Nooit meer flaters in het buitenland

In Italië strooit u beter niet meteen gemalen kaas op uw pasta en in Egypte laat u uw voetzolen niet zien. Als u de lokale omgangsvormen kent, kan uw buitenlandse trip nog leuker worden!

Neen, het is niet prettig als een ober in New York u op straat komt nahollen omdat u te weinig fooi hebt betaald. Of wanneer u als vrouw in een moslimland voortdurend wordt aangestaard en nageroepen omdat u een korte rok en een mouwloze bloes draagt.

“Natuurlijk hoeven we ons niet volledig aan te passen aan de cultuur van het vakantieland. We komen echter al een heel eind als we vooraf iets lezen over de lokale zeden en gewoonten, en als we die ter plaatse op een redelijke manier respecteren”, zegt Kevin Strubbe. Hij heeft er een lange carrière in de internationale horeca opzitten en was gedurende een jaar zelfs hofmeester van prins Filip. Samen met Liesbeth Hobert schreef hij het onlangs verschenen boek Etiquette in het buitenland (*), boordevol weetjes en tips over omgangsvormen in een vijfentwintigtal landen.

“Het komt er vooral op aan dat we de lokale mensen niet schofferen. Dat verwachten we zelf trouwens ook van buitenlanders bij ons. Het is een kwestie van eigenbelang: als we de lokale gewoonten niet bruuskeren, zullen we minder geconfronteerd worden met gênante situaties. Iedereen heeft er voordeel bij.”

Help, Russen in het hotel!

Op basis van de ervaring van Kevin Strubbe geven we hieronder een overzicht van de flaters die we als Belgen het vaakst maken in een aantal reisbestemmingen. Drie basishoudingen zullen ons overal helpen om de vakantie leuk te houden.

Heb respect. Als u een vrouw bent, verwacht niemand van u dat u zich in een moslimland in een boerka tooit, maar wanneer u moskeeën of andere religieuze plekken bezoekt, getuigt het van respect als u de onderbenen, de armen en het haar bedekt houdt. “Daarvoor kun je gerust modieuze oplossingen vinden: een trendy pantalon, een mooie bloes, een kleurrijk sjaaltje...”, adviseert onze deskundige.

Neem zelf niet het initiatief in onzekere situaties. De etiquette, bijvoorbeeld bij begroetingen, verschilt sterk van land tot land. Een hand geven of niet? Eén, twee, drie of vier kussen? Laat het initiatief over aan de andere partij en u zult flaters voorkomen. Als iemand u tegemoet komt met een uitgestrekte hand, is een kus of knuffel duidelijk niet gewenst.

Relativeer. Toegegeven, Russen in het hotel kunnen ergerlijk zijn, zeker wanneer ze bij elke maaltijd het hele buffet op hun bord proberen te scheppen. Idem voor Chinezen die bij het eten rochelen en op de grond spuwen. Kevin Strubbe: “Ga desnoods elders zitten om van dit gedrag geen last te hebben, maar bedenk vooral dat dit voor hen normale of perfect verklaarbare gewoonten zijn. Relativeren is dus de kunst als u uw plezier niet wilt vergallen. Misschien walgen zij wel van ons gebruik om in een zakdoek te snuiten en die dan weer op zak te steken!”

De flaters die we het meest maken

In Frankrijk

• Wijn meebrengen als u ergens uitgenodigd wordt. De kans is groot dat de gastheer/vrouw veel betere wijn onder de kurk heeft liggen. Kies dus liever voor zekerheid: ga voor bloemen of Belgische pralines.

In Duitsland

• Te laat komen op een afspraak, al is het maar 5 minuten (10 uur is echt stipt 10 uur!).

In Nederland

• Bij de koffie meer dan één koekje uit de trommel nemen.
• Rijsttafel eten met een mes: het is de bedoeling dat we alleen lepel en vork gebruiken.

In Italië

• Een drankje afrekenen aan de toog en het dan meenemen naar een tafeltje op het terras. Op die manier steelt u immers ongewild een deel van de winst (consumpties in Italiaanse bars en cafés zijn duurder als u ze zittend gebruikt). Vaak idem in Spanje.
• Pasta eten met een mes en meteen gemalen kaas op het pastagerecht strooien. Het getuigt van eetcultuur als u de pasta eet met een lepel en een vork of alleen met een vork. Gemalen kaas wordt beschouwd als een kruiderij. Pas nadat u de pasta geproefd hebt, kunt u hem desgewenst bestrooien met kaas. En natuurlijk eet u geen kaas bij deegwaren met vis of zeevruchten.

