige van mijn vrienden. Ze herbeginnen met een vrouw die 20 jaar jonger is en dan denk ik: sukkels. Er zijn zoveel interessante, oudere vrouwen! Dan zijn je kinderen eindelijk het huis uit en herbegin je met zo’n jong meisje. Meestal komen er dan opnieuw kinderen en draai je daar toch weer voor op. Ze moeten alles weer over doen. Misschien heeft het te maken met het feit dat die mannen toch nog altijd de baas willen zijn. Maar het is veel leuker en relaxer om met een oudere vrouw op stap te gaan. Ik vertel mijn vrienden dat dit veel voordelen heeft: ze zitten niet meer met een romantisch ideaalbeeld zoals jonge meisjes, er is geen risico meer op ongewenste zwangerschap en ze weten hoe ze moeten vrijen.”

Veel mannen zeggen: ik kan er niets aan doen. Kan je ingaan tegen je biologische programmering? “Natuurlijk wel!”, antwoordt de bioloog. “Als je er voor open staat, zie je andere dingen die charmant zijn. Trouwens, de pil is het beste bewijs dat cultuur de bovenhand kan halen op biologie. We hebben nu seks omwille van het genot in plaats van de voortplanting. Trouwens, als iedereen gewoon zijn biologische programmering zou volgen, zouden we in een wel erg barbaarse wereld leven. Zo hebben de meeste mannen verkrachtingsfantasieën. Veel mensen verdringen hun biologische motivering. Gelukkig maar.”