Nog één keer samen op droomreis voor de kinderen op eigen benen staan

Kinderen gaan vandaag langer met hun ouders op vakantie. Toch komt er een moment dat ze hun vleugels uitslaan en de wijde wereld intrekken. Daarom wil je hen nog graag een laatste droomreis cadeau doen met het hele gezin.

“Onze drie kinderen waren altijd bij de jeugdbeweging. Door hun zomerkampen, gingen we pas in augustus op vakantie. Toen de oudste ging studeren, en we rekening moesten houden met een tweede zit, was dat ook al geen optie meer”, vertelt Annemie (53). “We beseften dat als we nog eens samen op reis wilden, we dat heel bewust moesten plannen. Twee jaar geleden is het gelukt en zijn we samen naar Zuid-Afrika getrokken. Zonder lieven, dit moest een speciale reis worden voor ons gezin.”

Op vakantie met ma en pa

Het verhaal van Annemie is eerder uitzonderlijk, want veel tieners en twintigers gaan wél nog mee op vakantie met hun ouders. “Vroeger wilden pubers vooral niét meer op reis met ma en pa. Nu zie ik veel studenten met plezier samen met hun ouders het vliegtuig opstappen of richting Zuid-Frankrijk rijden”, zegt Marc Rubben, docent en onderzoeker Toerisme aan de Thomas More Hogeschool. “De huidige generatie jongeren heeft reizen met de paplepel meegekregen. De gezinsvakantie is maar één van de reizen die ze maken, naast andere uitstappen met vrienden.”

“Gezinnen die nu jongvolwassen kinderen hebben, zijn meestal onderhandelingshuishoudens”, stelt Miet Timmers, docent en onderzoeker aan het Hoger instituut voor gezinswetenschappen van Odisee Hogeschool, vast. “Ouders zetten hun kinderen meer centraal in het gezin dan vroeger. Er wordt meer naar hen geluisterd en onderhandeld.” De kinderen hebben ook meer te zeggen over de reisbestemming, waardoor ze zich langer geroepen voelen om mee te gaan. “Daar komt bij dat die jongeren het veelal financieel goed hebben thuis. Ze zijn het gewoon om te reizen en ook na 18 zeggen maar weinig ouders dat ze hun reis vanaf nu zelf moeten financieren.” Bovendien kan reizen met volwassen kinderen ook voor de ouders interessant zijn. Je kan eens lekker gaan eten met je kinderen, shoppen met je dochter, een museum meepikken,... Het is een heel andere manier van reizen dan met jonge kinderen.

Een laatste om het af te leren?

Toch komt er een moment waarop ouders denken of beseffen dat hun kinderen niet lang meer mee op reis zullen gaan. En dan mag de bestemming al eens specialer zijn dan Zuid-Frankrijk of Toscane. “Ik was al lang gefascineerd door Zuid-Afrika. Toen we die bestemming voorstelden aan de kinderen gingen ze meteen akkoord. Het moest niet per se zo ver zijn. Maar een verre reis naar een andere cultuur maakt wel dat je samen iets speciaals kan beleven”, was de ervaring van Annemie.

“Zo’n gezinsreis kan een mooie symbolische afsluiter zijn van een tijdperk: de overgang tussen adolescent zijn en nog thuis wonen en het (financieel) op eigen benen staan”, zegt Miet Timmers. “Je ziet het wel vaker dat een reis een overgangsmoment markeert. Denk maar aan ouders, grootouders of meter en peter die op citytrip of wandelreis trekken met hun 12- of 16-jarige oogappel. Het is naast een mooi cadeau, ook een manier om je band te versterken. Je neemt afscheid van een bepaalde periode, maar bouwt tegelijk ook je relatie verder uit.”

Volgens Timmers past het in de belevingscultuur: we vinden het belangrijk om ervaringen en herinneringen aan elkaar te rijgen. “Het hoort bij ons idee van goed opvoeden. Je moet herinneringen opbouwen waarop je later kan teren om je relatie blijvend in stand te houden.” Die ervaringen en herinneringen zijn niet enkel voor jou emotioneel belangrijk, ze zijn ook een manier om je aan de buitenwereld te tonen, via sociale media. “Op Facebook en Instagram toon je je leven via de dingen die je doet. En dat zijn liefst opvallende dingen die iedereen leuk vindt. Als gezin rond je iets af op een bijzondere manier. Die herinnering is belangrijk, maar ook het feit dat je het kan tonen en delen. Vroeger werd de start van het volwassen leven vaak gemarkeerd door het huwelijk. Nu zoeken mensen naar andere rituelen.”

