Onze straat bepaalt méé hoe we ouder worden

Als we later lang en gelukkig willen leven, is de aanwezigheid van een actief wijkcentrum of een goede oversteekplaats in onze straat minstens zo belangrijk als een aangepaste woning....

Dat is – in een notendop – het besluit van een eind juni voorgestelde doctoraatsstudie aan de Vrije Universiteit Brussel. In deze studie onderzocht Tine Buffel welke factoren in onze omgeving belangrijk zijn als we lang en gelukkig oud willen worden.

Gezondheid is niet de enige factor van belang

“2012 is het Europese jaar van actief ouder worden”, horen we van de onderzoekster. “Vaak horen of denken we dat een goede gezondheid en een aangepaste woning het belangrijkst zijn om actief en gelukkig oud te worden. De overheid en de privé-sector investeren van hun kant vooral in allerlei zorgvoorzieningen. Natuurlijk zijn al deze factoren van belang als we lang en gelukkig willen leven, maar uit mijn onderzoek blijkt dat de fysieke omgeving waarin we wonen minstens even belangrijk is. Met andere woorden: de straat en de buurt waar we ouder worden, bepalen méé hoe we ouder worden. Beter een goede buurt dan een verre vriend!”

Tine Buffel kwam tot dit besluit na twee jaar onderzoek in dichtbevolkte wijken in Brussel en in Engelse steden: “Overal merkte ik hetzelfde: als een buurt leeftijdsvriendelijk is, voelen de mensen van alle generaties zich er gelukkiger. Met mijn studie hoop ik een debat op gang te brengen.”

Is er een wijkcentrum? Een gemeenschappelijke tuin?

Wat maakt een buurt leeftijdsvriendelijk? Tine Buffel maakt een lijstje:

– Een wijk- of ontmoetingscentrum met een zaaltje voor kleinschalige cultuurevenementen en sportaccomodatie.

– Andere gemeenschappelijke plekken (bijvoorbeeld een gemeenschappelijke tuin om samen te onderhouden).

– Haltes van het openbaar vervoer.

– Openbare toiletten.

– Kruispunten waar het groene verkeerslicht lang genoeg groen blijft om over te steken.

– Lokale winkels.

– Rustbanken.

– Brede trottoirs.

– Inspraak van alle leeftijden in de inrichting van de straat of de buurt.

– Mogelijkheid om vrijwilligerswerk te doen ten voordele van de buurt.

“Alle generaties kunnen hiervan profiteren”, zegt de onderzoekster. “Via seniorenraden krijgen ouderen wel inspraak in de zorgvoorzieningen van een gemeente, maar niet over hun eigen straat of woonomgeving”.

Profiteren van de gemeenteraadsverkiezingen

Om een “levensloopbestendige” buurt te krijgen, zal lobbyen bij het gemeentebestuur nodig zijn. De aanloop naar gemeenteraadsverkiezingen is vrijwel altijd een ideale periode om problemen aan te kaarten of zaken gedaan te krijgen. “Het is in elk geval een goed idee om nu te starten met een buurtcomité”, raadt de onderzoekster aan. “Maak een netwerk van mensen die dezelfde veranderingen of voorzieningen zouden willen in je straat of buurt. Probeer zo veel mogelijk verschillende leeftijden, talenten en capaciteiten bijeen te brengen. Neem foto’s van de straat en de buurt. Met je comité kan je dan een dossier samenstellen met je verlangens voor het gemeentebestuur. De aandacht van de bewoners én van het gemeentebestuur kan je warm houden met een Facebookpagina. Waar mensen nu naast elkaar leven, kan er zo een gemeenschapsgevoel ontstaan.”