In Spanje

• Dineren in strandkleding of in een informele outfit. Spanjaarden kleden zich graag formeel voor het diner, zelfs in de populaire badplaatsen.
• Kritiek geven op stierengevechten of praten over het Francoregime, de burgeroorlog en de zelfstandigheid van Baskenland of Catalonië.

In Groot-Brittannië

• Dicht bij anderen gaan staan in een wachtrij. De gereserveerde Britten hebben een hekel aan fysiek contact, houd dus voldoende afstand.
• Staren naar mensen op de metro of meelezen met hun krant (privacy is hier alles!)

In Griekenland

• Iemand bellen tussen 2 en 5 uur ’s middags (de siësta is hier nog heiliger dan in Spanje).
• Iemand wenken of groeten door uw hand op te steken met de handpalm naar buiten. U zegt dan zoveel als “Zak maar in de str...”.

In Zweden en Finland

• Uw schoenen aanhouden als u een privéwoning binnenkomt. De traditie wil dat u uw schoenen achterlaat in de vestibule.
• In de sauna een badpak dragen of luid spreken. Sla desnoods een handdoek over uw middel. Ook alcohol in de sauna wordt niet gewaardeerd.

In Oost-Europa en Rusland

• Weigeren mee te doen als er weer eens een heildronk wordt uitgebracht. Dat vinden Russen en heel wat Oost-Europeanen een belediging. Drink desnoods een klein beetje of giet het glaasje ergens ongemerkt leeg...
• Veel lachen tijdens een gesprek of aan tafel. U zult als onbetrouwbaar overkomen.

In Turkije

• Iemand feliciteren door het picobello-gebaar te maken (een cirkel met duim en wijsvinger). Daarmee noemt u deze persoon een homoseksueel.
• Als westerse vrouw een Turkse man (of als westerse man een Turkse vrouw) de hand reiken. Wordt beschouwd als ongewenste intimiteit.

In Noord-Afrika

• Uw linkerhand gebruiken om iemand iets aan te reiken, te eten of eten aan te raken. De linkerhand wordt beschouwd als onrein want ze dient traditioneel voor persoonlijke hygiëne. Hetzelfde geldt voor India.
• Afpingelen en toch niets kopen. Het spel van afdingen en tegenbieden is normaal, maar eens u ermee begint, moet u het tot het einde spelen.

In Egypte, Jordanië en andere moslimlanden

• Oogcontact zoeken in een gesprek. Dit wordt als bedreigend ervaren.
• Uw voetzolen tonen, bijvoorbeeld als u met uw knieën over elkaar zit.
• Een nog grotere belediging dan het werpen van een schoen naar iemands hoofd, is het werpen van een... vuile schoen.

In de USA

• Iemand begroeten met een kus of een knuffel. Amerikanen huiveren van fysiek contact.
• Geen of een te kleine fooi geven. Horecapersoneel moet werken voor een hongerloon en is afhankelijk van fooien. Een tip van 15% is in restaurants en bars de algemene regel. Geeft u minder, dan wordt u daar vaak onvriendelijk op aangesproken.

In India

• Blijven doorvragen als iemand het antwoord niet weet. Indiërs (en andere Aziaten) willen vooral geen gezichtsverlies lijden. Vraagt u bijvoorbeeld naar de weg en weten ze het niet, dan zullen ze dat niet toegeven, maar met hun hoofd heen en weer wiebelen. Vraagt u toch door, dan brengt u ze in zware verlegenheid.
• Een foto maken van een reisgenoot bij een Boeddha of religieus beeld.

In China

• Achteruitdeinzen als mensen bij een begroeting dicht bij u komen staan. Ze zullen denken dat u hen vies vindt.
• Een visitekaartje ongelezen weg-stoppen. Voor Aziaten is zulk een kaartje een statussymbool. Ze zullen het u met twee handen en enige plechtigheid overhandigen. Bekijk en lees het kaartje aandachtig.

(*) Kevin Strubbe en Liesbeth Hobert, Etiquette in het buitenland, een zakboek voor stijlvol reizen, uitg. Van Halewyck 2009, euro 19,95 (isbn: 978 90 561 7910 6).