Touroperators spelen niet speciaal in op gezinsreizen met volwassen kinderen, weet Marc Rubben. “Het is wat taboe om uit te pakken met gezinsreizen voor 18+. Iemand van 18 is gewoon een volwassene. We merken wel dat New York en op safari gaan klassiekers zijn bij gezinnen met tieners. En sommige reisorganisaties bieden reizen aan voor gezinnen met kinderen vanaf 15 jaar. Het gaat dan om avontuurlijke bestemmingen zoals Afrika of Zuid-Amerika, waarbij klimmen, canyoning en een survivaltocht op het programma staan. Dat is bedoeld voor een bepaald type gezin waarvan de ouders ook echte avonturiers zijn.”

Op maat

Vandaag kan je je droomreis via het internet ook gemakkelijk helemaal zelf samenstellen, op maat van je eigen gezin. Miet Timmers: “Het is belangrijk dat je vooraf goed bepaalt wat je verwachtingen zijn van de reis. Doen we alles samen? In hoeverre kan je er zelfstandig opuit trekken? In een modaal huisgezin met (bijna) volwassen kinderen doet doorgaans iedereen zijn ding en kom je elkaar enkel nog aan tafel tegen. Op vakantie zit je veel meer op elkaars lip. Je gaat er toch van uit dat je veel dingen samen zal doen. Sluit op voorhand al wat compromissen, zodat je niet op reis nog moet beginnen onderhandelen.”

Dat geldt voor elke reis onder volwassenen, maar wanneer de reis beschouwd wordt als misschien wel de laatste gezinsreis dan is het belangrijk om dit te kaderen. “Wat betekent die afronding? Is dit voor iedereen de laatste (grote) reis of volgt er later nog een voor het jongste kind? Of is het slechts de laatste reis die je nog financiert voor de oudste? Kinderen willen graag gelijk behandeld worden, het is dus belangrijk dat je dit goed overlegt”, raadt Miet Timmers aan. En als je de reis als een overgangsmoment beschouwt, waarom dan niet even stilstaan waarom je dat doet, waar staat je gezin voor en hoe wil je in de toekomst met elkaar omgaan? Over die toekomst zijn zowel Miet Timmers als Marc Rubben het eens: de kans is heel groot dat je kinderen nog eens met jullie op reis gaan. “Zelfs als je iets inplant als laatste vakantie, blijkt het later toch vaak niet de laatste geweest te zijn. Als er kleinkinderen komen, ga je wellicht ooit met drie generaties op vakantie.”

Frédéric en zijn vrouw trokken naar Thailand met Sacha en Max, toen 17 en 15

“Toen de kinderen klein waren, gingen we altijd op vakantie naar dezelfde plek in de Provence. We namen ons wel voor dat we een grote reis zouden maken als ze wat ouder waren. In 2011 was dat naar Florida, voor de pretparken. Twee jaar geleden maakten we een reis naar Thailand. Mijn dochter was toen 17 en had een lief. In onze ogen was het de laatste reis die we nog met ons vieren zouden maken, dus wilden we graag naar een speciale bestemming. We kozen samen voor Thailand omdat het een complete en familiale bestemming is. Je hebt er cultuur, zee, natuur,... en je kan er comfortabel reizen.”

“De kinderen mochten elk een uitstap kiezen die volledig voor hen zou zijn. Mijn dochter koos voor een bezoek aan een olifantenpension. Max wou gaan duiken op een eiland dat bekendstaat als duikersparadijs. Jammer genoeg had hij de dag zelf een oorontsteking en mocht hij niet onder water... De kinderen moesten dan wel met ons mee tempels en steden bezoeken. Op zo’n reis ben je 24 uur per dag samen. Dat is helemaal anders dan thuis, waar je elkaar al bij al niet zoveel ziet. In Thailand zaten we samen voor het ontbijt, de lunch en het avondeten. Je doet samen dingen en praat veel. Je leert elkaar anders kennen. Het feit dat het een exotische bestemming is, versterkt dat nog. Je wordt wat uit je confortzone getrokken, je wordt geconfronteerd met zaken die anders zijn dan thuis. Dat plaatst je eigen leven in een ander perspectief. Het is een manier van opvoeden waarvoor je in het alledaagse leven niet altijd de tijd vindt. Je ontdekt ook houdingen en opvattingen bij je kinderen die je eerder nog niet waren opgevallen. Daar dient zo’n reis ook voor, om te ontdekken. Je leert je kinderen anders of in elk geval beter kennen.”

“Ik wil van de reis nog een mooi fotoalbum maken zodat ik hen ook iets tastbaars kan geven. Hopelijk bladeren ze er nog eens door als ze 40 zijn en denken ze: onze ouders hebben ons een mooie ervaring meegeven. Intussen is die laatste reis een running gag geworden. Omdat Sacha een jaar in de VS ging studeren, wilden we vorige zomer nog graag samen op reis naar Italië. Deze zomer keert ze terug en plannen we weer een gezinsreis. Maar ooit zal dat stoppen en die uitzonderlijke reis hebben we dan toch al gemaakt.”