Nooit minder vlinders dan dit voorjaar

De vlinder kent zijn slechtste voorjaar in Vlaanderen ooit, dat meldt Natuurpunt. De vlinder, zo klinkt het, is terechtgekomen in de perfecte storm. De droogte, versnipperde natuurgebieden en een overdaad aan stikstof zouden de boosdoeners zijn.

Wie afgelopen lente hoopte om een dagpauwoog – roodbruin met felblauwe ogen – of een klassiek koolwitje te spotten, was eraan voor de moeite. Er waren nog nooit zo weinig vlinders in Vlaanderen als dit jaar, stelt Natuurpunt in een nieuwe studie.

De droogte van de afgelopen jaren werkt nog altijd door. “Vlinders komen hier maar moeilijk bovenop”, zegt Wim Veraghtert, onderzoeker bij Natuurpunt. “Planten verdrogen en sterven, waardoor ook de rupsen van vlinders het niet overleven. Dat kan zorgen voor een volledige crash van een bepaalde soort.” Het natte voorjaar kon die trend niet keren. “Integendeel. Door felle regen of hagel kunnen vlinders sterven. Dat was een extra tegenslag.”

De toestand van de vlinder in Vlaanderen is al geruime tijd dramatisch, zegt Veraghtert. “Al sinds 2000 trekken wetenschappers aan de alarmbel. De vlinder verzeilde in Vlaanderen in het slechtst mogelijke scenario. Natuurgebieden zijn zeer versnipperd. Vlinders die bijvoorbeeld op de Kalmthoutse Heide leven, kunnen niet doorvliegen tot de Limburgse heide”, legt hij uit. Bovendien zou de hoge stikstofconcentratie zeer nadelig zijn. “Bloemen zoals margrieten, pinkster- en koekoeksbloemen hebben stikstofarme grond nodig. Vlinders hebben dus minder te eten”, klinkt het.

Niet alleen slecht nieuws

Betekent dit dat het een rampjaar wordt voor alle vlinders? Niet noodzakelijk. Veel planten groeiden erg goed door de vele regen, waardoor er veel voedsel is voor rupsen. Voor vlinders belangrijke waardplanten zoals brandnetels en grassen stonden nooit frisser aan het begin van de zomer dan nu. De rupsen die er zijn, kunnen zich dus goed voeden. Mogelijk kan de zomer dit vlinderjaar dus nog goedmaken voor een aantal soorten. Vooral soorten met 2 of meer generaties, zoals de dagpauwoog of het bont zandoogje, kunnen zich mogelijk nog goed herstellen. Blijft het mooi weer, dan herpakt de vlinder zich mogelijk nog later deze zomer. “Het natte voorjaar zorgde namelijk voor veel planten die vlinders graag eten. Als de temperaturen stijgen, kan er nog een vlinderfestijn volgen”, besluit Veraghtert.

Natuurpunt meet al sinds 2009 de populatie vlinders met waarnemingen van vrijwilligers. Dat kan u zelf ook doen via de app ObsIdentify.